ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္ ဒႏၱသုခပင္

27 September 2013 at 15:43

Item Name           Sweet Broomweed (ဒႏၱသုခ)
Category              Raw Material
BotanyTerm          Scoparia dulcis Linn
Species Family     Scrophulariaceae

ျမန္မာႏိုင္ငံ ေနရာ အႏွံ႕အျပား တြင္ ေပါက္ေရာက္သည္။သဘာ၀ အေလ်ာက္ ေပါက္ေရာက္သည္။
တစ္ႏွစ္ခံ ပင္ေပ်ာ့ပင္ မ်ိဳးျဖစ္သည္။ အ႐ြက္သည္ ႐ြက္ဆိုင္ ထြက္၍ ေသးငယ္ၿပီး လွံစြပ္ပံု ထြက္သည္။ ႐ြက္ရင္း သည္ အနည္းငယ္ ခၽြန္သည္။ ႐ြက္နား ညီသည္။ အပြင့္သည္ အစိမ္းေရာင္ သန္း၍ အျဖဴေရာင္ ပြင္႔ငယ္ ကေလးမ်ား ျဖစ္သည္။ အသီးသည္ လွံ႐ွည္ ပံုဏၭာန္ ျဖစ္သည္။ 

အပင္

တစ္ႏွစ္ခံ ပင္ေပ်ာ့ ပင္ငယ္မ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အျမင့္ ၁-၃ ေပ ခန္႕ ထိ႐ွိသည္။ ကိုင္းျဖာသည္။ ပင္စည္ႏွင့္ အကုိင္း အခက္ ေလးေထာင့္ သဏၭာန္ ႐ွိ၍ ေသးငယ္ၿပီး အစိမ္း ေရာင္ ႐ွိသည္။ ပင္စည္ အရင္းပိုင္း နားတြင္ အေပြး အနည္းငယ္ ႐ွိသည္။ ပင္စည္ ေပၚ႐ွိ အဆစ္ ကေလး မ်ားမွ ကိုင္းျဖာ ထြက္သည္။ 

အ႐ြက္

၃ ႐ြက္ဆိုင္ ထြက္သည္။ အလ်ား ၁ လက္မခန္႕ ထိ႐ွည္၍ အ႐ြက္ အထက္ပိုင္း အနားတြင္ ေခြးသြားစိပ္ မ်ား႐ွိၿပီး အ႐ြက္္ေအာက္ ဘက္ပိုင္း အနား ညီသည္။ ႐ြက္ထိပ္ ခၽြန္၍ ႐ြက္ရင္း သြယ္သည္။ ႐ြက္ေၾကာမ်ား ထင္႐ွားသည္။ ႐ြက္ျပား ေခ်ာသည္။အပြင့္- စိမ္းေရာင္ သမ္းေသာ အျဖဴေရာင္႐ွိ၍ အလြန္ ေသးငယ္သည္။ 

အသီး

အက္ကြဲသီး ျဖစ္သည္။ အခန္း ေလးခန္းပါ၍ အခန္းတစ္ခန္း စီ၌ ေသးငယ္ေသာ အညိဳေရာင္ အေစ့ ကေလးမ်ား ေျမာက္ျမားစြာ ပါ႐ွိသည္။ 

အျမစ္

ေရေသာက္ျမစ္ အနည္းငယ္ တုတ္၍ ႐ွည္လ်ားၿပီး ယင္းမွ ေဘးျမစ္မ်ား ျဖာထြက္သည္။ ေဘးျမစ္မ်ား တြင္ ေသးငယ္ေသာ ျမစ္ျမႊာ ကေလးမ်ား ႐ွိ၏။ အျမစ္ အေပၚယံ ႏူးညံ့ေသာ အခြံျဖင့္ ဖံုးအုပ္ေန၍ အတြင္းသား မာေက်ာသည္။ ညိဳ၀ါေရာင္ ႐ွိသည္။

အသံုးဝင္ပံု

ပဥၥငါးပါး၊ အ႐ြက္၊ အျမစ္။

အာနိသင္

ျမန္မာ ေဆးက်မ္းမ်ား အလိုအရ ဒႏၱသုခ ပင္သည္ ခ်ဳပ္၏၊ ေစးခၽြဲ၏။ တုန္တက္တတ္ေသာ အဖ်ား ေရာဂါ အတြက္ အသံုးျပဳ၏။ သြားကုိက္ ေရာဂါ ကုသရာ တြင္ အထူး အက်ိဳးျပဳ၏။ အျမစ္ သည္ ရာသီေသြး လြန္ျခင္း၊ ေညာင္းက်ျခင္း တို႕ကို ႏိုင္၏။ ေျဖေဆး အျဖစ္လည္း သံုးႏိုင္၏။ အ႐ြက္ သည္ အဖ်ားေရာဂါ တုိ႕ကို ႏိုင္၏။ 

ပဥၥငါးပါးအသံုးျပဳပံု 

၁။ ဒႏၱ သုခ ျပဳတ္ရည္ႏွင့္ အျမစ္သည္ သြားကိုက္ ေရာဂါ အတြက္ အလြန္ေကာင္း ေသာေဆး ျဖစ္၏။  
၂။ ပဥၥ ငါးပါး ျပဳတ္ရည္ကို ငံုေပးျခင္း ျဖင့္ လည္းေကာင္း ၊ အျမစ္ကုိ အစိမ္း လိုက္ ႀကိတ္၍ သိပ္ေပးျခင္း ျဖင့္ လည္းေကာင္း ၊ ပဥၥ ငါးပါး ကို ျပာခ်၍ သြားဖံုး ႏွင့္ သြားၾကား ကို သိပ္ေပး ျခင္းျဖင့္ လည္းေကာင္း သြားကိုက္ သြားနာ ေပ်ာက္၏။
၃။ ပဥၥ ငါးပါး ႀကိတ္ရည္ တြင္ ဆားထည့္ ၍ အနာ ေပၚလိမ္း ေပးျခင္း ျဖင့္အနာ အသားႏု တက္ၿပီး ေပ်ာက္ကင္း ေစ၏။
၄။ ဆီးပူ ျခင္း၊ နည္းျခင္း၊ ေသြးပါ ျခင္းတို႕ အတြက္ ပဥၥ ငါးပါး အေျခာက္ လွန္းၿပီး လက္ဖက္ေျခာက္ ကဲ့သို႕ ခပ္ေသာက္ က ေပ်ာက္၏။
၅။ ပဥၥ ငါးပါး ျပဳတ္ရည္ တြင္ သၾကား ထည့္ေသာက္ က ေခ်ာင္းဆိုး ေသြးပါ ေရာဂါ ေပ်ာက္၏၊ 

အ႐ြက္အသံုးျပဳပံု 

၁။ အရြက္ကို အဖ်ား ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး ၊ ေအာ့အန္ ေသာ ေရာဂါ ေပ်ာက္ေဆး၊ ေျဖေဆး အျဖစ္ ေဖာ္စပ္ အသံုးျပဳရ၏။ 

အျမစ္အသံုးျပဳပံု 

၁။ အျမစ္ ကို ျပဳတ္၍ ရာသီေသြး လြန္ျခင္း၊ ေညာင္းက် ျခင္းတို႕ ၌ တိုက္ရ၏။  
၂။အျမစ္ကို ဆန္ေဆးရည္ ႏွင့္ ေသြး၍ ဆားထည့္ ေသာက္က အနာ၀င္ ဖ်ားျခင္း ေပ်ာက္၏။

ျမန္မာ႔ေဆးဖက္ဝင္အပင္မ်ား