မႏွင္းဆီ ပါးလိုက္တဲ့ HIV သတင္းစကား

ခင္ပြန္းျဖစ္သူဆံုးပါးခ်ိန္မွာ မႏွင္းဆီ (အမည္လႊဲထား) အသက္က ၂၆ ႏွစ္ ျဖစ္သည္။ အားကိုးရာ ျမင္းမိုရ္ေတာင္ ၿပိဳလဲသြားၿပီး ေနာက္ပိုင္း သားသမီး ၄ ဦးကို ရွာေဖြေကြ်းေမြးရမည့္ တာဝန္မွာ မုဆိုးမျဖစ္သည့္ သူ႔ပခံုးေပၚ က်ေရာက္လာခဲ့ေတာ့သည္။ငယ္ရြယ္သူ မုဆိုးမတဦးအတြက္ ေရြးခ်ယ္စရာ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း အနည္းငယ္ထဲကမွ ေငြရလြယ္သည့္ ခႏၶာရင္း၍ စီးပြားရွာေသာ ညဥ့္ငွက္ဘဝကို မလႊဲမေရွာင္သာ သူေရြးခ်ယ္ခဲ့ရသည္။ ဒီလိုႏွင့္ မႏွင္းဆီတေယာက္ ကေလးမီးဖြားၿပီးသည္မွာ ၃ လသာ ရွိေသးေသာ အခ်ိန္မွာပင္ ညဥ့္ငွက္ဘဝကို ဝင္ေရာက္ခဲ့ေတာ့သည္။

“ေယာက်ာ္းမရွိေတာ့ ရပ္တည္ဖို႔ အခက္အခဲ ျဖစ္သြားတယ္။ ဒီၾကားထဲ မိဘေတြကလည္း မေျပ လည္ဘူး။ က်မသား အငယ္ဆံုး ၃ လသားေလး ႏို႔တိုက္ရင္းကေနပဲ ရပ္ကြက္ထဲက ေခါင္းအိမ္ေခၚ မွာေပါ့ေနာ္၊ ေဖာက္သည္ေတြ ခ်ိတ္ဆက္ေပးတဲ့အိမ္ မွာ ပုခက္နဲ႔ထားခဲ့ၿပီး တည္းခိုခန္းေတြ၊ ေကတီဗီေတြ၊ ႏိုက္ကလပ္ေတြမွာ အလုပ္လုပ္ခဲ့ရတယ္” ဟု မႏွင္းဆီ က အေဝးကိုေငးၾကည့္ရင္း သူ႔ဘဝကိုေျပာျပသည္။
ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္တြင္ ေနထိုင္သည့္ မႏွင္းဆီတေယာက္ ညဥ့္ငွက္ဘဝတြင္ ၇ ႏွစ္ေလာက္ က်င္လည္ျဖတ္သန္းရင္း မိသားစု စားဝတ္ေနေရးဘဝကို ေျဖရွင္းရာကေန တရက္မွာ ေတာ့ ျပည့္တန္ဆာအမႈနဲ႔ အဖမ္းခံရၿပီး ေထာင္က်သြားခဲ့သည္။
ေထာင္ကလြတ္ၿပီးေနာက္ပိုင္း သူ႔က်န္းမာေရး  ခ်ိဳ႕တဲ့ခဲ့ၿပီး ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ ရက္ရွည္ဖ်ားျခင္း ေဝဒနာမ်ား ၆ လနီးပါး ခံစားခဲ့ရသည္။ ဒီေဝဒနာေတြ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္မွန္း မႏွင္းဆီမသိခဲ့ေပ။ အ႐ိုးေပၚ အေရတင္ဘဝျဖင့္ အိပ္ရာထဲလဲေနသည့္ မႏွင္းဆီ အေျခအေနကိုရိပ္မိသည့္ အစ္ကိုတဦးက ေသြးစစ္ရန္ တိုက္တြန္းခဲ့ရာမွ ၂၀ဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ ေရႊျပည္သာၿမိဳ႕နယ္ရွိ သဇင္ေဆးခန္းတြင္ ေသြးစစ္ခဲ့သည္။
ေသြးစစ္မႈအေျဖက သူမကိုယ္ခႏၶာထဲတြင္  HIV ေရာဂါပိုး ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း အတည္ျပဳေပးလိုက္ခ်ိန္မွာ သူမတြင္ ရွိေနခဲ့သည့္ ႀကီးမားသည့္ မိခင္ေမတၲာက မႏွင္းဆီကို အသက္ဆက္လက္ရွင္ သန္ေစရန္ တြန္းအားျဖစ္လာခဲ့သည္။
“က်မမွာ ခိုကိုးရာမဲ့ သားသမီး ၄ ေယာက္ရွိတယ္။ ဒီကေလးေတြ ပညာတတ္ျဖစ္ဖို႔၊ ဒီကေလးေတြ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ က်မ အသက္ရွင္ေနဖို႔လိုတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မ HIV ပိုးထိန္းေဆး (ARV) ေဆးေသာက္ခ်င္တယ္။ သဇင္ေဆးခန္းက ဆရာမေတြကလည္း နားခိုရာဆိုတဲ့ (MDM) အဖြဲ႕ဆီကိုၫႊန္ျပေပးခဲ့ၿပီး အဲဒီကေန ARV ေဆးရၿပီး ပံုမွန္ေသာက္ခဲ့တာ အခုခ်ိန္အထိပဲ” ဟု မႏွင္းဆီကေျပာသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မႏွင္းဆီကဲ့သို႔ HIV ကူးစက္ခံရၿပီး ပိုးထိန္းေဆးေခၚ ARV ေဆး ေသာက္သံုးေနသူ အေရအတြက္မွာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ၆၇၅၀ဝ ေက်ာ္ ရွိခဲ့ၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ၇၅၀ဝ၀ ေက်ာ္အထိ တိုးျမင့္လာေၾကာင္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာနႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာမွ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖြဲ႕အစည္း INGO မ်ား၏ စာရင္းမ်ားက ေဖာ္ျပသည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ HIV ကူးစက္ခံရသူ တရက္လွ်င္ ၁၉ ဦးႏႈန္း ရွိေနၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း တႏိုင္ငံလံုး၌ လူေပါင္း ၆၄၀ဝ ဦး ကူးစက္ခံခဲ့ရေၾကာင္း၊ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ HIV ကူးစက္ခံရသူ စုစုေပါင္း ၁၈၅၀ဝ၀ ရွိေၾကာင္း က်န္းမာေရးဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ အမ်ိဳးသား ခုခံအားက်ဆင္းမႈ ကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရး စီမံခ်က္ (NAP) ၏ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
HIV ကူးစက္ခံရသူ ၁၀ဝ တြင္ မူးယစ္ေဆး ထိုးသြင္းသူ ၃၂ ဦးပါဝင္ေနၿပီး ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ အမ်ားဆံုး ကူးစက္ခံေနရေၾကာင္း၊ ဒုတိယအမ်ားဆံုး မွာ အမ်ိဳးသားခ်င္း လိင္ဆက္ဆံသူမ်ားျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီး လိင္လုပ္သားမ်ားမွာ တတိယအမ်ားဆံုး ကူးစက္ခံေနရသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုပါအစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
လိင္အလုပ္သမားမ်ားၾကား HIV ကူးစက္မႈႏႈန္းတြင္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕က အမ်ားဆံုးျဖစ္ၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕နယ္မွာ ဒုတိယ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း၊ လိင္တူခ်စ္သူမ်ားအၾကား ကူးစက္မႈႏႈန္းတြင္လည္း ပုသိမ္ၿမိဳ႕ကအမ်ား ဆံုးျဖစ္ကာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ဒုတိယ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ၂၀၁၃ NAP အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
“HIV ကူးစက္မႈ ေလ်ာ့နည္းက်ဆင္းဖို႔ဆိုရင္ ျပည္သူလူထုကို က်န္းမာေရးအသိပညာ တိုးပြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ မျဖစ္ခင္ ကာကြယ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ကာကြယ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ပညာေပးဖို႔ေပါ့။ ျဖစ္လာခဲ့ရင္လည္း စနစ္တက် ကုသေပးမယ္ဆိုရင္ HIV ျဖစ္ပြားႏႈန္း က်ဆင္းသြားမွာပါ” ဟု HIV ကုသေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနသူ လုပ္သက္ရင့္ ဆရာဝန္တဦးက ေျပာသည္။
HIV ကူးစက္ခံထားရသူ မႏွင္းဆီကမူ အမ်ား ျပည္သူၾကားမွာ HIV ၊ AIDA ႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်န္းမာေရးအသိပညာ နည္းပါးေနဆဲျဖစ္ၿပီး HIV ကူးစက္ခံရသူေတြအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ေပၚ ေပါက္ေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း သူ႔အေတြ႕အႀကံဳကိုေျပာျပ သည္။
“က်မက ေနမေကာင္းလို႔ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ထဲက ဆရာဝန္မတေယာက္ဆီ သြားျပတယ္။ ဆရာဝန္မက က်မကို ေဆးထိုးမလို႔ျပင္ေနတုန္း က်မက HIV ပိုးထိန္းေဆးေတြ ေသာက္ေနရတယ္လို႔ ေျပာလိုက္ေတာ့ ဒါဆို ရွင့္မွာ HIV ရွိတာေပါ့ဆိုၿပီး ေၾကာက္လန္႔တၾကားနဲ႔ ေနာက္ကို ေျခ ၂ လွမ္းေလာက္ ဆုတ္သြားတယ္။ ဆရာဝန္ကေတာင္ အဲဒီလို ခြဲျခားဆက္ဆံတာေတြ ခံရပါတယ္” ဟု မႏွင္းဆီက ေျပာသည္။
သူ ယခင္ေနထိုင္ခဲ့သည့္ ေဒသတြင္လည္း ညဥ့္ငွက္လုပ္ဖူးၿပီး HIV ရလာသူဆိုကာ မိမိတင္မက သားသမီးမ်ားကိုပါ ခြဲျခားဆက္ဆံခဲ့ၾကသျဖင့္ တျခားၿမိဳ႕နယ္သို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းကာ ဘဝသစ္စခဲ့ရေၾကာင္း မႏွင္းဆီက ေၾကကြဲစြာဆိုသည္။
ခြဲျခားဆက္ဆံမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရတနာ့ေမတၲာအဖြဲ႕မွ ေဒါက္တာစိုးတင့္က “က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ARV ေဆးေသာက္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္ ဆိုရင္လည္း သူကအဝတ္ေလွ်ာ္တယ္။ အလုပ္ရွင္ေတြက သူ႔မွာ HIV ရွိမွန္း သိသြားတဲ့အခ်ိန္မွာ အဝတ္မေလွ်ာ္ခိုင္းေတာ့ပဲ အလုပ္ထုတ္ပစ္တာေတြရွိတယ္” ဟု ေျပာျပသည္။
လူမႈပတ္ဝန္းက်င္၏ အထင္ေသး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားက HIV ကူးစက္ခံရသူမ်ားအတြက္ ေသြးစစ္မႈခံယူျခင္းႏွင့္ ေဆးကုသမႈခံယူျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရန္ ႀကီးမားသည့္ အဟန္႔အတားတခု ျဖစ္ေနေၾကာင္း HIV၊ AIDS ကုသေပးေနသူ ကြ်မ္းက်င္သူမ်ားက ေျပာဆိုၾကသည္။
“က်မတို႔ Sex Worker ေတြက ဒီ HIV ဆိုတာႀကီးကို လိုခ်င္လြန္းလို႔ ရခဲ့ၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ မလိုခ်င္ဘဲ ရလာခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ ပတ္ဝန္းက်င္က ဒီလူေတြကို ခြဲျခားပစ္လိုက္တာဟာ ေသတြင္းကို ပို႔လိုက္သလိုပါပဲ။ တကယ္က HIV နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ က်န္းမာေရး အသိပညာေတြ ေလ့လာၿပီး ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္က HIV ကူးစက္ခံရသူေတြကို ဝိုင္းဝန္းေဖးမ ကူညီေပးသင့္ပါတယ္” ဟု မႏွင္းဆီက ေျပာသည္။
လတ္တေလာတြင္ မႏွင္းဆီ အားသြန္ခြန္စိုက္ လုပ္ေနသည္က သူႏွင့္ဘဝတူ ညဥ့္ငွက္မေလးမ်ား သူ႔လိုမ်ိဳး HIV ကူးစက္မခံရေစရန္ႏွင့္ ကူးစက္ခံထား ရလွ်င္လည္း ARV ေဆးေသာက္ႏိုင္ရန္ လိုက္လံ စည္း႐ံုးသည့္အလုပ္ ျဖစ္သည္။
“သူတို႔ (လိင္အလုပ္သမား) ေတြ ရွိတတ္တဲ့ ဆိုင္ေတြ၊ ကလပ္ေတြ၊ လိင္အလုပ္သမား ေခါင္းအိမ္ ေတြကိုလိုက္ရွာတယ္။ သူတို႔နားလည္ေအာင္ ေျပာျပၿပီး ကေလးေတြကို စည္း႐ံုးတယ္။ တခါတေလဆို က်မတို႔အိပ္ခ်င္တယ္၊ အလုပ္႐ႈပ္ေနတယ္၊ စကားလာမေျပာပါနဲ႔ဆိုၿပီး ႏွင္လႊတ္တာေတြ ခံရတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ဓာတ္မက်ဘဲ က်မ ကိုယ္ေတြ႕အျဖစ္အပ်က္ေတြ ေျပာျပၿပီး ေသြးစစ္ဖို႔ စည္း႐ံုးပါတယ္” ဟု မႏွင္းဆီက ေျပာျပသည္။
အဆိုပါ ညဥ့္ငွက္မေလးမ်ားအား စည္း႐ံုးၿပီး ေနာက္ လိႈင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ဖြင့္လွစ္ထားေသာ သူ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ MDM စင္တာသို႔ ေခၚေဆာင္လာၿပီး အခမဲ့ ေသြးစစ္ေပးျခင္း၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈမ်ား ခံယူေစျခင္းတို႔ လုပ္ေဆာင္ေစခဲ့ေၾကာင္း မႏွင္းဆီက ဆိုသည္။
“ေသြးစစ္ၿပီး HIV ရွိလို႔ ဘာလုပ္လို႔ ဘာကိုင္ ရမွန္းမသိ၊ ေသခ်င္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္သြားတဲ့ ကေလးေတြဆိုရင္ က်မက ေျပာျပပါတယ္။ ငါကလည္း နင့္လို Sex Worker လုပ္ခဲ့သူပါ။ HIV ပိုးရွိလို႔ ARV ေဆးေသာက္ၿပီး ဘဝကို က်န္းက်န္းမာမာနဲ႔ ရပ္တည္ရွင္သန္ လႈပ္ရွားေနတာလို႔ ေဖာ္ထုတ္ေျပာဆိုၿပီး ကိုယ္ေတြ႕နဲ႔ယွဥ္ျပၿပီး ႏွစ္သိမ့္ေပးပါတယ္” ဟု MDM  စင္တာ၏ စည္း႐ံုးေရးသမားလည္းျဖစ္သည့္ မႏွင္းဆီက ေျပာျပသည္။
မာရီစတုပ္၊ ျပည္ႀကီးခင္၊ ဆာရာ၊ ရတနာ့ ေမတၲာ၊ သဇင္၊ TOP၊ MDM၊ Phoenix စသည့္ ႏိုင္ငံတကာမွ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းမွ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္းေဒသႀကီး အႏွံ႔အျပား တြင္ ႐ံုးခြဲမ်ားဖြင့္လွစ္ထားၿပီး HIV ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေသြးစစ္လိုသူမ်ားကို အခမဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေပးျခင္း၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးျခင္း၊ ARV ေဆး တိုက္ေကြ်းျခင္းႏွင့္ HIV ကူးစက္ခံရသူမ်ား စုေဝးၿပီး မိတ္ဆံုစကား ေျပာျခင္း အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ေပးေနေၾကာင္းသိရ သည္။
HIV ႏွင့္ပတ္သက္၍ သံသယရွိပါက အဆိုပါ စင္တာမ်ားတြင္ မည္သူမဆို အခမဲ့ေသြးစစ္ႏိုင္ၿပီး ေသြးစစ္သူတို႔၏ အမည္၊ ေနရပ္စသည့္ ကိုယ္ေရး အခ်က္အလက္မ်ားႏွင့္ ေသြးစစ္မႈရလဒ္မ်ားကို လံုၿခံဳစြာ လွ်ိဳ႕ဝွက္ ထိန္းသိမ္းထားေပးေၾကာင္း သိရသည္။
“အမ်ိဳးသမီး လိင္လုပ္သားေတြအေနနဲ႔ ဒီလိုစင္တာေတြကို ဆက္သြယ္ဖို႔ပဲလိုပါတယ္။ စင္တာေတြမွာ လိုအပ္တာေတြအကုန္ အခမဲ့ လုပ္ေပးေနပါတယ္။ မဆက္သြယ္တာထက္ ဆက္သြယ္တာက သူတို႔ဘဝကို ပိုၿပီးလံုၿခံဳေအးခ်မ္းတဲ့ ဘဝမ်ိဳး ပိုင္ဆိုင္ေစမွာပါ” ဟု မႏွင္းဆီက ဘဝတူျဖစ္သူမ်ားကို အႀကံျပဳသည္။
မႏွင္းဆီကေတာ့ ဘဝတူ ညဥ့္ငွက္မေလးမ်ားကိုလည္း သူ႔လိုအခြင့္အေရးမ်ိဳး ရေစလိုသည့္ ဆႏၵျဖင့္ သူမက်င္လည္ခဲ့ဖူးသည့္ ေနရာမ်ားစြာကို ေလွ်ာက္သြားၿပီး ဘဝတူမ်ားကို ကူညီေပးေနသည္မွာ ၄ ႏွစ္ ေက်ာ္ခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ေရွ႕ေလွ်ာက္လည္း ဒီလုပ္ငန္း ကို တစိုက္မတ္မတ္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ဟုဆိုသည္။
“ဘဝတူေတြကို က်မေျပာခ်င္တာကေတာ့ အမ်ိဳးသမီး Sex Worker ေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လို အေျခအေနျဖစ္ျဖစ္ ကြန္ဒံုးသံုးပါ။ ပိုက္ဆံ ဘယ္ေလာက္ေပးေပး ကြန္ဒံုးမသံုးရင္ လက္မခံပါနဲ႔။ ခ်စ္သူရည္းစားဆိုလည္း ကြန္ဒံုးသံုးပါ။ အခမဲ့ ကူညီေပးေနတဲ့ စင္တာေတြကို ဆက္သြယ္ၿပီး ေသြးစစ္ပါ။ HIV မရွိလည္း ၃ လတႀကိမ္စစ္ပါ။ HIV ရွိခဲ့ရင္ လည္း စိတ္ဓာတ္က်စရာမလိုဘဲ ART ေဆးေသာက္ ၿပီး ဘဝကို အေကာင္းဆံုးရင္ဆိုင္ပါလို႔ သတင္း စကားပါးလိုက္ခ်င္ပါတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။
 http://burma.irrawaddy.org/article/2014/11/30/67914.html