ဒီမိုကေရစီနည္းက် ေ႐ြးေကာက္ထားေသာ အီရန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မိုဟာမက္ မိုဆာဒတ္ကို ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ တြင္ စစ္အာဏာသိမ္းမႈ တစ္ရပ္ျဖင့္ ရာထူးမွ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ရာ ယင္းအာဏာသိမ္းမႈတြင္ အေမရိကန္ ေထာက္လွမ္းေရး အဖြဲ႕ စီအိုေအ အဓိက အခန္းက႑မွ ပါဝင္ခဲ့သည္ဟု ပထမဆုံးအႀကိမ္ တရားဝင္ ဝန္ခံလိုက္ေၾကာင္း BBC သတင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အာဏာသိမ္းမႈ ႏွစ္ ၆၀ ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္ေန႔တြင္ စီအိုင္ေအ ပါဝင္ ပတ္သက္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပ ထားသည့္ မွတ္တမ္းမ်ားကို လြတ္လပ္ေသာ အမ်ဳိးသား လုံၿခံဳေရး မွတ္တမ္းတြင္ ပုံႏွိပ္ ေဖာ္ျပလိုက္သည္။
စီအိုင္ေအ ညြန္ၾကားမႈအတိုင္း အီရန္ စစ္တပ္က စစ္အာဏာ သိမ္းခဲ့ေၾကာင္း ေလ့လာအကဲခတ္သူ တစ္ဦးက ေျပာၾကားသည္။
ယင္းအာဏာသိမ္းမႈ အေၾကာင္းကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး မက္ဒလင္း ေအာဘ႐ိုက္က ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သလို သမၼတ အိုဘားမား၏ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ကိုင္႐ိုၿမဳိ႕ မိန္႔ခြန္းတြင္လည္း ထည့္သြင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္လည္း မွတ္တမ္းမ်ား တရားဝင္ ထုတ္ေဖာ္ ျပသခဲ့သည့္ လက္ရွိ ကာလ မတိုင္ခင္ထိ အီရန္ အာဏာသိမ္းမႈတြင္ ပါဝင္ ပတ္သက္မႈ မရွိေၾကာင္း စီအိုင္ေအက ျငင္းပယ္ခဲ့သည္။
သတင္း အခ်က္အလက္ လြတ္လပ္ခြင့္ ဥပေဒအရ စီအိုင္ေအ မွတ္တမ္းမ်ား ကို ယခုကဲ့သို႔ ထုတ္ေဖာ္ ျပသေပးျခင္း ျဖစ္သည္။
အီရန္ သမၼတအျဖစ္ မိုဟာမက္ မိုဆာဒတ္ကို ျပည္သူမ်ားက ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ တြင္ ေ႐ြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ခဲ့သည္။
သမၼတအျဖစ္ တာဝန္ စတင္ ရယူလိုက္ၿပီးေနာက္ မိုဆာဒတ္က ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ၿဗိသိသွ်ပိုင္ အန္ဂလို-ပါရွန္ ေရနံ ကုမၸဏီကို ျပည္သူပိုင္ သိမ္းရန္ လုပ္ေဆာင္ ခဲ့သည္။
အီရန္ႏိုင္ငံ၏ ေရနံေျမမ်ားကို ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးကာလ စီးပြားေရး ျပန္လည္ တည္ေထာင္ေရးတြင္ အေရးႀကီး လိုအပ္ခ်က္အျဖစ္ အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိသွ် ႏိုင္ငံမ်ားက ႐ႈျမင္ထားျခင္းေၾကာင့္ သမၼတ မိုဆာဒတ္၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို စိုးရိမ္မကင္း ျဖစ္လာၾကသည္။
ထို႔အျပင္ စစ္ေအးတိုက္ပြဲ ကာလ ျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္လည္း ဆိုဗီယက္ အႏၲရာယ္ကိုပါ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ခဲ့ၾကသည္။
ထို႔အျပင္ မိုဆာဒတ္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈံ႕ေဆာ္စာမ်ားကို အေမရိကန္ႏွင့္ အီရန္ မီဒီယာမ်ားတြင္ စီအိုင္ေအအဖြဲ႕က လုပ္ႀကံ ေရးသားခဲ့ပုံမ်ားကိုလည္း မွတ္တမ္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အီရန္ႏိုင္ငံမွ ထြက္ေျပးေနရေသာ ရွားဘုရင္ မိုဟာမက္ ရာဇာပတ္လာဗီကို စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီးသည့္ ေနာက္တြင္ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ခဲ့ၿပီး အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ အနီးကပ္ မဟာမိတ္ တစ္ဦး ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ရွားဘုရင္အေပၚ ေထာက္ခံသည့္ တပ္ဖြဲ႕မ်ားကို အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိသွ် ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕မ်ားက ကူညီ ေထာက္ပံ့မႈမ်ား ေပးအပ္ခဲ့ၿပီး မိုဆာဒတ္ ဆန္႔က်င္ေရး ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို စည္း႐ုံး လႈံ႔ေဆာ္ေပးခဲ့ သည္။
စစ္အာဏာ သိမ္းၿပီးေနာက္ အီရန္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာေသာ ရွားဘုရင္ကို ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အစၥလာမၼစ္ ေတာ္လွန္ေရးကာလအတြင္း ရာထူးမွ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့သည္။
No comments:
Post a Comment