ကင္ဆာဒိုင္ယာရီ အပိုင္း (၂) ခင္မမမ်ိဳး

ထိုင္းႏိုင္ငံသို႕ ေဆးကုသရန္ သြားျခင္း
(၂၀၁၉) ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၁) ရက္ေန႕။
ႏွစ္သစ္မွာ ဘ၀အတြက္ အေရးၾကီးေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တခုကို ခ်လိုက္ရတယ္။ ကင္ဆာကို ထိုင္းမွာပဲ ေဆးသြားကုဖို႕ကိုပါ။ ဘယ္လိုစစ္ေဆးမႈမွ မပါပဲ ခြဲစိတ္ခန္းထဲသို႕ ေနာက္တၾကိမ္ ထပ္မ၀င္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ အက်ိတ္ေတြ႕တယ္။ ဘာမွ မစစ္ေဆးပဲ ခြဲတယ္။ ခြဲေနတုန္း ေနာက္ထပ္အက်ိတ္ေတြ႕တယ္။ ခြဲထုတ္လိုက္တယ္။ စစ္ေဆးတယ္။ ကင္ဆာလို႕ေျပာတယ္။ PET CT ထပ္မလုပ္ဘူး။ ဘာမွလဲ မစစ္ဘူး။ ဘယ္သူေတြနဲ႕မွလဲ ရလဒ္မတိုင္ပင္ဘူး။ ရင္သားတခုလံုးခြဲထုတ္လိုက္၊ ကီမိုသြင္းလိုက္ရင္ ျပီးေရာ ဆိုတဲ့ ဆရာ၀န္စကားကို မ်က္စိမွိတ္လက္ခံေပးလိုက္ခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာေတာ့ ဆရာ၀န္ေတြေျပာရင္ လူနာေတြက လိုက္လုပ္ၾကရတာပဲေလ။

ဒါေပမယ့္ က်မရဲ႕ ဆင္ျခင္တံုတရားက ခြင့္မျပဳဘူး။ ကင္ဆာကုတယ္ဆိုတာ အဲေလာက္လြယ္ရင္ oncologist ေတြ၊ ကင္ဆာသုေတသနစင္တာေတြ ဘယ္ရွိေတာ့မလဲ။ လာသမွ်လူကို ရင္သားခြဲထုတ္ေပးလိုက္ရင္ ျပီးေရာ ျဖစ္သြားမွာေပါ့။ မဟုတ္ေသးဘူး ထင္ပါတယ္။ ဒါနဲ႕ပဲ ျပည္ပေဆးကုဖို႕ ေဆးရံုစဥ္းစားေတာ့ ပရိုက္ဗိတ္ေဆးရံုလား၊ ျပည္သူ႕ေဆးရံုလား ဆိုတာ ျပန္စဥ္းစားရတယ္။ က်မလဲ သိပ္ခ်မ္းသာေနသူေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ အေျခအေနကို သံသယျဖစ္လြန္းလို႕သာ ျပည္ပထြက္ ေဆးကုဖို႕ ၾကံစည္ရတာ။ ဒီေတာ့ ျပည္သူ႕ေဆးရံုသြားမယ္ေပါ့။ နာမည္ၾကီးေနတာက ႏွစ္ခု။ ခ်ဳလာေလာင္ကြန္းနဲ႕ ခ်ဴလာဘြန္း။ တခါက ခ်ဴလာဘြန္းသြားဖူးတာရယ္၊ ဒြန္ေမာင္းေလဆိပ္နဲ႕ မိနစ္ႏွစ္ဆယ္မို႕သြားလာရ အဆင္ေျပတာေၾကာင့္ ခ်ဴလာဘြန္းကို ေရြးခ်ယ္လိုက္တယ္။ ေလယာဥ္လက္မွတ္၀ယ္ေတာ့ ဒြန္ေမာင္းဆင္းတဲ့ ေလယာဥ္ေတြက ျပည့္ေနျပီ။ ဒါေၾကာင့္ ဘန္ေကာက္ေလေၾကာင္းလိုင္းကိုပဲ ၀ယ္လိုက္တယ္။ မနက္ ၅ နာရီခြဲေလယာဥ္ဆိုေတာ့ ေစ်းလဲသက္သာတယ္။

အေမက မိတ္ေဆြဆရာ၀န္တခ်ိဳ႕နဲ႕ ေခါင္းခ်င္းရိုက္ေနတယ္။ ဘာလို႕ အက်ိတ္ေတြ႕တိုင္း အရင္ခြဲၾကရတာလဲ။ Mammogram ရိုက္၊ အသားစထုတ္၊ လိုအပ္တာေတြ ဆက္လက္စစ္ျပီးေတာ့မွ ကုထံုးေတြ သတ္မွတ္ေရြးခ်ယ္ၾကရတာ လို႕ သူတို႕အခ်င္းခ်င္းေျပာေနၾကေတာ့ က်မမွာလဲ မ်က္စိသူငယ္၊ နားသူငယ္ေပါ့။ က်မေတြ႕ဖူးသမွ် မိတ္ေဆြေတြတုန္းကလဲ အက်ိတ္ဆိုတာနဲ႕ ခြဲထုတ္၊ ေဆးစစ္ခ်က္ယူ၊ ကင္ဆာဆိုရင္ ရင္သားလွီးထုတ္လိုက္တာေတြပဲ ၾကားဖူးတာကိုး။ ဘာက အမွန္လဲ။ က်မလဲ မသိဘူး။ ပထမႏွစ္တုန္းက ဖားေလးေတြ ခြဲခဲ့ရတယ္။ ခုက်မကိုယ္တိုင္ အဲလို ဖားေလး ျဖစ္ေနတာလား။

(၂၀၁၉) ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၂) ရက္ေန႕။
မနက္ေစာေစာ ဘန္ေကာက္ကို ေရာက္လာခဲ့တယ္။ လိပ္စာကို Airport link က အမၾကီးကို ျပေတာ့ သု၀ဏၰဘူမိေလဆိပ္ကေန Airport Link ရထားကို အဆံုးထိ စီးဖို႕ ေျပာတယ္။ ၄၅ ဘတ္ေပးရတယ္။ ျပီးေတာ့ ရထားလိုင္းေျပာင္းစီးရတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ဘတ္ ၃၀ နဲ႕ Mo Chit ကို ဆက္စီးရတယ္။ အဲဒီကမွ ေဆးရံုကို ကားငွားသြားေတာ့ ၉၇ ဘတ္ပဲ ကုန္ေတာ့တယ္။ ေလဆိပ္ကေန တကၠစီ ေတာက္ေလွ်ာက္ဆို ဘတ္ ၇၀၀ ေလာက္ ကုန္မွာ။ ဒီတေခါက္ကလဲ ဒြန္ေမာင္းေလဆိပ္ကို ဆင္းတဲ့ ေလယာဥ္မရလို႕ပါ။ ဒြန္ေမာင္းေလဆိပ္ကဆိုရင္ ဘတ္ ၁၀၀ ေလာက္ဆို ေဆးရံုေရာက္ျပီ။ တည္းခိုမယ့္ ေနရာကိုေတာ့ အင္တာနက္က ၾကိဳလုပ္လာေတာ့ ေစ်းသက္သာတယ္။

ဒါနဲ႕ပဲ ေဆးရံုသြားေတာ့ Breast Surgery Clinic မွာ ျပဖို႕ ညႊန္ျပေပးတယ္။ ပထမထပ္မွာ ရွိတဲ့ clinic ကို သြားေတာ့ သူနာျပဳဆရာမတေယာက္က history taking လုပ္တယ္။ ေၾသာ္- ခြဲစိတ္တာေတာင္ ျပီးသြားျပီေပါ့တဲ့။ မဟုတ္ဘူး။ ဒါက ဘာက်ိတ္မွန္း မသိပဲ အရင္ခြဲတာ။ အက်ိတ္ထုတ္ျပီး၊ ေဆးစစ္တာလို႕ ေျပာျပရတယ္။ အက်ိတ္ကို ေဆးစစ္ဖို႕ ခြဲစိတ္တာ၊ ဟုတ္လားတဲ့၊ ျပန္ေမးတယ္။ needle နဲ႕အသားစယူတာ မဟုတ္ဘူးလား။ မဟုတ္ဘူး ဆိုေတာ့ နင္ဘယ္ႏိုင္ငံကလဲ။ ျမန္မာလို႕ ဂုဏ္ယူစြာ ျပန္ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ေၾသာ္တဲ့။ ဒါဆို mammogram ရိုက္ထားတဲ့ စီဒီေပးတဲ့။ မရွိဘူး။ ရိုက္ဖို႕ မလိုဘူးေျပာတယ္ဆိုေတာ့ operation without mammo results လို႕ မ်က္လံုးျပဴးျပီး ရြတ္တယ္။ သူ႕မ်က္ႏွာေလး ငယ္သြားလို႕၊ က်မလဲ သူအားရွိေအာင္ ရီျပလိုက္ရတယ္။ သူက သနားၾကင္နာတဲ့ မ်က္ႏွာေလးနဲ႕ နက္ျဖန္က်ရင္ အထူးကုဆရာ၀န္တေယာက္နဲ႕ ျပဖို႕၊ appointment လုပ္ေပးမယ္။ ဒီေန႕ေတာ့ ျပန္နားေနာ္။ cashier မွာလဲ ေငြရွင္းစရာ မလိုဘူးေနာ္ ဆိုျပီး၊ ေငြရွင္းရတဲ့ ကတ္ေလး ျပန္သိမ္းလိုက္တယ္။ အမ်ိဳးသားဆရာ၀န္နဲ႕ အမ်ိဳးသမီးဆရာ၀န္ ဘယ္သူနဲ႕ ျပခ်င္လဲေမးတယ္။ ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ ကိစၥမရွိေၾကာင္း ေျပာလိုက္တယ္။

(၂၀၁၉) ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ (၃)ရက္ေန႕။
မနက္ (၈) နာရီထဲက ေဆးရံုေရာက္တယ္။ ဧည့္ၾကိဳမွာ appointment letter သြားေပးျပီးတာနဲ႕ အေပၚထပ္က Breast Surgery Clinic ကို ဆက္သြားရတယ္။ သူနာျပဳဆရာမတေယာက္က history taking ကို အေသအခ်ာ ယူတယ္။ ထိုင္းလို မေျပာတတ္ဘူးဆိုေတာ့ အဂၤလိပ္လို နားလည္တဲ့ သူနာျပဳဆရာမတေယာက္ကို ရွာေပးထားတာ။ ဇာတ္လမ္းက စျပန္ပါျပီ။ operation လုပ္တာ၊ ဘာလို႕ mammogram မရိုက္ထားတာလဲ။ ငါ့ဆရာ၀န္ၾကီးက မလိုဘူးဆိုျပီး ခြဲတာ ဆိုေတာ့ ဘယ္က ဆရာ၀န္လဲ။ ျမန္မာျပည္က။ ေၾသာ္..ျမန္မာလား။ ဟုတ္တယ္လို႕ ဂုဏ္ယူစြာ ေျပာလိုက္တယ္။ ျမန္မာပါဆို။ ခဏခဏပဲ ေမးေနၾကတယ္။ ေတာ္ေတာ္ဆိုးတဲ့ လူေတြ။ Timeline ကို ျပန္ရြတ္ျပရတယ္။ ဒီဇင္ဘာ ၈ ရက္မွာ ေတြ႕တယ္။ ၂၁ ရက္မွာ ဆရာ၀န္နဲ႕ေတြ႕တယ္။ ေသြးစစ္တယ္။ ၂၄ ရက္မွာ ခြဲတယ္။ ၂၈ ရက္မွာ အေျဖရတယ္။ အေျဖက ဒီစာရြက္လား ဆိုေတာ့ Histopathology report ေလးေပးလိုက္တယ္။ အဲဒါဆိုရင္ေတာ့ ျပန္စစ္ရမယ္။ tissue ဘေလာက္တုန္းေလးပါလား။ အက်ိတ္ထုတ္ျပီးတုန္းက lab ကို ပို႕လိုက္တာဆိုေတာ့ စစ္ေဆးတဲ့ lab ကေန ျပန္ေတာင္းလို႕ရတယ္တဲ့။ ဒီမွာလဲ stage 2 ေျပာျပီးသားေလ ဆိုေတာ့ အဲေလာက္နဲ႕ မျပည့္စံုပါဘူး။ ျပန္စစ္ရမွာတဲ့။ အယ္...

ဒီလိုနဲ႕ပဲ အထူးကုဆရာ၀န္နဲ႕ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီစာရြက္တရြက္နဲ႕ treatment လုပ္ဖို႕ မျပည့္စံုပါဘူးတဲ့။ ကင္ဆာကုတယ္ဆိုတာ Diagnosis, Staging, Treatment ဘယ္လို အဆင့္ဆင့္ လုပ္ရေၾကာင္း ရွင္းျပတယ္။ ပံုမွန္လုပ္ေလ့ရွိတာက mammogram ရိုက္၊ အသားစ ထုတ္ (အဲဒါက အက်ိတ္ကို ခြဲထုတ္ျခင္းကို ဆုိလိုတာမဟုတ္)၊ tissue diagnosis လုပ္၊ က်န္တဲ့ ေဆးစစ္ခ်က္မ်ားအားလံုးျပီးမွ ကင္ဆာအတြက္ treatment plan လုပ္ရေၾကာင္း ရွင္းျပတယ္။ ခုက်ေတာ့ အက်ိတ္ခြဲထုတ္လိုက္ျပီး ျဖစ္သြားေတာ့ mammogram ျပန္ရိုက္ရင္ေတာင္ ေရာဂါရဲ႕ အတိုင္းအဆကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းမသိႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း၊ တတ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ ျပန္ၾကိဳးစားၾကည့္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အသားစလဲ မစစ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့အတြက္ အက်ိတ္ကို စစ္ေဆးထားတဲ့ ျမန္မာျပည္ lab ကေန သြားေတာင္းလာျပီး၊ သူတို႕ဆီမွ ထပ္စစ္ေဆးဖို႕ လိုေၾကာင္း၊ အျခားေဆးစစ္ဖြယ္ရာမ်ားကိုလည္း အဲဒီ ႏွစ္ခုျပီးရင္ ထပ္မံလုပ္ေဆာင္ရမွာ ျဖစ္ေၾကာင္း အခ်ိန္ယူ ရွင္းျပလိုက္ပါတယ္။

ဆရာ၀န္နဲ႕ အဲလိုေတြ႕ျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ သူနာျပဳဆရာမေလးမ်ားက mammogram ရိုက္ဖို႕ အခ်ိန္ကို ေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ေပးလိုက္ၾကပါတယ္။ ခြဲစိတ္ျပီးစျဖစ္ေနေတာ့ ခ်က္ခ်င္းရိုက္ဖို႕ကလဲ အဆင္မေျပ၊ tissue စလိုက္ေလးကိုလဲ ေရႊျမိဳ႕ေတာ္သို႕ ျပန္ယူရဦးမည္ဆိုေတာ့ ၂ ပတ္ခန္႕ ရက္ခြာခ်ိန္းေပးလိုက္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ျပန္ေရာက္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္အက်ိတ္ေလးကို စစ္ေဆးဖို႕ လုပ္ေဆာင္ထားတဲ့ tissue ဘေလာက္ေလးျပန္ရဖို႕ ဘယ္ေလာက္ထိ ၾကိဳးပမ္းရဦးမည္လဲ မသိပါ။ သူနာျပဳဆရာမေလးက ေနာက္တခါလာရင္ စစ္ေဆးဖို႕ ထိုင္း ဘတ္ေငြ ႏွစ္ေထာင္ (ျမန္မာေငြ ကိုးေသာင္းခန္႕) ယူခဲ့ဖို႕ သနားစရာ မ်က္ႏွာေလးနဲ႕ ေျပာပါတယ္။ ဒီေန႕အတြက္လဲ cashier ဆီရွင္းဖို႕ ကတ္ေလးေပးလိုက္တာမို႕ ေဆးရံု ၂ လႊာမွာ ရွိတဲ့ ေကာင္တာေလးဆီ သြားျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားသား (foreigner) လို႕လဲ ကတ္ေလးမွာက ပါတာကိုး။ သူကေျပာတယ္။ ၁၀၀ တဲ့။ ေဒၚလာ ထင္တာနဲ႕ ထုတ္မယ္ လုပ္ေတာ့ ဘတ္ ၁၀၀ တဲ့။ ကင္ဆာကုဖို႕ အထူးကု ဆရာ၀န္ၾကီးနဲ႕ အခ်ိန္ယူျပီး စနစ္တက် ေဆြးေႏြးခြင့္ ရခဲ့ျခင္းအတြက္ ျမန္မာေငြက်ပ္ (၄၈၀၀) က်ပ္တိတိ ကုန္သြားေၾကာင္းပါ။

ခုေတာ့ ခြဲစိတ္ထားျပီးစ mammogram လဲ ရိုက္လို႕ မရေသး၊ တစ္ရွဴးဘေလာက္လဲ ျပန္ယူရမွာမို႕ တခါ ျမန္မာျပည္ျပန္၊ တခါ ထပ္လာနဲ႕ အလုပ္ေတြ ပိုသြားျပန္ျပီ။ တကယ္လို႕မ်ား အက်ိတ္ေတြ႕စဥ္ကတည္းက တန္းလာခဲ့လို႕ရွိရင္ mammogram ရလဒ္ေကာင္းေကာင္းလဲ သိရမယ္။ ဘယ္ေလာက္ထိ ပ်ံ႕ႏွံ႕သက္ေရာက္မႈ ရွိလဲဆိုတာကို ေသခ်ာသိရမယ္။ ခြဲစိတ္ဖို႕ လိုမလိုဆိုတာလဲ သိရမယ္။ ကုထံုးမ်ားကိုလည္း ေရြးခ်ယ္ခြင့္ ရွိခဲ့မယ္။ ခုေတာ့လဲ အသြားမေတာ္တလွမ္း။ ဘုမသိ၊ ဘမသိနဲ႕ အခြဲခံခဲ့ရတာပါလား။ တာမထြက္ရေသးဘူး။ ေျခေထာက္ရိုက္ခ်ိဳးခံလိုက္ရသလိုပဲ။ ဘာဆက္လုပ္ရမွန္းေတာင္မသိေတာ့ဘူး။ လြဲတဲ့အခါလဲ လြဲေပမွေပါ့။

ခင္မမမ်ိဳး (3/1/2019)

• ကင္ဆာဒိုင္ယာရီ အပိုင္း (၁) ခင္မမမ်ိဳး
• ကင္ဆာဒိုင္ယာရီ   အပိုင္း (၂) ခင္မမမ်ိဳး