ေဆးဖက္ဝင္ ပိတ္သင္းကပ္ Botanical name Senna auriculata (L.) Roxb. Fl. Ind.ed.2,2:349.1832 Family Caesalpiniaceae ..English name Tanner' tea. Matara tea , Tanner's Cassia ..Flowering and fruiting February to June. မိတ္ေဆြတဦးရဲ့ အမ်ဳိးသမီးမွာ ေသြးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ေရာဂါတခုအတြက္ ပိတ္သင္းကပ္ပင္ရွာဖုိ႔ က်ေနာ့္ကုိ အကူညီေတာင္းလာပါတယ္ တကယ္ေတာ့ ခ်င္းျပည္ဖက္မွာ ဒီအပင္မေပါက္ပါဘူး ဒီအပင္က မန္းေလး မေကြး ပခုကူ မုံရြာ ပုဂံ စစ္ကုိင္းဖက္ေတြမွာ အေလ့က်ေပါက္ပါတယ္ အဲဒီဖက္ကုိရွာပါလုိ႕ညႊန္းရပါတယ္ အပင္ကုိတတ္သိႏိုင္တဲ့ လခဏာမ်ားကုိလည္းေျပာျပ လုိက္ပါတယ္ ဒီအပင္က လူတရပ္ ္ေက်ာ္ေက်ာ္ျမင့္တဲ့ျခံဳပင္ႀကီးေတြပါ ပင္စည္ေတြက yellowish green ျဖစ္ၿပီး အရြက္ေတြက တဆင့္ငွက္ေမႊးရြက္ေပါင္း unipinnate compound ေတြပါ ထူးျခားတာက ႀကီးမားလွတဲ့stipules ရြက္စြယ္ေတြပါ auriculate ပုံစံၿဖစ္ေနၿပီး ပင္စည္ကုိ ခြလ်က္တည္ေနပါတယ္ ဒါ့ေႀကာင့္လည္း သိပံအမည္ကုိ auriculata လုိ႔ေပးျခင္းျဖစ္ပါတယ္ stipules ပုံစံေတြက reniform ေက်ာက္ကပ္ပုံစံျဖစ္ေနပုံကလည္း ထူးျခားလွပါတယ္ leaflets ရြက္မႊာေလးေတြက ၁၂ စုံေလာက္ရွိၿပီးမာေႀကာလွပါတယ္ အပြင့္ကႀကီးမားၿပီးပုံမွာအတုိင္း ေတာက္ပလႊန္းတဲ့ အဝါေရာင္ပါ stamens 10 ခုပါၿပီး ၇ ခုသာ fertile ျဖစ္ပါတယ္ anthers ဝတ္မွဳံအိပ္ေတြ ရင့္မဲ့လုိ႔ကြဲရင္ apical pore dehiscence ထိပ္ေပါက္နဲအက္ကြဲႀကတယ္ အသီးေတာင့္ေတြကျပားၿပီး ရင့္မဲ့ရင္ အညဳိရင့္ေရာင္ေျပာင္းၿပီး အက္ကြဲႀကတယ္ အေစ့ ၇ ေစ့ေလာက္သာအမ်ားဆုံးပါတတ ္ၾကတယ္ ဒီအပင္ကုိ အရင္ က Cassia auriculata L.,Sp.Pl.379.1753 ဆုိၿပီး Kress et al 2003 က Checklist of Myanmar ထဲမွာေပးခဲ့ဖူးသလုိ အရွင္နာဂသိန္ေဆးက်မ္းမွာလည္း C. auriculata နဲ႔ဘဲေဖၚၿပထားပါတယ္ အခုေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ကြဲျပားလွတဲ့ characters ေတြေႀကာင့္ Genus name ကုိ Cassia မွ Senna အျဖစ္ ေျပာင္းလြဲ သတ္မွတ္ခ့ဲၿပီၿဖစ္ပါတယ္ တကယ္ေတာ့ Duke 1980 တင္ျပခ်က္အရ ပိတ္သင္းကပ္အပင္ေတြဟာ India, Ceylon နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ native plants ေတြလုိ႔မွတ္သားရပါတယ္ ေဆးဖက္ဝင္လွတဲ့ ပိတ္သင္းကပ္အပင္ေလးေတြကု ိအမည္သာႀကားဖူးၿပီး အပင္ကုိမရင္းႏွီးတဲ့ သူေတြအတြက္ taxonomic knowledge ေဝငွေပးတဲ့သေဘာပါ kothetnaing Kalay Uni 2014
No comments:
Post a Comment