 |
| ေမာင္ေတာေက်းရြာမ်ား ပ်က္စီးမႈ ၿဂိဳဟ္တုပံုသစ္ (Photo- HRW) |
ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္မွာ နယ္ျခားေစာင့္ ကင္းစခန္းေတြကုိ တုိက္ခုိက္ခံခဲ့ရတဲ့ ေအာက္တုိဘာလ ၉ ရက္ေန႔ကစလုိ႔ အခုအခ်ိန္အထိဆုိရင္ အုိးအိမ္ တေထာင္ေက်ာ္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း HRW က ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံေတြကုိ ကုိးကားၿပီး သတင္းထပ္မံထုတ္ျပန္လုိက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္ထဲ HRW က အလားတူ အခ်က္အလက္ေတြ ထုတ္ျပန္ခဲ့စဥ္မွာေတာ့ ျမန္မာအစုိးရရဲ႕ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြနဲ႔ ကဲြလဲြမႈေတြလည္း ရွိခဲ့တာပါ။ ဒီလုိကဲြလဲြခ်က္ေတြ မရွိေစဖုိ႔ ႏုိင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြ သတင္းမီဒီယာေတြကုိ ပဋိပကၡျဖစ္ရာ ေဒသေတြကုိ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ သြားေရာက္ စုံစမ္းခြင့္ျပဳသင့္တယ္လို႔လည္း HRW အဖဲြ႔ရင္ အာရွေရးရာ ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမႈး Phil Robertson ေျပာပါတယ္။
“ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္တို႔ဟာ တစ္ခုခုကို ဖံုးကြယ္ဖို႔ ၾကိဳးစားေနတယ္ဆိုတာ သိသာထင္ရွားပါတယ္။ ဘာလို႔ သူေတြ႔ေတြ အခုလို လုပ္ေနရတာပါလဲ။ သူတို႔ေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူေတြ၊ဘ သတင္းမီဒီယာသမားေတြ ျပီးေတာ့ လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားတဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ နိုင္ငံတကာ NGO ေတြကို ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာေနရာေတြကို သြားေရာက္ေလ့လာႏိုင္ဖို႔ ေလ့လာစံုစမ္းႏိုင္ဖို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ ခြင့္ျပဳဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စစ္တပ္နဲ႔ အာဏာပိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေနတာမ်ိဳး မရွိပဲနဲ႔ ေဒသခံ ျပည္သူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းဖို႔ကိုလည္း ခြင့္ျပဳေပးသင့္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္က ဖုံးကြယ္ေနတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘဲ တကယ့္ကို ႏိုင္ငံတကာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းေတြနဲ႔ ညီတဲ႔ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ထာေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။”
ျမန္မာသမၼတရံုး ေျပာခြင့္ရ ပုဂိၢဳလ္ ဦးေဇာ္ေဌးကေတာ့ ေမာင္ေတာေဒသက ပဋိပကၡေတြအတြင္း ပ်က္စီးဆုံး႐ႈံးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ HRW ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြကုိ မွန္-မမွန္သုံးသပ္သြားမယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။
“သူတို႔ ၿဂိဳဟ္တုဓာတ္ပုံသည္ အေပၚကေနၿပီးေတာ့ သံုးသပ္ရတဲ့အတြက္ သူတို႔က High resolution ပံုရိပ္ၾကည္လင္မႈ ျမင့္မားတယ္ဆိုေသ္ာလည္း ေျမျပင္အေျခအေနနဲ႔ ကင္းကြာမႈရွိတာကေတာ့ သူတို႔ ေလ့လာထားၿပီးသား ျဖင့္သင့္ပါတယ္။ ဒီကြာျခားခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေျပာတာက ၄၃၀ ကိုေျပာတာ၊ အဲဒါကို သူတို႔က ၈၃၀ ဆိုတဲ့အေပၚမွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔က ျပန္ၿပီးေတာ့ စစ္ေဆးမႈလုပ္ၿပီးမွပဲ ေျပာႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။”
ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာ ေမာင္ေတာေဒသရဲ႔ ေျမျပင္ အေျခအေနကို တိတိက်က် သိႏိုင္ဖို႔ အစိုးရအေနနဲ႔ ကုလသမဂၢ အဖဲြ႔အစည္းလိုမ်ီဳး နိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ႔ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို စံုစမ္းေလ့လာခြင့္ေပးဖို႔ HRW အဖဲြ႔က တိုက္တြန္းေနတာပါ။ ဒါေပမဲ႔လည္း အစိုးရအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မတီတစ္ရပ္ ဖဲြ႔စည္းသြားမွာျဖစ္ျပီး သတင္းမီဒီယာ တစ္ခ်ိဳ႔ကိုလည္း ဒီေဒသကို သြားေရာက္နိုင္ေအာင္ မၾကာခင္မွာ စီစဥ္ေပးသြားမယ္လို႕႔ ဦးေဇာ္ေဌးက ဆိုပါတယ္။
“ေမာင္ေတာေဒသ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်ေနာ္တို ႔ႏိုင္ငံေတာ္အဆင့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ ၁ ဖြဲ႔ ဖြဲ႔မယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ထုတ္ျပန္ထားၿပီးသားျဖစ္တယ္။ အဲဒါလည္း မၾကာခင္ဖြဲ႔ ထုတ္ျပန္ဖြဲ႔စည္းသြားမွာျဖစ္တယ္။ ဒီအဖြဲ႔ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမွာလည္း ခုနေျပာတဲ့ အိမ္ေျခ ပ်က္စီးမႈအေျခအေနေပါ့ေနာ္ အဲဒီအဖြဲ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာေတြ႔ရွိခ်က္ကိုမွ က်ေန္ာတို႔ အေျချပဳရပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ မီဒီယာေတြ သြားခြင့္ျပဳမလား ၊ မျပဳဘူးလားဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေျပာထားၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ မီဒီယာေတြ အကုန္လံုးကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ သြားခြင့္ျပဳလုိ႔ရမွာေတာ့မဟုတ္ဘူး ၊ နယ္ေျမအေျခအေနအရ၊ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနအရ ၊ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရးအရ အဲဒါေတြအားလံုးက သြားေရာက္မယ့္ မီဒီယာသမားေတြ ၊ သတင္းစာသမားေတြလံုၿခံဳမႈက အစိုးရမွာတာ၀န္ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြကို သံုးသပ္ၿပီးေတာ့ မီဒီယာေတြ access ရေအာင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ စီစဥ္ေနတာေတြရွိပါတယ္။”
HRW အဖဲြ႔ရဲ႔ ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ ျပီးခဲ႔တဲ႔ သတင္းပတ္အတြင္း ေမာင္ေတာေဒသတြင္းက ေက်းရြာ ၅ ရြာမွာ အေဆာက္အဦး ၈၂၀ ဖ်က္စီးခံခဲ႔ရျပီး တကယ့္လက္ေတြ႔မွာေတာ့ ဒီ႔ထက္ပိုေကာင္း ပိုႏိုင္တယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ေမာ္ကြန္း မဂဇင္းရဲ႔ အယ္ဒီတာ ဦးေဇယ်ာလိႈင္ကေတာ့ အခုလိုမ်ိဳး အခ်က္အလက္ ကဲြျပားမႈေတြ မရွိေအာင္ သတင္းမီဒီယာသမားေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အဖဲြ႔အစည္းေတြကို ဒီေနရာကို သြားေရာက္စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႔အစည္းေတြ ၊ ေလ့လာတဲ့အဖြဲ႔ေတြသြားတဲ့အခါမွာ မီဒီယာကိုပါ ထည့္ေပးလိုက္သင့္တာေပါ့ေနာ္။ မီဒီယာဆိုတဲ့ေနရာမွာ local တခုတည္းမဟုတ္ပဲနဲ႔international မီဒီယာေတြပါေအာင္ေပါ့ေနာ္ ေအာက္ေျခမွာ ဘာေတြျဖစ္ေနသလဲဆိုတာ တခါတည္းစံုစမ္းၿပီးေတာ့မွ လြတ္လပ္စြာ သတင္းရေအာင္လို႔ ဖန္တီးေပးသင့္တာေပါ့ေလ ၊ အဲဒီအတြက္လံုၿခံဳေရးနဲ႔ သြားေရးလာေရးကိုေတာ့ အစိုးရက တာ၀န္ယူေပးရမွာေပါ့ေနာ္။ ဒါက သူတို႔ လုပ္တဲ့လုပ္ငန္းေဆာင္တာအတြက္ကို လြတ္လပ္မႈရွိေအာင္လို႔ေတာ့ အစိုးရက ၀င္စြက္မဖက္ပဲနဲ႔ လံုၿခံဳေရးနဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲၿပီးလုပ္ေပးတာေကာင္းမယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္ပါတယ္။”
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာေဒသမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ၊ အႏုိင္က်င့္မႈေတြ၊ အမ်ိဳးသမီးေတြအေပၚ သားမယား က်င့္မႈေတြနဲ႔ သတ္ျဖတ္မႈေတြ ရွိေနျပီး မူစလင္ဘာသာေရး အေဆာက္အအံုေတြအပါအ၀င္ အေဆာက္အဦးမ်ားစြာကို ဖ်က္စီးမႈေတြရွိေနတယ္လို႔ ေျပာဆိုမႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ကုလသမၼဂၢ အထူး ကိုယ္စားလွယ္မစ္္ Yang Hee Lee ကေတာ့ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ တစ္စံုတစ္ရာရႏိုင္ေအာင္ အစိုးရအေနနဲ႔႔ အျမန္ဆံုးူ ေဆာင္ရြက္သင့္တယ္လို႔ တိုက္တြန္းထားပါတယ္။
ထက္ေအာင္ / ဗီြအုိေအ (ျမန္မာပုိင္း)
http://burmese.voanews.com
- အေနာက္ရပ္က ငုိ႐ႈိက္သံ
- ေမာင္ေတာအၾကမ္းဖက္အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္မွာ ပါကစၥတန္ တာလီဘန္သင္တန္းဆင္းသူျဖစ္
- ေမာင္ေတာျမိဳ႕နယ္တြင္ လံုျခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕မ်ား လြယ္ကူစြာ မသြားလာႏိုင္ေအာင္ သစ္ပင္မ်ား ခုတ္လွဲျပီး လမ္းပိတ္ဆို႕မႈမ်ားရွိ
- အၾကမ္းဖက္ စီးနင္း တိုက္ခိုက္သူေလးဦး ဖမ္းဆီးရမိ
- ရခိုင္ျပႆနာ လူမႈေရးအသြင္ေဆာင္မွာ ေဒသခံေတြစိုးရိမ္
- ရခိုင္နယ္ျခားေစာင့္စခန္း တုိက္ခိုက္ခဲ့သည္ အာအက္စ္အိုအဖြဲ႔၀င္ ၅ ဦးေသ၊ ၁ ဦး အရွင္ဖမ္းမိ
- ဆီးရီးယားရွိ မဂၤလာေဆာင္ တစ္ခုတြင္ အေသခံဗံုးေပါက္ကြဲခဲ့၍ လူ၃၀ဦးေသ
- မေလးရွားရဲစခန္းကိုပို ့တဲ့ ISIS ကပစ္မွတ္ထားသူမ်ားစာရင္းတြင္ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အမည္ပါ၀င္ေန
- အာဖဂန္ထဲက IS အသံလႊင့္႐ုံကို တိုက္ခိုက္ ဖ်က္ဆီး
No comments:
Post a Comment