ဓါတ္ပုံရုိက္နည္း အေျခခံ Tips မ်ား

Kyaw Hlaing Moe

အခုေလာလာဆယ္ တကယ္ေရးေနတာက တျခား post တစ္ခုပါ။ landscape photography အတြက္ knowledge share တစ္ခုေရးေနရင္း ခုတေလာ messenger မွာ အေမးမ်ားေနတဲ့ ေမးခြန္းတစ္ခုကို တစ္ေယာက္ခ်င္းစီျပန္ေျဖေပးရမွာထက္ post တစ္ခုေရးေပးလုိက္ရင္ ပုိအဆင္ေျပမယ္ စဥ္းစားမိလုိ႕ ေရးလက္စ စာကုိျဖတ္ၿပီး ဒါေလးကို အရင္တင္ေပးလုိက္ပါတယ္။

*** အစ္ကို ကၽြန္ေတာ္/ကၽြန္မကေတာ့ ခု ဒီကင္မရာေလးဝယ္ထားပါတယ္။ အဲ့တာ ဓါတ္ပုံဘယ္လုိရုိက္ရမလဲ၊ ပုံေကာင္းထြက္ေအာင္ setting ေတြဘယ္လုိခ်ိန္ရမလဲေပါ့။

ဓါတ္ပုံ႐ိုက္တာက လြယ္လြယ္ေလးပါ။ ကင္မရာကို ရုိက္ခ်င္တာ ခ်ိန္ၿပီး shutter button ကုိ ႏွိပ္လုိက္ေပါ့

ကုိယ့္လက္ညွိဳးကို ျပန္ခ်ိန္ၿပီး shutter ခလုတ္ကို ႏွိပ္လုိက္လည္း ပုံတစ္ပုံကေတာ့ထြက္လာမွာပါပဲ။ ေရွ႕ကနံရံကုိ လွမ္းရုိက္လည္း ဓါတ္ပုံကေတာ့ ဓါတ္ပုံပါပဲ။ ကံေကာင္းရင္ နံရံမွာ ကပ္ေနတဲ့ ယင္ေကာင္ကုိ ရိုက္မိၿပီး အက်ယ္ခ်ဲ႕ၾကည့္ရင္ Macro ပုံေကာင္းတစ္ပုံေတာင္ စြတ္ရြတ္ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္သြားမွာပါ။ ဓါတ္ပုံရုိက္တာက လြယ္ပါတယ္၊ ဓါတ္ပုံေကာင္းတစ္ပုံထြက္လာဖုိ႕ကသာ ခက္တာပါ။ ခု post ဟာ လုံးဝအေျခခံကုိေရးမွာမုိ႕ နည္းနည္းသိနားလည္ၿပီးသားသူေတြက ေက်ာ္သြားလုိ႕ရပါတယ္။ အခ်ိန္ေပးႏုိင္လုိ႕ ဖတ္မယ္ဆုိလည္း အရႈံးေတာ့မရွိပါဘူး။ မသိေသးတာ တစ္ခုခု သိသြားရင္ေတာင္ မိတ္ေဆြအတြက္ အျမတ္ပါ။

ဓါတ္ပုံေကာင္းတစ္ပုံျဖစ္လာဖုိ႕ အေျခခံအေနနဲ႕ ....

၁။ Aperture
၂။ Shutter Speed
၃။ ISO
၄။ Metering
၅။ Focus
၆။ White Balance
၇။ Lighting
၈။ Composition

စတဲ့အခ်က္ေတြ ျပည့္စုံဖုိ႕၊ မွန္ကန္စြာ ေရြးခ်ယ္ ခ်ိန္ညွိႏိုင္ဖုိ႕လုိပါတယ္။

ဘယ္က်န္းဂန္ထဲကမွ မဟုတ္ပါ။ ခု ကင္မရာကို ၾကည့္ရင္းစိတ္ထဲေပၚလာတာေတြ လက္တန္းခ်ေရးလိုက္တာပါ။ က်န္ခဲ့တာလည္းရွိေကာင္းရွိႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အေျခခံစတင္ရုိက္ကူးမယ့္သူေတြအေနနဲ႕ကေတာ့ ဒီအခ်က္ေတြက ျပည့္စုံလုံေလာက္မွာပါ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဓါတ္ပုံပညာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သင္တန္းမတက္ခဲ့ရပါဘူး။ လမ္းၫႊန္ျပသေပးမယ့္ ဆရာမရွိခဲ့ပါဘူး။ စာေတြဖတ္ youtube ၾကည့္ရင္းေလ့လာခဲ့ရတာမို႔ သီအိုရီေတြနဲ႔ စနစ္တက် မရွင္းျပတတ္ပါဘူး။ ကိုယ္ေလ့လာခဲ့တဲ့ လမ္းေၾကာင္းအတိုင္း ကိုယ္လိုၾကံဳေတြ႕ေနရသူေတြကို ျပန္လည္လက္ဆင့္ကမ္းျခင္းမွ်သာျဖစ္ပါတယ္။
*********************************************************************
အေပၚက (Aperture + Shutter Speed + ISO) 3 ခုကုိ မွန္ကန္အခ်ိဳးက်စြာေပါင္းလုိက္ရင္ Exposure ဆုိတာျဖစ္လာပါတယ္။ က်န္တဲ့ metering ေတြ focus ေတြကုိ မွန္ကန္စြာေရြးခ်ယ္ၿပီး တင္ျပခ်င္တဲ့ composition ေကာင္းေကာင္းနဲ႕ဆုိရင္ေတာ့ ကုိယ္ရုိက္လုိက္တဲ့ပုံဟာ ဓါတ္ပုံေကာင္းတစ္ပုံျဖစ္လာမွာပါပဲ။ ဒီ post မွာေတာ့ Theory ေတြေရးမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ exposure အေၾကာင္းကုိ ေနာက္မွ သီးသန္႕ေရးေပးပါ့မယ္။

အခု beginner ေတြအတြက္ ဓါတ္ပုံရုိက္တဲ့အပုိင္း၊ camera setting ေတြ စဥ္းစားတဲ့အပုိင္းကုိပဲ ေရးေပးပါမယ္။
အရင္ဆုံး ကုိယ္က ဘာကုိရုိက္ခ်င္တာလဲဆုိတာေတာ့ သိထားရပါမယ္။ landscape လား၊ portrait လား၊ long exposure လား၊ ငွက္ရုိက္မွာလား စသျဖင့္ေပါ့။

စစခ်င္းရုိက္တဲ့သူေတြအတြက္ Manual Mode (M) မွာ exposure ခ်ိန္ၿပီးရုိက္တတ္ဦးမွာမဟုတ္ပါဘူး။ M က professional က်က်ရုိက္လုိ႕ရတာမွန္ေပမယ့္ ရုတ္တရတ္အေျခအေနေတြမွာ beginner ေတြအတြက္ setting မွန္မွန္ခ်ိန္ႏုိင္ဖုိ႕ အဆင္မေျပပါဘူး။ အဲ့တာမုိ႕ အရင္ဆုံး Auto mode နဲ႕ရုိက္လည္းရွက္စရာေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ ဘယ္သူမွ Auto နဲ႕ရုိက္တယ္ Manual နဲ႕ရုိက္တယ္ စိတ္မဝင္စားပါဘူး၊ ထြက္လာတဲ့ ဓါတ္ပုံေကာင္းမေကာင္းကသာ အဓိကက်တာပါ။ ဒါေပမယ္ ့auto ကုိ ပုံမွန္အလင္းေရာင္အေျခအေနေတြမွာပဲ သင့္ေတာ္ပါတယ္။ low light ေတြမွာ သူ႕ရဲ႕ခ်ိန္ညွိေပးတာေတြက ကုိယ္လုိခ်င္တာနဲ႕ တလြဲစီျဖစ္ေနတတ္လုိ႕ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ တျခား mode တစ္ခုခုနဲ႕ ရုိက္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ယူပါ။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္က portrait ကုိ ေနာက္ခံဝါးဝါးေလးလုိခ်င္လုိ႕ ရုိက္လည္း Auto mode က သူေပးခ်င္တဲ့ setting နဲ႕ သူရုိက္ခ်င္သလုိရုိက္ေနမွာပါပဲ။ ထုိ႕ေၾကာင့္ Mode Dial ထဲက (S / A / M) section မွာထားၿပီး ရုိက္မယ့္ ဓါတ္ပုံအေျခအေနကုိလုိက္၍ camera setting ထားပုံကုိ ရွင္းျပေပးပါမယ္။

၁။ လူပုံကုိ ေနာက္ခံဝါးဝါးေလးနဲ႕ရုိက္ခ်င္တယ္ဆုိ ကင္မရာကုိ aperture priority (A or AV) မွာထားၿပီး f-stop ကုိ lens မွာရွိတဲ ့က်ယ္ႏုိင္သမွ် အက်ယ္ဆုံးဖြင့္ရုိက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ f/1.4, f/1.8, f/2.8 ေလာက္ထိ ပြင့္ႏုိင္မွ အဆင္ေျပပါမယ္။ 50mm, 85mm လို portrait lens ေတြနဲ႔ ႐ိုက္ရင္ပိုအဆင္ေျပပါမယ္။ 18-55mm f/3.5-5.6G ED လုိ kit lens ေတြနဲ႕ ေနာက္ခံဝါးဝါးရုိက္လုိ႕ သိပ္အဆင္မေျပပါဘူး။ Aperture က်ယ္က်ယ္ဖြင့္မွ depth of field နည္းနည္းရမယ္ဆိုတဲ့ lens သေဘာသဘာဝေၾကာင့္ပါ။ (ဒါကုိ အရင္ေျပာတာ ဒါပဲ ခဏခဏေမးေနၾကလုိ႕ပါ

)

၂။ ၾကည္လင္ျပတ္သားတဲ့ ရႈခင္းပုံ လွလွေတြလုိခ်င္ရင္ aperture priority (A or AV) မွာထားၿပီး f-stop ကုိ နံပါတ္ၾကီးၾကီးတင္ပါ။ f/16, f/18, f/22 စသျဖင့္..။ ဒါေပမယ့္ f-stop ၾကီးေလ exposure မွ်ဖို႕အတြက္ shutter speed ကလည္း လုိက္ေႏွးသြားမွာမုိ႕ လက္နဲ႕ကုိင္ (handheld)ရုိက္ဖုိ႕ အဆင္မေျပပါ။ tripod နဲ႕ဆုိ ပုိသင့္ေတာ္ပါမယ္။ shutter release cable သုံးရင္သုံး၊ မဟုတ္လည္း timer နဲ႕ရိုက္ပါ။ ဘယ္လုိမွ အဆင္မေျပလည္း လက္နဲ႕သာ ကင္မရာကိုမလႈပ္ေအာင္ကုိင္ၿပီး သတိထားႏွိပ္ပါ။ အျပင္မွာ အလင္းေရာင္မ်ားတယ္ဆုိ shutter speed ထိန္းညွိႏုိင္ဖုိ႕အတြက္ ISO ကုိလည္း နည္းနည္းတင္လုိ႕ရပါတယ္။ Landscape အတြက္ Wide angle lens ေတြ အသုံးျပဳၿပီး႐ိုက္ႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါမယ္။

၃။ Street photography ရုိက္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ shutter priority (S or TV) မွာထားၿပီး shutter speed 1/250th ေလာက္ကေနစထားရိုက္ပါ။ (street က တစ္ခါတစ္ရံ auto mode နဲ႕လည္းအဆင္ေျပတတ္ပါတယ္ ေန႕လည္ပုိင္းရုိက္ေလ့ရွိတာမုိ႕)။ လႈပ္ရွားေနတဲ့ပုံေတြျဖစ္ေလ့ရွိတာမို႔လည္း shutter speed ျမန္ေနဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္ျပခ်င္တဲ့ subject / background ေတြ ၾကည္လင္ေနဖို႔အတြက္လည္း aperture f/8, f/11 ေလာက္ထားသင့္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ f-stop နံပါတ္အေသးေတြထိ aperture မဖြင့္မိဖုိ႕ သတိထားသင့္ပါတယ္။ ႏို႔မို႔ဆို ကိုယ့္ပုံက foreground, background ခ်ိတ္ဆက္မမိပဲ ဘာကို ျပလို႔ျပခ်င္မွန္းမသိ ျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ။ ကိုယ္က တမင္ ေနာက္ခံဝါးေအာင္႐ိုက္ခ်င္ရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဴးေပါ့ေလ။ ဒါေပမယ့္ တင္ျပပုံအရမ္းေကာင္းလြန္းမွသာ ေနာက္ခံဝါးထားတဲ့ပုံေတြက street photography မွာၾကည့္ေကာင္းပါလိမ့္မယ္။ ၿပီးေတာ့ lens အၾကီးၾကီးေတြ မသုံးပါနဲ႕၊ အထူးသျဖင့္ telephoto lens ေတြ။ kit lens (18-55mm)၊ 35mm၊ 50mm prime ေတြသုံးတာ ပုိသင့္ေတာ္ပါတယ္။ lens အၾကီးေတြနဲ႕ဆုိ street ရုိက္တာ အရမ္းသိသာေနရင္ ပုံေကာင္းေတြ ရဖုိ႕ ခက္သလုိ မေတာ္တဆ လႈမႈေရးျပႆနာေတြလည္း ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။

၄။ ငွက္ရုိက္တာ (Wildlife) အတြက္ဆုိ shutter priority (S or TV) မွာထားသင့္ပါတယ္။ နားေနတဲ့ငွက္၊ ပ်ံေနတဲ့ငွက္စသျဖင့္ေပၚမူတည္ၿပိး shutter speed 1/250th၊ 1/500th ကေန 1/1000th 1/4000th ေလာက္ထိ တင္ရုိက္ပါ။ Telephoto Zoom lens ေတြအသုံးျပဳသင့္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ shutter speed အရမ္းတင္ထားရတဲ့အတြက္ Camera မွာ " Subject is too dark " လုိ႕ေပၚေနမယ္ဆုိ ISO ကုိ 400 ကေန 800 / 1000 ေလာက္ထိတင္ရုိက္ၾကည့္ပါ။ ေန႕လည္ အလင္းေရာင္လုံလုံေလာက္ေလာက္ရွိတယ္ဆုိ ISO ဒီထက္တင္လည္းရပါတယ္။ ကင္မရာေကာင္းရင္ ေကာင္းသလုိ ISO တင္ႏုိင္ပါတယ္။ အရမ္းၾကီးေတာ့ မလုိအပ္ပဲ မတင္နဲ႕ေပါ့။ noise အရမ္းထသြားရင္ အပင္ပန္းခံရုိက္ထားရတဲ့ပုံေတြ ၾကည့္ရဆုိးသြားပါလိမ့္မယ္။

၅။ Long exposure အတြက္ကေတာ့ Manual (M) နဲ႕ပဲ ရုိက္ဖုိ႕အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွ M နဲ႕ မရုိက္ရင္ ဘယ္အခ်ိန္ M နဲ႕ သြားရုိက္ရေတာ့မလဲ။ aperture (f/16, f/22 ဝန္းက်င္၊ မဟုတ္လည္း lens က တင္လုိ႕ရသေလာက္သာတင္

) ISO ကုိေတာ့ နည္းနည္းကစထားၿပီး shutter speed ကုိ အေႏွးဆုံးထားပါ။ ၅စကၠန္႕၊ ၁၀ စကၠန္႕၊ ၃၀ စကၠန္႕ စသျဖင့္ေပါ့။ အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာထားရင္ ပုံက အေကာင္းဆုံးျဖစ္ႏုိင္မလဲ သိႏုိင္ဖုိ႕ကေတာ့ အခ်ိန္မတူေအာင္ထားၿပီး ၄-၅-၁၀ ပုံေလာက္သာ ရုိက္ခဲ့ပါ။ ၿပီးမွ အေကာင္းဆုံးကုိျပန္ေရြးထုတ္ေပ့ါ။ aperture ကုိလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲၿပီး ရုိက္ကူးသင့္ပါတယ္။ အဲ့တာမွ ေနာင္အခါ ဘယ္ပုံကုိလုိခ်င္ရင္ stop ေတြ ဘယ္ေလာက္မွာ ထားသင့္တယ္ဆုိတာကို မွန္းဆတတ္လာမွာပါ။ ၿပီးေတာ့ မျဖစ္မေန Tripod လုိပါတယ္။ အဲ့ေလာက္အခ်ိန္အၾကာၾကီး ဘယ္ lens ရဲ႕ stabilizer ကမွ လက္နဲ႕ရုိက္တာကုိ ျငိမ္ေအာင္မထိန္းထားေပးႏုိင္ပါဘူး။ ခလုတ္ကုိ လက္နဲ႕ႏွိပ္တာထက္ shutter release cable အသုံးျပဳႏုိင္ရင္ ပုိေကာင္းပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ personal အၾကံျပဳခ်က္အရ lens ရဲ႕ VR / IS (image stabilization) ကုိ off ၿပီးရုိက္ပါ။ tripod သုံးထားၿပီမုိ႕ VR off ထားလည္း ျပႆနာမရွိပါ။ lens ရဲ႕ sensor က stabilization လုိက္လုပ္ေပးေနဖို႕ မလုိတဲ့အတြက္ သူ႕ရဲ႕ဝန္ကို Image အေပၚမွာ ပုိအာရုံထားႏုိင္မယ္လုိ႕ ယူဆပါတယ္။ မျဖစ္မေန VR OFF ရမယ္မဟုတ္ပါ။ အမ်ားစုက VR ON ထားၿပီးရုိက္ထားလည္း ၾကည့္ေကာင္းတဲ့ပုံေတြရေနတာပါပဲ။ ေန႕လည္ပုိင္း long exposure ရုိက္ရင္ Filter ေတြသုံးတတ္ဖုိ႕လုိပါတယ္ (ဥပမာ ND filter)။ မဟုတ္ရင္ ပုံက အလင္းအရမ္းမ်ားၿပီး ေဖြးဆြတ္ (Burn) ေနပါလိမ့္မယ္။ ေန႕လည္မွာ long exposure ကုိ ND filter မပါပဲ ရုိက္နည္းေတြလည္းရွိပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ေနာက္ၾကံဳတဲ့အခါ တင္ေပးပါ့မယ္။ ညမွာ long exposure ရုိက္က်င့္ခ်င္တဲ့သူေတြေတာ့ ရန္ကုန္က ဆူးေလဘုရားနားက တံတားေပၚတက္ (ဘုရားဘက္လွည့္လွည့္ sakura tower ဘက္လွည့္လွည့္) လက္တည့္သြားစမ္းၾကည့္ပါ။ ရုိက္လုိ႕အရမ္းေကာင္းပါတယ္။ ကားမီးေတြကို အဓိက ထားခ်င္လား လမ္းမီးတုိင္ေတြကို အဓိက ထားခ်င္လား setting ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးထားၿပီး စမ္းရုိက္ၾကည့္ပါ။

တျခား ရုိက္စရာေတြ (macro, bokeh special effects, star trails, steel wool,...) စသျဖင့္အမ်ားၾကီး၊ အမ်ားၾကိး ရွိေသးေပမယ့္ beginner ေတြအတြက္ နားရႈပ္စရာ၊ အခက္အခဲျဖစ္စရာက မ်ားတာမုိ႕ အဲ့တာေတြကိုေတာ့ ေနာက္ level တစ္ဆင့္မွပဲ ကၽြန္ေတာ္ဆက္ေရးေပးပါ့မယ္။ ခုလည္း တျခားေရးစရာေတြအမ်ားၾကီးက်န္ေသးတာမုိ႕ ခုနျပထားခဲ့တဲ့ photography ေတြကုိသာ အရင္ စမ္းရိုက္ၾကည့္ေပးပါ။
***********************************************************************

*** Metering Modes

ခုတခါ ထပ္ရွင္းျပမွာကေတာ့ metering mode ေတြ နဲ႕ focus ေရြးခ်ယ္ပုံပါ။ ကင္မရာမွာ အဓိက metering mode (3) မ်ိဳးရွိပါတယ္။
1. Matrix Metering (Nikon), Canon မွာဆုိရင္ေတာ့ Evaluative Metering ပါ။
2. Center-weighted Metering
3. Spot Metering ပါ။

Matrix Metering ကုိ landscape photo ေတြနဲ႕ အလင္းအေမွာင္ကြာဟမႈ သိပ္မမ်ားတဲ့ scene ေတြမွာ သုံးသင့္ပါတယ္။ သူက scene တစ္ခုလုံးရဲ႕ အလင္းအေမွာင္ကုိ အညီအမွ်တြက္ခ်က္ၿပီး result ထုတ္ေပးတာပါ။ street photo ေတြမွာလည္းသုံးလုိ႕ရပါတယ္။

Center-weighted Metering က်ေတာ့ scene တစ္ခုရဲ႕ အလည္တည့္တည့္ကုိပဲ အဓိက ထားၿပီး တြက္ေပးတာပါ။ subject ကုိ အလည္မွာထားတဲ့ပုံေတြမွာ သုံးသင့္ပါတယ္။ model ကုိ ပုံအလည္မွာထားတာမ်ိဳး၊ ငွက္ရုိက္တာမ်ိဳး၊ macro အနီးကပ္ရုိက္တာမ်ိဳးေတြအတြက္ သင့္ေတာ္ပါတယ္။

Spot Metering ကေတာ့ ကိုယ္ focus လုပ္လုိက္တဲ့ point ကုိပဲ အဓိက meter ဖတ္ေပးတာပါ။ model (subject) ကုိ အလည္မွာမဟုတ္ပဲ rule of third ေပၚမွာ တင္ထားတာမ်ိဳး၊ ေနလုံးကုိ ေနာက္ခံထားၿပီး subject တစ္ခုခုကုိရုိက္တာမ်ိဳး၊ လကုိရုိက္တာမ်ိဳးတုိ႕မွာ အသုံးျပဳသင့္ပါတယ္။ ကုိယ္ေရြးလုိက္တဲ့ subject ကုိ အဓိက exposure မွန္ခ်င္ရင္ အသုံးျပဳတာပါ။

*** Focus
Focus မွာေတာ့ ကုိယ္ရုိက္မယ့္ပုံက ရုပ္ေသ(ျငိမ္ေနတဲ့ပုံ) ကုိရုိက္မယ္ဆုိ (portrait လူပုံ၊ ပန္း၊ ရႈခင္းပုံ စသျဖင့္) ရုိက္ရင္ focus mode မွာ Single-servo AF (AF-S) for Nikon, One-shot AF for Canon ထားသင့္ပါတယ္။

လႈပ္ရွားေနတဲ့ ဓါတ္ပုံကုိလုိက္ရုိက္မွာ (ငွက္ပ်ံေနတာ၊ ျမင္းစီးေနတာ၊ ဘဲေတြေရကူးေနတာ) စသျဖင့္ကုိရုိက္မယ္ဆုိ Continuous Servo AF (AF-C) for Nikon, AI Servo AF for Canon မွာ ထားၿပီးရုိက္ကူးရမွာပါ။ Tracking Point မ်ားတဲ့ ကင္မရာအမ်ိဳးအစားေတြကေတာ့ ဒီေနရာမွာ အားသာ ပုိအသုံးတည့္ပါတယ္။

အဲ့လုိမွ ထားရတာခက္တယ္ဆုိလည္း Auto Servo AF (AF-A) for Nikon, AI Focus AF for Canon ဆုိတဲ့ Auto Focus Mode ရွိပါတယ္။ သူ႕သာ ေရြးထားလုိက္ပါ။ ကုိယ္ရုိက္တဲ့ အေျခအေနေပၚမူတည္ၿပီး focus ကုိ ကင္မရာက auto လုိက္ အလုပ္လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ Manual Focus mode ပါ။ သူကေတာ့ focus ring ကုိ လူကလုိက္လွည့္ၿပီး focus ျဖတ္ေပးတာပါ။ ကၽြမ္းက်င္သြားရင္ေတာ့ ဒါက Pro ေတြ အၾကိဳက္ဆုံး focus mode ပါ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း အခ်ိန္ရတဲ့အေျခအေနေတြမွာ ရုိက္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းတုိ႕လည္း ေအးေဆးအခ်ိန္ရတယ္ဆုိ စမ္းရုိက္ၾကည့္ေပါ့ဗ်ာ။
*********************************************************************
Metering လည္းၿပီးၿပီး Focus mode ေတြလည္းၿပီးၿပီဆုိေတာ့ ခုတခါ White Balance နဲ႕ Lighting အေၾကာင္းပါ။

*** White Balance
White Balance ကုိေတာ့ အမ်ားၾကီးမရွင္းျပေတာ့ပါဘူး။ မိတ္ေဆြက ပုံကုိ Raw နဲ႕ရုိက္ၿပီး Lightroom မွာ ျပန္ Edit မယ္ဆုိရင္ White Balance က ေနာက္မွကုိယ္ၾကိဳက္သလုိ ျပန္ျပင္ဆင္လုိ႕ရတဲ့အတြက္ သူက ဓါတ္ပုံရုိက္စဥ္ ဘာပဲေရြးထားေရြးထား အဓိက မက်ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဗဟုသုတအေနနဲ႕ ေနာက္ၿပီး JPEG နဲ႕ပဲ ရုိက္မယ့္သူေတြအတြက္ေတာ့ နည္းနည္းရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ White Balance ဆုိတာ ျပင္ပ အလင္းေရာင္အေျခအေနေတြေပၚမူတည္ၿပီး ကင္မရာက လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ အေရာင္လုိက္စပ္ေပးတဲ့ စနစ္ပါ။ ကုိယ္က creative art အေနနဲ႕ ဆန္းဆန္းျပားျပားအေရာင္ေတြနဲ႕ ရုိက္ခ်င္လည္းသုံးႏုိင္ပါတယ္။ သူ႕မွာ အေရာင္ကို လူက လုိက္စပ္ေပးလုိ႕ရသလုိ ကင္မရာက သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ presets ေလးေတြလည္းရွိပါတယ္။

- Incandescent
- Fluorescent
- Direct sunlight:
- Flash
- Cloudy
- Shade
- Preset Manual စသျဖင့္ပါ။
Preset Manual ကေတာ့ လူကစိတ္ၾကိဳက္အေရာင္စပ္ေပးတာပါ။ ဒါကေတာ့ Color Theory ေတြ နားလည္မွ အဆင္ေျပပါလိမ့္မယ္။ White Balance မွာAuto လည္းရွိသမို႕ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ Auto မွာပဲ အျမဲထားပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က Raw နဲ႔လည္း႐ိုက္လို႔ပါ။ မိတ္ေဆြတုိ႕လည္း White Balance အတြက္ ေခါင္းရႈပ္မခံခ်င္ဘူးဆုိရင္ Auto မွာပဲ ထားထားလုိက္ပါ။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အဆင္ေျပပါလိမ့္မယ္။

*** Lighting
Lighting အပို္င္းမွာေတာ့ ကုိယ္က Portrait photography ပုိင္းကုိပုိစိတ္ဝင္စားတယ္။ pre wedding ေတြ၊ wedding ေတြ၊ ဘြဲ႕မွတ္တမ္းဓါတ္ပုံေတြ တျခား model ပုံေတြ ဘာညာရုိက္ခ်င္တယ္ဆုိ ဦးစားေပးေလ့လာထားသင့္ပါတယ္။ Speedlight, Softbox စသျဖင့္ lighting equipment ေတြကုိ ကၽြမ္းကၽြမ္းက်င္က်င္ ကုိင္တြယ္ႏုိင္ဖုိ႕ ကင္မရာနဲ႕ Lighting ေတြရဲ႕ ဆက္ႏြယ္မႈကို ေသေသခ်ာခ်ာ ေလ့လာနားလည္ထားဖုိ႕ လုိပါတယ္။ ဒီ post မွာေတာ့ အဲ့ဒီ equipment အေၾကာင္းမဟုတ္ပဲ Natural light နဲ႕ရုိက္တတ္ဖုိ႕ကုိပဲ လမ္းညႊန္သြားမွာပါ။ lighting ပုိင္းမႏိုင္ဘူးဆုိလည္း သိပ္ေတာ့မစုိးရိမ္ပါနဲ႕။ ကၽြန္ေတာ္ဆုိလည္း သဘာဝအလင္းနဲ႕ပဲ ဖန္တီးရုိက္ေနက်ပါ။ အရင္ဆုံးကုိယ္ရုိက္မယ့္ေနရာမွာ အလင္းေရာင္ရႏုိင္စရာ ဘာရွိလဲ အရင္လုိက္ၾကည့္ပါ။ model ရုိက္ခ်င္လုိ႕ အခန္းတြင္းအလင္းအားနည္းေနရင္ အျပင္ထြက္ရုိက္ပါ(ရွင္းသြားတာပဲ

) ျပတင္းေပါက္ဖြင့္လုိက္တာျဖစ္ျဖစ္။ ျပတင္းေပါက္နားကပ္ရုိက္တာျဖစ္ျဖစ္ သဘာဝအလင္းေရာင္မ်ားမ်ားရတဲ့ေနရာမွာပဲ ရုိက္ပါ။ တစ္ခါတေလ model ေပၚအရိပ္တစ္ဝက္က်ေနတဲ့ ပုံေတြကလည္း အႏုပညာဆန္ဆန္ လွပတတ္ပါတယ္။ တစ္ခုသတိျပဳရန္မွာ လူပုံ(Subject) နားအရမ္းကပ္ၿပီး ကင္မရာရဲ႕ pop up flash ကုိဖြင့္မရုိက္မိဖုိ႕ပါပဲ။ မ်က္ႏွာမွာ အဆီျပန္သလုိ အလင္းကြက္ေတြ ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲ့လုိမျဖစ္ေအာင္ pop up flash ေရွ႕မွာ ကာထားတဲ့ soft light accessory ေလးေတြရွိပါတယ္။ ကင္မရာအေရာင္းဆုိင္ေတြမွာ ရွာဝယ္ၾကည့္ပါ။ (ပုံမွာလည္း နမူနာျပထားပါတယ္) တခါတေလ ဖုန္းေတြမွာပါတဲ့ flash မီးနဲ႔ပဲ lighting ျပဳလုပ္ၿပီး ရုိက္ကူးလုိ႕ရပါေသးတယ္။
**********************************************************************

*** Composition

Composition ကေတာ့ ခ်ဲ႕ရင္ ခ်ဲ႕သေလာက္ က်ယ္ျပန္႕တာမို႕ ရွိသမွ်အကုန္ မရွင္းျပေတာ့ပဲ အဓိက အခ်က္ေလးေတြပဲ ဒီ post မွာ ေရးေပးပါမယ္။ အရင္ဆုံးက rule of third ပါ။

*** Rule of thirds ဆုိတာ ဓါတ္ပုံတစ္ပုံကုိ ေဒါင္လုိက္ မ်ဥ္း (၂) ေၾကာင္း အလ်ားလုိက္ မ်ဥ္း (၂) ေၾကာင္းနဲ႕ အပုိင္း (၉) ပိုင္း ညီညီမွ်မွ် ပိ္ုင္းၿပီး မိမိျပခ်င္တဲ့ အဓိက subject ကုိ ဓါတ္ပုံရဲ႕ အလည္တည့္တည့္မွာ မထားပဲ ေဘးနားတစ္ဖက္ရဲ႕ မ်ဥ္း (၂) ၾကာင္း ဆုံတဲ့ေနရာကုိ တင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ဓါတ္ပုံရုိက္တဲ့အခါ ကုိယ္က composition ဘယ္လုိထားရမွန္းမသိလုိ႕ မရုိက္တတ္ျဖစ္ေနရင္ rule of third ေပၚသာ တင္ထားလုိက္ပါ။ ပုံေကာင္းတစ္ပုံမဟုတ္ေတာင္ ဆုိးဆုိးရြားရြားပုံတစ္ပုံေတာ့ မျဖစ္လာႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အားေန rule of third နဲ႕ခ်ည္းပဲေတာ့ ရုိက္မေနနဲ႕ေပ့ါ။ rule of third က portrait အတြက္ေရာ landscape အတြက္ေရာ သုံးလုိ႕အဆင္ေျပပါတယ္။

*** ေနာက္တစ္ခုက rule of third နဲ႕ဆန္႕က်င္ဘက္ Symmetrical Balance ေခၚတဲ့ ေခါက္ခ်ိဳးတူညီမွ်တမႈပါ။ ျပခ်င္တဲ့ subject ကုိပုံရဲ႕အလည္တည့္တည့္မွာ ထားၿပီး ဘယ္ညာ အေပၚေအာက္ ေခါက္ခ်ိဳးညီဟန္ခ်က္ညီမွ်မႈ ကုိပုံေဖာ္ထားတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြပါ။

*** Framing ကေတာ့ ျပခ်င္တဲ့ subject ကုိ frame တစ္ခုခုထဲကုိ ထည့္ထားလိုက္တာပါ။ landscape ေရာ portrait မွာပါအသုံးျပဳလုိ႕ရပါတယ္။ ျပတင္းေပါက္ေဘာင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ဘုရားပုထုိးေတြရဲ႕ မုဒ္ဦးေတြျဖစ္ျဖစ္ frame အျဖစ္သုံးၿပီးရုိက္လုိ႕ရပါတယ္။ ေနာက္ဆုံး မ်က္မွန္၊ သစ္ရြက္လိပ္ေလးကုိေတာင္ frame အျဖစ္သုံးၿပီး ရုိက္လုိ႕ရပါေသးတယ္။

*** Line ကေတာ့ မ်က္စိထဲ ျမင္တဲ့ line ေတြကို leading line ေတြအျဖစ္ ပုံေဖာ္အသုံးျပဳလုိက္တာပါ။ မ်ဥ္းေကြး (curve) ေတြလည္းအက်ံဳးဝင္ပါတယ္။ line ေတြကုိအသုံးျပဳျပီး ကုိယ္ျပခ်င္တဲ့ subject ဆီကုိ ၾကည့္ရႈသူရဲ႕ အျမင္အာရုံကုိ ဆြဲယူသြားေစတာပါ။

*** Patterns ကေတာ့ သံဇကာကြက္လုိမ်ိဳး၊ ၾကာခြက္လုိမ်ိဳး၊ ပ်ားအုံလုိမ်ိဳး ထပ္တူညီျဖစ္ေနတဲ့ အကြက္ေတြကုိ ပုံေဖာ္ရုိက္ကူးတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြျဖစ္ပါတယ္။

Compositional technique ေတြက အမ်ားၾကီးရွိတာမုိ႕ ဒီ post မွာေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ ဒီေလာက္ပဲ ေရးေပးပါမယ္။ ေနာက္ထပ္ post ေတြမွသာ Composition အေၾကာင္းသက္သက္ထပ္ေရးေပးပါ့မယ္။
(Composition အတြက္ Sample ပုံေတြလည္းထည္ေ့ပးထားပါတယ္။ ၾကည့္ရႈ႕ေလ့လာႏုိင္ပါတယ္)။

ဒီေနရာမွာ ေျပာခ်င္ေသးတာ တစ္ခုက အစပုိင္းမွာရွင္းျပခဲ့တဲ့ Camera Setting ေတြက Technical ပုိင္းေတြပါ။ ေဘာင္ကန္႕သတ္ထားတာေတြ သတ္မွတ္ထားတာေတြရွိပါတယ္။ Composition ပုိင္းက် အနုပညာဖန္တီးမႈျဖစ္သြားၿပီမုိ႕ မိမိ စ်ာန္ဝင္စားရင္ စ်ာန္ဝင္စားသလုိ ပုံေဖာ္လုိ႕ရပါတယ္။ သတ္မွတ္ေဘာင္ေတြထဲက ေဖာက္ထြက္ၿပီး ပုံေဖာ္ခြင့္လည္းရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စည္းကမ္းကိုခ်ိဳးေဖာက္ခ်င္ရင္ ကုိယ္က စည္းကမ္းေတြကုိေတာ့ အရင္သိထားဖုိ႕လုိပါလိမ့္မယ္။ အဲ့တာအတြက္ေတာ့ ေနာင္ခါမ်ားမွ ေရးေပးပါေတာ့မယ္။

*** RAW ျဖင့္ရုိက္ပါ။

မိတ္ေဆြတုိ႕ ဓါတ္ပုံ႐ိုက္တဲ့ အခါ ကင္မရာရဲ႕ဆက္တင္ထဲမွာ file format ကိုေရြးတဲ့ အခါ Raw နဲ႔သာေရြး႐ိုက္ပါ။ memory card က ေနရာလြတ္မ်ားလို႔ အဆင္ေျပတယ္ဆို Raw + Jpeg fine နဲ႔႐ိုက္ပါ။ ဘာလုိ႕ Raw နဲ႕ ရုိက္ခုိင္းလဲဆို Raw နဲ႕ရုိက္ထားတဲ့ ဓါတ္ပုံေတြက ကုိယ္ရုိက္ထားတဲ့ Detail ေတြအကုန္ပါပါတယ္။ အဲ့အတြက္ file size လည္းၾကီးပါတယ္။ ကုိယ္ရုိက္တုန္းက နည္းနည္းေမွာင္ေနတာ၊ အလင္းမ်ားေနတာ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သိပ္ၾကီးမဆုိးရြားရင္ Raw နဲ႕ဆုိ ျပန္ဆယ္လုိ႕ရပါတယ္။ JPEG က်ေတာ့ processing လုပ္ၿပီးတဲ့ ပုံျဖစ္သြားၿပီမုိ႕ ျပန္ Edit လုပ္တဲ့အခါ Raw ေလာက္ detail ေတြမပါတဲ့အတြက္ သိသိသာသာ ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲလုိ႕မရေတာ့ပါဘူး။ အဲ့တာေၾကာင့္ Raw နဲ႕ Jpeg ဘယ္လုိေရြးရုိက္ရမလဲကုိ အၾကံေပးရရင္ ကုိယ္ကရုိက္ၿပီး social media ေပၚတန္းတင္ခ်င္တာမ်ိဳး၊
exposure အေၾကာင္း ကၽြမ္းက်င္နားလည္ေနၿပီမုိ႕ editing သိပ္လုပ္ဖုိ႕မလုိေတာ့ဘူးဆုိရင္ ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ႕ ေခါင္းမရႈပ္ရတဲ့ JPEG နဲ႕သာရုိက္ပါ။ ဒါေပမယ့္ လုံးဝ Serious photo ေတြ၊ Landscape photo ေတြဆုိရင္ေတာ့ Raw နဲ႕သာရုိက္ပါလုိ႕အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။

ဓါတ္ပုံ႐ိုက္လို႔ Quality ေရြးတဲ့ အခါ မွာလည္း ၂ ခါျပန္မစဥ္းစားပါနဲ႔ အၿမဲ Quality အျမင့္ဆုံးကိုသာ ေရြးပါ။ အဲ့လို Quality ေကာင္းေကာင္းလိုခ်င္လို႔လည္း ကုိယ့္ကင္မရာကို ေစ်းႀကီးေပးေရြးဝယ္ထားရတာပဲ မဟုတ္ပါလား။
Video ႐ိုက္ဖို႔ Video Qualiy ေရြးတဲ့ ေနရာမွာေတာ့ ျပန္စဥ္းစားစရာရွိပါေသးတယ္။ ကင္မရာက 4K support လုပ္လို႔ အၿမဲ 4K နဲ႔႐ိုက္ေနတာကိုေတာ့ အားမေပးပါ။ ကိုယ္တကယ္ 4K resolution လိုရဲ႕လား။ Social media ေပၚတင္႐ုံပဲဆို 4K နဲ႔ ႐ိုက္ၿပီးမွ File size မတရားႀကီးေနလို႔ Compress ျပန္လုပ္လိုက္တယ္ဆိုလည္း Resolution က က်သြားမွာမို႔ အစကတည္းက 720p , 1080p နဲ႔ ႐ိုက္ခဲ့တာက ပိုေကာင္းပါမယ္။ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ resolution ေပၚမူတည္ၿပီး တဆက္တည္း video ႐ိုက္ႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္ အနည္း အမ်ားကြာသြားတာကိုလည္း သတိျပဳပါ။

ေနာက္ၿပီး Dslr camera နဲ႔ Video ႐ိုက္ခ်င္လို႔ ကိုယ္က Video Manual Setting ေတြ မခ်ိန္တတ္ေသးဘူးဆိုရင္ camera ကို Program Auto (P) မွာထားၿပီး ISO ကို auto sensitivity မွာထားၿပီး႐ိုက္ပါ။ အလင္းအေမွာင္လိုအပ္ခ်က္ကို ကင္မရာက တြက္ခ်က္ၿပီး သူ႕ဘာသာ ေဆာက္ရြက္ေပးသြားပါလိမ့္မယ္။ တစ္ခုသတိျပဳရန္မွာ focus ကိုေတာ့ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္က အင္တာဗ်ဴးလို သတင္းေၾကျငာတာလို ႐ုပ္ေသကို႐ိုက္မွာလား လူလမ္းေလွ်ာက္ေနတာလို စက္ဘီးစီးေနတာလို ဘဲေတြေရကန္ထဲ ကူးေနတာလို လႈပ္ရွားမႈကို႐ိုက္မွာလား ဒါမွမဟုတ္ ျမင္းစီး၊ဆိုင္ကယ္စီးေနတဲ့သူကို ႐ိုက္မွာလား စသျဖင့္ သက္ဆိုင္ရာ focus mode ကိုေရြးခ်ယ္တတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ Focus Mode ေတြကေတာ့ အေပၚမွာ ေရးေပးထားတဲ့အတုိင္းပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ Video Quality ကုိလည္း ကုိယ္လုိအပ္တဲ့အတုိင္း ေရြးခ်ယ္ႏုိင္ပါတယ္။ 4K လား။ 1920x1080/30fps။ 1280x720/24fps လား ကုိယ္ႏွစ္သက္သလိုေရြးခ်ယ္ႏုိင္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ beginner user ေတြအေနနဲ႕ ကုိယ့္ကင္မရာရဲ႕ menu setting ေတြကုိ ႏွံ႕ႏွံ႕စပ္စပ္ေလ့လာထားဖုိ႕ အၾကံေပးခ်င္ပါတယ္။ ဓါတ္ပုံရုိက္ခ်င္လုိ႕ လိုအပ္တဲ့ setting ခ်ိန္တဲ့အခါမွာ metering က ဘယ္မွာလဲ focus က ဘယ္နားမွာ သြားၾကည့္ရမွာလဲ စသည္ျဖင့္ ေနရာေတြ မသိရင္ အခ်ိန္ေတြၾကာ စိတ္ညစ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ကင္မရာအမ်ားစုမွာ အဲ့လုိအေရးၾကီးတဲ့ setting ေတြကုိ Body ေပၚမွာ ခလုတ္ေလးေတြနဲ႕ စီစဥ္ေပးထားတာရွိပါတယ္။ ကုိယ့္ကင္မရာကုိ ျပန္ၾကည့္ၿပီး လုိက္ႏွိပ္ၾကည့္ပါ။ မသိရင္ Manual Book ကုိ တစ္ေခါက္ေလာက္ေတာ့ ဖတ္ၾကည့္ေပးပါ။

အခုဆုိရင္ beginner ေတြ ဓါတ္ပုံဘယ္လုိရုိက္ရမယ္ဆုိတာ ကုိယ့္ဘာသာ စဥ္းစားလုိ႕နားလည္သြားၿပီထင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္လည္း စဥ္းစားမိသမွ် ေန႕လည္မွာ note ေလးေတြ မွတ္ထားရင္း ညက်မွ ျပန္ျပန္ေရးရတာမုိ႕ ျပည့္စုံသေလာက္ နီးနီးေတာ့ျဖစ္ေနပါၿပီ။ က်န္ခဲ့တာ ထပ္ျဖည့္ခ်င္တာရွိရင္ ေနာက္မ်ားမွ ထပ္ျဖည့္ပါေတာ့မယ္။

ကၽြန္ေတာ့္ကို တစ္ခ်ိဳ႕က ေမးၾကပါတယ္ အစ္ကုိဘာလုိ႕ Sony / fujifilm နဲ႕ဆုိင္တဲ့ Tutorial ေတြမေရးတာလဲေပါ့။ တကယ္က ကၽြန္ေတာ္ Sony ေရာ fujifilm ကုိပါမသုံးဖူး၊ မကလိဖူးလို႕ပါ။ ကၽြန္ေတာ္နားလည္ထားတာ ေလ့လာထားတာ စာေတြ႕ပဲရွိတာမုိ႕ ကုိယ္တကယ္မစမ္းဖူးပဲ စမ္းမရုိက္ဖူးပဲ ကၽြန္ေတာ္ သိသလုိ တတ္သလုိ မေရးခ်င္လုိ႕ပါ။ ၿပီးေတာ့ တစ္ခါတေလ ကၽြန္ေတာ့္ကုိ Mirrorless ကင္မရာေတြအေၾကာင္းေမးလုိ႕ သိပ္မရွင္းျပႏုိင္တာလည္း ခုနလုိ ကၽြန္ေတာ္မသုံးဖူးေသးလုိ႕ပါ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း စိတ္ကရွိေပမယ့္ အကုန္လုိက္ဝယ္ဖုိ႕က မျဖစ္ႏုိင္တာမုိ႕ အဲ့တာေလးကိုေတာ့ နားလည္ျဖည့္ေတြးေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္အသုံးျပဳျဖစ္တဲ့အခါ ေသခ်ာမွတ္ထားၿပီ းျပန္ေရးေပးမွာပါ။ ခု မေျဖႏုိင္တာကို စိတ္လည္းမကြက္ပါနဲ႕။ သိတဲ့သူရွိရင္လည္း ဝင္ေျဖေပးသြားရင္ အမ်ားၾကီး ေက်းဇူးတင္မိမွာပါ။

ဒီ Post မွာ ကၽြန္ေတာ္ အဓိက ေျပာခ်င္တာက beginner ေတြအတြက္ ဘယ္ဓါတ္ပုံအမ်ိဳးအစားကိုရုိက္ခ်င္ရင္ ဘယ္လုိ ကင္မရာ ဆက္တင္ခ်ရမလဲကုိ Tips ေပးတဲ့သေဘာပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ေျပာထားတဲ့အတုိင္း တသေဝမတိမ္း လုိက္ရုိက္ဖုိ႕မဟုတ္ပါဘူး။ လုိက္ရုိက္လည္း လူတုိင္းထပ္တူက်တဲ့ပုံေတြ ထြက္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ အဲ့တာကုိလည္း နားလည္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဆက္စပ္ေလ့လာရန္ post မ်ားကိုလည္း ေအာက္မွာ ကၽြန္ေတာ္ link ေတြထည့္ေပးထားပါတယ္။ အခ်ိန္အားရတုိင္း ကၽြန္ေတာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္သိတာေလးေတြ မွ်ေဝေပးမွာမုိ႕ page ကုိ see first ေလးသာ လုပ္ထားေပးပါ။ တျခားေရးစရာေတြ အမ်ားၾကီး က်န္ပါေသးတယ္။ လူက မအားလုိ႕သာ။ ဒီေနရာမွာ လူသစ္မိတ္ေဆြမ်ားကို ေျပာခ်င္တာက ကၽြန္ေတာ္ ခုလုိ စာေတြေရးေနတာ like လုိခ်င္လုိ႕ share လုိခ်င္လုိ႕မဟုတ္ပါဘူး။ like and share လုပ္သည္ျဖစ္ေစ မလုပ္သည္ျဖစ္ေစ ကၽြန္ေတာ္မၾကည့္သလုိ စိတ္လည္းမဝင္စားပါဘူး။ ဟုိးယခင္ like ၂၀၀ ေလာက္ကတည္းက ကၽြန္ေတာ္ေရးခ်င္တာေလးေတြ ေရးေပးေနတာပါ။ ဓါတ္ပုံပညာကို စိတ္ဝင္စားၿပီး သင္တန္းတက္ရန္အခက္အခဲျဖစ္ေနတဲ့သူေတြ ကုိယ္တုိင္ေလ့လာဖုိ႕ခက္ေနသူေတြကို knowledge share လုပ္ေပးတဲ့သေဘာပါ။ မည္သည့္အက်ိဳးအျမတ္အတြက္မွ မဟုတ္ပါဘူး။ like and share လုပ္ဖုိ႕မလုိပါဘူး။ ဒီ page က မိတ္ေဆြအတြက္ တစ္ခုခု အက်ိဳးရွိတယ္ဆုိ see first ေလးပဲ လုပ္ထားေပးပါ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း post ေတြ ဗလပြ အျမဲတင္ေနတဲ့သူမဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္အားရတုိင္းေတာ့ တစ္ခုခုေရးေပးေနမွာပါ။ မိတ္ေဆြမ်ားအားလုံး ဓါတ္ပုံပညာမွာ ဆရာတစ္ဆူျဖစ္ႏုိင္ၾကပါေစဗ်ာ။