စပ်စ္သီးသေႏၶ(Molar Pregnancy)အေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ

သတင္းခ်စ္သူ - ေဝဟင္မွတဆင့္ျပန္လည္ေဝမ်ွသည္။


ဒီတစ္ခါေတာ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ စပ်စ္သီးသေႏၶအေၾကာင္းကို တင္ၿပေပးလိုက္ပါတယ္ ။ စပ်စ္သီးသေႏၶကို Molar Pregnancy လို႔လည္းေခၚၾကပါတယ္ ။ ရွားပါးတဲ့ၿဖစ္စဥ္တစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး ။ ဒါေပမယ့္ အၿဖစ္ လည္း မမ်ားပါဘူး ။ တစ္ခ်ိဳ႔ကေတာ့ ဒီေရာဂါအေၾကာင္းကို ၾကားဖူးယံုသာၾကားဖူးၿပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ လံုး၀ကို မ သိၾက ပါဘူး ။ စပ်စ္သီးသေႏၶကို ေနာက္တစ္မ်ိဳး Vesicular Mole လို႔လည္းေခၚၾကပါေသးတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶဆိုတာဘာလည္း ?

အမ်ိဳးသားဆီက ဖိုမ်ိဳးေစ့နဲ႔ အမ်ိဳးသမီးဆီက မမ်ိဳးေစ့တို႔ ေပါင္းစပ္ထိေတြ႔တယ္ဆိုရင္ပဲ ဇီ၀ကမၼၿဖစ္စဥ္ Physiology နည္းအရ ကိုယ္၀န္ဆိုတာၿဖစ္လာရပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္၀န္မရင့္ေသးခင္ အေစာပိုင္းမွာ မွားယြင္း မႈ ၊ ေဖာက္ၿပန္မႈ ၊ အားနည္းမႈ တစ္ခုခုေၾကာင့္ အခ်င္းစတင္ၿဖစ္ေပၚၿခင္းအေပၚ အဓိကက်တဲ့ ေၿပာင္း လဲမႈ ေတြေၾကာင့္ သေႏၶသားၿဖစ္ေပၚလာရမယ့္အစား စပ်စ္သီးလိုမ်ိဳး ေရအိတ္အလံုးေလးေတြ ၿဖစ္ေပၚလာတဲ့ ကိုယ္၀န္ ကို စပ်စ္သီး သေႏၶလို႔ေခၚပါတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶအမ်ိဳးအစားေတြက ဘာေတြလည္း ?

ေရာဂါရဲ႕ ရာႏွဳန္းၿပည့္ စပ်စ္သီးကဲ့သို႔ အလံုး အၿပြတ္ေလးမ်ားသာ ေတြ႔ရပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေရအိတ္ အလံုးေလးေတြနဲ႔ အခ်င္းကို တြဲဖတ္ၿပီးေတြ႔ရပါတယ္ ။ အခ်ိဳ႔ကေတာ့ ေရအိတ္အလံုးငယ္ေလးေတြနဲ႔ သေႏၶသား ကို ေရေထြးၿပီးေတြ႔ရတတ္ပါတယ္ ။ အေရွ႕တိုင္းႏိုင္ငံသူေတြက အေနာက္ဥေရာပ သူေတြထက္ အၿဖစ္မ်ားၿပီး အေရွ႕ တိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ ၅၀၀ မွာ တစ္ေယာက္ႏွုန္းေလာက္ပဲ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ ၂၀၀၀ မွ ၃၀၀၀ ေလာက္မွာမွ တစ္ေယာက္ေလာက္သာ ၿဖစ္တတ္ပါတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶၿဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းရင္းေတြက ဘာေတြလည္း ?

ယခုအခ်ိန္အထိ ၿဖစ္ပြားေစတဲ့အေၾကာင္းအရင္းကို အတိအက် မသိရေသးပါဘူး ။ ၿဖစ္ႏိုင္တဲ့အခ်က္ေတြကေတာ
့t
၁ ။ ဖိုမ်ိဳးေစ့နဲ႔ မမ်ိဳးေစ့ ဓါတ္ခံအား မတူ၍ မတည့္၍ေသာ္လည္းေကာင္း
၂ ။ အစားအေသာက္နဲ႔အာဟာရ မတူ ခ်ိဳ႕တဲ့ၾက၍ လည္းေကာင္း
၃ ။ ရာသီဥတု အေနအထားေၾကာင့္လည္းေကာင္း
၄ ။ အၿခားအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္လည္းေကာင္း ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။ မ်ိဳးရိုးဗီဇနဲ႔ေတာ့ ဆက္စပ္မႈ မရွိပါဘူး ။

ၿပသတဲ့ လကၡဏာေတြေတြက ဘာေတြလည္း ?

ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ပထမပိုင္း 1st Trimester မွာအၿဖစ္မ်ားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္တြဲကိုယ္၀န္က်မွလည္း ၿဖစ္ပြားတာေတြရွိပါတယ္ ။

၁ ။ သာမန္ကိုယ္၀န္ကဲ့သို႔ ဓမၼတာေသြးထိမ္ၿခင္း
၂ ။ ဆီးစစ္ရာတြင္ ႏွစ္ေၾကာင္းေပၚၿခင္း
၃ ။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္ခ်ိန္ခံစားရေလ့ရွိေသာ ေအာ္ကလီဆန္ၿခင္း ၊ မူးေ၀ၿခင္း ၊ ပ်ိဳ႕အန္ၿခင္းမ်ား ပိုမိုၿဖစ္ၿခင္း
၄ ။ ကိုယ္၀န္ရွိၿပီး မၾကာမီ ေသြးမၾကာမၾကာဆင္းၿခင္း
၅ ။ ကေလးလႈပ္ခ်ိန္တြင္ ကေလးမလႈပ္ၿခင္း
၆ ။ သားအိမ္အရြယ္အစားနဲ႔ အၿမင့္မွာ ေသြးထိမ္သည့္လထက္ ပိုမိုၾကီးထြားၿမင့္တက္ေနၿခင္း(ရွိသင့္သည့္ အရြယ္ ႏွင့္ ရွိသင့္သည္ထက္ ေသးငယ္ေနၿခင္း)

စသည္တို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဘယ္လိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြၿပဳလုပ္မလည္း ?

ဗိုက္ကို ကၽြမ္းက်င္တဲ့ဆရာ၀န္နဲ႔စမ္းသပ္ၿခင္း ၊ Ultrasound ရိုက္ၿခင္း စတဲ့နည္းလမ္းေတြနဲ႔ သိႏိုင္ပါတယ္ ။ တခါတရံ ေသြးဆင္းရာမွာ စပ်စ္သီးကဲ့သို႔ အလံုးေလးေတြ ေသြးခဲေတြနဲ႔အတူ ပါလာတတ္ပါတယ္ ။

စပ်စ္သီးသေႏၶကို ဘယ္လိုကုမလည္း ?

ေသြးမဆင္းမီ နဲ႔ ကိုယ္၀န္ပ်က္မက်မီ သိရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ထြက္က်လာေအာင္ ေဆးေပး ေဆးသြင္းရပါတယ္ ။ သားအိမ္ကို ခ်ဲ႕ၿပီး သားအိမ္ၿခစ္ၿခင္း ေလစုပ္စက္နဲ႔ စုပ္ယူၿခင္း (Vacuum suction Curettage ) တို႔ၿဖစ္ပါတယ္ ။ လူနာဟာ အသက္ ၄၀ ၀န္းက်င္လည္းၿဖစ္မယ္ မိသားစုလည္း စံုလင္မယ္ သားသမီးေတြ လည္းရွိထား တယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလုိလူနာေတြအတြက္ ေနာက္ဆံုး သားအိမ္ထုတ္ၿခင္းနည္းနဲ႔ ကုသႏိုင္ပါတယ္ ။

ပံုမွန္အားၿဖင့္ေတာ့ မ်က္စိနဲ႔ စပ်စ္သီးလိုမ်ိဳး အလံုးေလးေတြ ေတြ႔ေနရတယ္ဆိုေသာ္လည္း ဓါတ္ခြဲခန္းကို ပို႔ၿပီး ေသခ်ာစီစစ္ဖို႔လိုပါတယ္ ။ တစ္ခ်ိဳ႕က တပိုင္းကင္ဆာ ေၿပာင္းလဲေနမႈမ်ား (Chorio Carcinoma / Malignant Mole) စသၿဖင့္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္ ။ အဲဒီလို ေၿပာင္းလဲတဲ့လူနာေတြအတြက္လည္း သင့္ေတာ္တဲ့ေသြးသြင္း ကုသၿခင္းနဲ႔ အခ်ိန္တိုအတြင္း ရာႏွဳန္းၿပည့္ေပ်ာက္ကင္းႏုိင္ပါတယ္ ။

ကုသၿပီးၿပီဆိုေသာ္လည္း ေနာက္ဆက္တြဲ Follow Up ၿပသဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။ ၁ လ တစ္ၾကိမ္ ၃ လ ။ ၃ လတစ္ မၾကိမ္ ၆ လ တစ္ၾကိမ္နဲ႔ တစ္ႏွစ္တစ္ၾကိမ္ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႏွစ္ထိၿပသရန္လိုအပ္ပါတယ္ ။ အဲဒီလိုၿပန္ လည္ၿပ သတဲ့အခါတိုင္းမွာလည္း ဆီးစစ္ၿခင္း (UCG) ၊ Ultrasound ရိုက္ၿခင္းနဲ႔ ရင္ဘတ္ကို ဓါတ္မွန္ရိုက္ၿခင္းမ်ား ၿပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္ ။ ဆိုလိုတဲ့သေဘာကေတာ့ လာၿပသတဲ့အခါတိုင္း အတြင္းပိုင္းစမ္းသပ္ၿခင္း နဲ႔ မလံု ေလာက္ ပါဘူး ။

ဒီေရာဂါဟာေနာက္ထပ္ ထပ္ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ အလြန္ကိုပဲ ရွားပါးပါတယ္ ။

ေနာက္ထပ္ ကေလးယူလို႔ရမရ ?

ေနာက္ထပ္ကေလးယူလို႔ရပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ေရာဂါၿဖစ္ၿပီး Follow Up ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ကိုယ္၀န္ မယူရပါဘူး ။ ကိုယ္၀န္တားတဲ့အခါမွာလည္း ေဟာ္မုန္းမပါတဲ့သေႏၶတားနည္းေတြနဲ႔ တားသင့္ပါတယ္ ။ ဥပမာ ရက္ေရွာင္ၿခင္း ၊ ကြန္ဒံုးသံုးၿခင္း စသည္တို႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္ ။ စပ်စ္သီးသေႏၶၿဖစ္ပြားဖူးယံုနဲ႔ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္ မွာ မ်ိဳးဆက္ပြား အရည္အေသြး က်ဆင္းသြားၿခင္းမရွိပါဘူး ။ ေစာစီးစြာ ၿပသကုသလွ်င္ ထိေရာက္စြာ ေပ်ာက္ ကင္း ႏိုင္ေသာေရာဂါၿဖစ္ပါတယ္ ။

ဒါေပမယ့္ ယေန႔ေခတ္ ေတာရြာေတြမွာ ၿမိဳ႕နဲ႔ ေ၀းလံေခါင္သီတဲ့ေက်းလက္ေတြမွာ ကိုယ္၀န္သည္ေတြဟာ ကေလး စတင္လႈပ္ခ်ိန္ ကိုယ္၀န္ငါးပတ္အလယ္ေလာက္မွ ကေလးမလႈပ္မွန္းသိၾကရၿပီး အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ္၀န္က လည္း အလြန္အမင္းတင္းက်ပ္ေပါက္ထြက္ၿခင္း ၊ ၀မ္းဗိုက္ထဲမွာ ေသြးသြန္ၿခင္း တို႔ေၾကာင့္ အသက္ အႏၱရာယ္ရွိႏုိင္ပါတယ္ ။ ေနာက္တခါ ကိုယ္၀န္ႏုစဥ္မွာ ေသြးထြက္လြန္ႏိုင္ၿပီး သားအိမ္ေပါက္ၿပဲၿခင္း ၿဖစ္တတ္တဲ့ အတြက္ ကၽြမ္က်င္တဲ့၀ါရင့္ဆရာ၀န္ေတြကိုယ္တိုင္ ေဆာင္ရြက္ကုသဖို႔လည္းလိုပါတယ္ ။ Follow Up ၾကည့္ရွုဖို႔ အတြက္ေတာ့ OG ေတြရွိတဲ့ေဆးရံုေတြကိုသာ ညႊန္ၾကားဖို႔လိုအပ္ပါတယ္ ။

Ref : (1) Reproductive Health
(2) Obestetric and Gynaecological Problems
(3) Google Image Search
(4) Health Education for Reproductive Health (Myanmar -Professor Myint Maung Maung)