ျပည္သူ႔​ ကဗ်ာဆရာ ဆရာ တင္မိုး

ျပည္သူ႔​ ကဗ်ာဆရာ ဆရာ တင္မိုး​ ကြယ္လြန္
"မ​ေန႔​က ​ေပါ့​ေနာ္၊​ LA အခ်ိန္၊​ ​ေလး​နာရီ ခြဲ​ေလာက္ ရွိမယ္ ထင္ပါတယ္၊​ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ​ေဖ​ေဖက ဟို လၻက္ရည္ ဆိုင္မွာ​ေလ၊​ မိတ္​ေဆြ တ​ေယာက္နဲ႔​ လၻက္ရည္ဆိုင္မွာ ထိုင္​ေနတုန္း​၊​ ဘာမွလဲ ျမဖစ္ဘူး​ ဒီအတိုင္း​ လဲက် သြား​တာပါ။ အဲဒါနဲ႔​ (၉၁၁) ​ေခၚၿပီး​ေတာ့​ သူတို႔​ လုပ္ၾကတယ္၊​ အ​ေဖ့​ကို ႏွလံုး​ ခုန္​ေအာင္လို႔​ ဂလူး​ကို႔​စ္ သြင္း​တာတို႔​၊​ အဲဒါ မ်ိဳး​ေတြ လုပ္တယ္ရွင့္​၊​ ဒါ​ေပမဲ့​ မရပါဘူး​၊​ အဲဒီ ကတည္း​က အ​ေဖက ႏွလံုး​ မခုန္ ​ေတာ့​ဘူး​လို႔​ ဆရာဝန္ ​ေတြက ​ေျပာပါတယ္။ ၿပီး​ေတာ့​ သူတို႔​ ​ေဆး​ရံုကို ​ေခၚသြား​တယ္၊​ ​ေဆး​ရံုမွာလဲ သူတို႔​ နာရီဝက္​ေလာက္ သူတို႔​ ႀကိုး​စား​ ၾကပါတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ အ​ေဖက အဲလို လဲကတည္း​က မရ​ေတာ့​ဘူး​လို႔​ ​ေျပာပါတယ္။"

ဆရာ တင္မိုး​ရဲ့​ သမီး​ မိုး​ခ်ိဳသင္း​ ​ေျပာၿပ သြား​တာပါ။ ဆရာရဲ့​ ဈာပန အခမ္း​အနား​နဲ႔​ ပတ္သက္ လို႔​လည္း​ သမီး​ ျဖစ္သူ သမီး​ မမိုး​မိုး​ႏွင္း​ က အခုလို ​ေျပာပါတယ္။

"အ​ေဖကို အခု ​ေလာ​ေလာစဥ္ စီစဥ္ ထား​တာ က​ေတာ့​ စ​ေန​ေန႔​ ဂူသြင္း​ ၾသဂၤိုဟ္ မယ္လို႔​ စိတ္ကူး​ ထား​ပါတယ္။ တကယ္​ေတာ့​ အခု​ေလး​ တင္ပဲ က်မ ညီမနဲ႔​ ဖုန္း​ေျပာ​ေတာ့​ သူက အ​ေဖ ဗမာျပည္ကို သိပ္ခ်စ္​ေတာ့​ အ​ေဖ အရိုး​အိုး​ကို ဗမာျပည္ကို ပို႔​ရင္ ​ေကာင္း​မလား​။ ဒါ​ေပမဲ့​လည္း​ ဟိုမွာလည္း​ ႐ုတ္႐ုတ္ သဲသဲ​ေတြ ျဖစ္မယ္၊​ ​ေနာက္ၿပီး​ေတာ့​ ​ေဒသခံ​ေတြ အာဏာပိုင္​ေတြ နဲ႔​လည္း​ စကား​ေတြ ​ေျပာ​ေန ရမယ္​ေပါ့​ေလ။ အဲလို လက္ခံမွာလည္း​ မထင္ဘူး​ ​ေပါ့​ေလ။ အဲဒါ​ေတြ ရွုပ္​ေထြး​ ပါတယ္၊​ အ​ေဖ ၿငိမ္း​ၿငိမ္း​ ခ်မ္း​ခ်မ္း​၊​ ကယ္လီဖိုး​နီး​ယား​ မွာလည္း​ အ​ေဖ ​ေနာက္ဆံုး​ လ​ေတြမွာ ​ေပ်ာ္ခဲ့​ ပါတယ္​ေလ။ ကယ္လီဖိုး​နီး​ယား​မွာ ​ေအး​ေအး​ ​ေဆး​ေဆး​ထား​၊​ ဗမာျပည္ အဆင္​ေျပတဲ့​ ​ေန႔​က်မွ အရိုး​အိုး​ ျပန္သယ္ မယ္​ေပါ့​။ က်မတို႔​ အဲလိုပဲ စိတ္ကူး​ ပါတယ္။"

ဆရာ တင္မိုး​ဟာ ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ အသက္ (၇၄) ႏွစ္ ရွိၿပီး​၊​ သမီး​ (၄) ​ေယာက္ က်န္ရစ္ ခဲ့​တယ္လို႔​ သိရ ပါတယ္္။

ဆရာ တင္မိုး​ရဲ့​ ကိုယ္​ေရး​အက်ဥ္း​
ဆရာ တင္မိုး​ကို ျမင္း​ၿခံ ခရိုင္ ​ေတာင္သာ ၿမို႔​နယ္၊​ ကန္ျမဲရြာမွာ အဘ ဦး​ဘအို၊​ အမိ ​ေဒၚစံထယ္ တို႔​မွ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္ နိုဝင္ဘာလ ၁၉ ရက္​ေန႔​မွာ ​ေမြး​ဖြား​ ခဲ့​တာ ျဖစ္ၿပီး​၊​ အမည္ရင္း​ က​ေတာ့​ ဘဂ်မ္း​ ျဖစ္ပါတယ္။ ဇဂ်မ္း​ တိုင္း​ရင္း​သား​ ျမန္မာ အလယ္တန္း​ေက်ာင္း​၊​ မႏၲ​ေလး​ ​ေက်ာင္း​တိုက္ ဆရာ​ေတာ္ ဦး​အာစရ​ေက်ာင္း​၊​ ပခုကၠဴ ဦး​ခင္​ေမာင္ႀကီး​ က်ဴရွင္​ေက်ာင္း​ တို႔​တြင္ ပညာ သင္ၾကား​ ခဲ့​ၿပီး​၊​ ၁၉၅၇ မွာ ​ေရျစကိုၿမို႔​ အထက္တန္း​ ​ေက်ာင္း​က​ေန ျမန္မာစာ ဂုဏ္ထူး​နဲ႔​ ဆယ္တန္း​ ​ေအာင္ျမင္ ခဲ့​သူ ျဖစ္ပါတယ္။ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္မွာ ဆက္လက္ ပညာ ဆည္း​ပူး​ ခဲ့​ၿပီး​ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္မွာ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္မွ ဝိဇၨာဘြဲ႕​ ရရွိခဲ့​ပါတယ္။

ဆရာ တင္မိုး​ဟာ ကန္ျမဲရြာ လူငယ္ စာၾကည့္​တိုက္ကို တည္​ေထာင္ ခဲ့​သလို၊​ ​ေရျစကို ​ေက်ာင္း​သား​ သမဂၢ အတြင္း​ေရး​မွူး​၊​ ဉာဏဗလမွူး​၊​ ​ေရျစကို က​ေလာင္ရွင္ အသင္း​ တည္​ေထာင္သူ၊​ အတြင္း​ေရး​မွူး​၊​ ၁၉၅၇-၅၉ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္ က​ေလာင္ရွင္ အသင္း​ ဒုတိယ ဥကၠဌ၊​ ၁၉၆၀ - ဥကၠဌ၊​ ၁၉၆၃-၆၇ အထက္ ဗမာ နိုင္ငံ စာ​ေရး​ ဆရာ အသင္း​ အမွု​ေဆာင္ စတဲ့​ စာ​ေပ တာဝန္ ​ေတြကိုလည္း​ ထမ္း​ေဆာင္ ခဲ့​သူ ျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၅၀ သီတင္း​ကၽြတ္ အထူး​ထုတ္ မႏၲ​ေလး​ၿမို႔​ ဗဟိုရ္စည္ သတင္း​စာတြင္ 'ဝါကၽြတ္သဘင္' ကဗ်ာကို 'ကန္ျမဲ သက္ႏွင္း​' က​ေလာင္ အမည္ျဖင့္​ ​ေရး​ဖြဲ႕​၍ စာ​ေပ နယ္တြင္ စတင္ အ​ေျခခ်။ ၁၉၅၁ အထက္ ဗမာ နိုင္ငံ စာ​ေရး​ ဆရာ အသင္း​၏ 'စာဆို​ေတာ္' မဂၢဇင္း​တြင္ 'ကန္ျမဲ နန္း​ျမင့္​ႏြယ္' က​ေလာင္ အမည္ျဖင့္​ 'လယ္ထဲက ​ေတး​သံခ်ိဳ' ကဗ်ာကို ​ေရး​စပ္ခဲ့​။ ၁၉၅၅-၅၈ မွာ 'ကိုရင္ဂ်မ္း​'၊​ 'စန္း​ေရာင္' က​ေလာင္ အမည္ ခြဲမ်ား​ျဖင့္​ စာမ်ား​ ​ေရး​သား​ ခဲ့​ၿပီး​၊​ ၁၉၅၈ ​ေဖ​ေဖာ္ဝါရီလ ကျစပီး​ 'တင္မိုး​' က​ေလာင္ အမည္ကို စတင္ ခံယူ ​ေရး​သား​ခဲ့​ ပါတယ္။

ဖန္မီး​အိမ္ ကဗ်ာ စာအုပ္နဲ႔​ (၁၉၅၉) ခုႏွစ္မွာ စာ​ေပဗိမာန္ဆု ရခဲ့​ သလို၊​ ထီး​က​ေလး​နဲ႔​ မနီ ကဗ်ာ စာအုပ္နဲ႔​ (၁၉၇၀) ခုႏွစ္မွာ အမ်ိဳး​သား​ စာ​ေပဆု ရရွိ ခဲ့​သူပါ။ ဆရာ တင္မိုး​ ​ေရး​သား​ ခဲ့​တဲ့​ စာအုပ္​ေပါင္း​ ၃၀ ​ေက်ာ္ ရွိၿပီး​၊​ ထင္ရွား​တဲ့​ ၾအခား​ ကဗ်ာ စာအုပ္ ​ေတြက​ေတာ့​ '​ေလွတစင္း​ႏွင့္​ သီခ်င္း​သည္'၊​ 'ပန္း​ေဈး​ခင္း​'၊​ 'ႏွင္း​ဆီပြင့္​ေပၚ အိပ္​ေပ်ာ္ျခင္း​'၊​ 'ပုဂံ ​ေက်ာင္း​က ​ေခါင္း​ေလာင္း​သံ'၊​ 'ကံ​ေကာ္ရိပ္မွ အိပ္မက္မ်ား​' နဲ႔​ 'ပ်ိဳး​ခင္း​ ​ေတး​သံ (က​ေလး​ ကဗ်ာမ်ား​)' တို႔​ ျဖစ္ပါတယ္။ 'ကိုရင္ဂ်မ္း​ အစမ္း​စာ'၊​ 'ပိ​ေတာက္မွ သရဖီသို႔​' စတဲ့​ ထင္ရွား​တဲ့​ စကား​ေၿပ စာအုပ္ ​ေတြလည္း​ ​ေရး​သား​ ခဲ့​ပါတယ္။

၁၉၅၇ - ၅၈ မွာ မႏၲ​ေလး​ ပြဲကုန္း​ေက်ာင္း​၊​ ၁၉၅၈ - ၅၉ မွာ မႏၲ​ေလး​ ​ေရႊမန္း​ တကၠသိုလ္​ေက်ာင္း​၊​ ၁၉၆၁ - ၆၂ မွာ ရန္ကုန္ VEA အလြတ္ ပညာသင္​ေက်ာင္း​၊​ ၁၉၆၂ - ၆၇ မႏၲ​ေလး​ ​ေျနပည္​ေတာ္ အထက္တန္း​ေက်ာင္း​ တို႔​မွာ ျမန္မာစာ သင္ၿပ ပို႔​ခ်ခဲ့​ ပါတယ္။ ၁၉၆၆ - ၆၇ မွာ မႏၲ​ေလး​ လူထု သတင္း​စာ၏ ကဗ်ာ အယ္ဒီတာ၊​ ၁၉၆၇ - ၆၈ တကၠသိုလ္ ဘာသာျပန္ စာအုပ္ ထုတ္​ေဝ​ေရး​ ဌာနမွာ စာျပုႏွင့္​ လက္​ေထာက္ အယ္ဒီတာ၊​ ၁၉၈၀ - ၈၄ မွာ အ​ေျခခံ ပညာ သင္ရိုး​ ညႊန္း​တမ္း​ အဖြဲ႕​ဝင္ ၾအဖစ္ ​ေက်ာင္း​သံုး​ ျပဌာန္း​ စာအုပ္မ်ား​ အတြက္ စာမူ ​ေရြး​ခ်ယ္ျခင္း​၊​ အသစ္ ​ေရး​သား​ ျပုစုျခင္း​ စတဲ့​ တာဝန္ ​ေတြကိုလည္း​ ထမ္း​ေဆာင္ ခဲ့​ပါတယ္။


စာ​ေပကို ခ်စ္ျမတ္နိုး​သူ ပီပီ၊​ လြတ္လပ္စြာ ​ေရး​သား​ ​ေျပာဆိုခြင့္​ကို တမ္း​တ မက္​ေမာခဲ့​သူ လို႔​လဲ ​ေျပာဆို နိုင္ပါတယ္။ ဒီအတြက္လဲ (၈) ​ေလး​လံုး​ လူထု အြံဳၾကမွုႀကီး​မွာ တတ္စြမ္း​ သမၽွ ပါဝင္ အား​ျဖည့္​ ခဲ့​သလို အမ်ိဳး​သား​ ဒီမိုက​ေရစီ အဖြဲ႕​ခ်ဳပ္ စတင္ ထူ​ေထာင္ခ်ိန္က ျစပီး​ ဗဟို တတ္သိ ပညာရွင္ တဦး​ ၾအဖစ္ တာဝန္ယူ ထမ္း​ေဆာင္ ခဲ့​ပါတယ္။ ​ေနာက္ၿပီး​ အဖြဲ႕​ခ်ဳပ္ အတြက္ 'အာဇာနည္မ်ိဳး​ ​ေသရိုး​ မရွိ' ဆိုတဲ့​ ​ေဆာင္ပုဒ္ ကိုလည္း​ ​ေရး​သား​ ​ေပး​ခဲ့​ ပါ​ေသး​တယ္။

စစ္တပ္က အာဏာ သိမ္း​ၿပီး​တဲ့​ ​ေနာက္ပိုင္း​၊​ 'အ​ေမ့​သား​ စကား​တိုး​တိုး​ ​ေျပာလွည့္​ပါ'၊​ 'ကြန္ျမူနစ္ဆန္႔​က်င္​ေရး​ လူႀကီး​မင္း​' စတဲ့​ နဝတ ဆန္႔​က်င္​ေရး​ ကဗ်ာ ​ေတြဟာ ဆရာ တင္မိုး​ရဲ့​ လူထု ကိုယ္စား​ျပု ကဗ်ာ​ေတြ ျဖစ္ခဲ့​ ရပါတယ္။ ဒီ အ​ေၾကာင္း​နဲ႔​ ပတ္သက္ၿပီး​ ဆရာ တင္မိုး​က အခုလို ကဗ်ာ တပုဒ္ ရြတ္ဖတ္ကာ ဒီဗြီဘီ က​ေန အသံလႊင့္​ သြား​ခဲ့​ ဖူး​ပါတယ္။

" ပလႅင္​ေပၚက ဆင္း​
​ေဟ့​ ​ေခတ္သူခိုး​ျဒမဆိုတဲ့​ စစ္အစိုး​ရ
လက္နက္ခ်​ေဟ့​ လက္နက္ခ်
ဒို႔​မွာက ခ်စရာလက္နက္ဆိုလို႔​
အပ္တိုတ​ေခ်ာင္း​မၽွမရွိ၊​
​ေနသိ၊​ လသိ၊​ ကမၻာသိ
မင္း​က လက္နက္ခဲယမ္း​ေတြနဲ႔​
ၾအမဲတမ္း​ပြဲၾကမ္း​ေနတဲ့​ေကာင္
မင္း​လိုလား​တဲ့​ အင္အား​က
လွံ၊​ ဓား​၊​ လက္နက္နဲ႔​
ရက္စက္မွုအ​ေပါင္း​ သရဖူ​ေဆာင္း​တဲ့​ အင္အား​
ဒို႔​လက္နက္က အမွန္တရား​
လူထုခြန္အား​
ဒို႔​ယံုစား​တာက ​ေမတၱာအထုနဲ႔​ လြတ္လပ္မွု
ကမၻာ့​တရား​ခြင္ တိုင္ၿပီး​တင္ရဲတယ္
ပလႅင္​ေပၚက ဆင္း​စမ္း​ေဟ့​။

ဒါက​ေတာ့​ ​ေဒါသကဲတဲ့​ ကဗ်ာပဲ ဆိုနိုင္ ပါတယ္။ ဘာျဖစ္ လို႔​လဲ ဆို​ေတာ့​ က်​ေနာ္ တို႔​က ၿငိမ္း​ၿငိမ္း​ ခ်မ္း​ခ်မ္း​နဲ႔​ တရား​ မၽွမၽွတတ ​ေတာင္း​ဆို ပါလၽွက္နဲ႔​ သူတို႔​ ​ေတြက အရွက္ မရွိ အ​ေၾကာက္ မရွိ တိုင္း​ျပည္ရဲ့​ ျပႆနာကို တကယ္တမ္း​ အ​ေၿဖ မရွာဘဲနဲ႔​ ဒီ အာဏာကို လက္က ျမဲျမဲ ဆုပ္ဖို႔​ရာ အတြက္ သူတို႔​ အရွက္ မရွိ လုပ္ၾက ကိုင္ၾက ပံု​ေတြကို ျမင္ရတဲ့​ အတြက္​ေၾကာင့္​ စိတ္ထဲမွာ ​ေဒါသ ျဖစ္ၿပီး​ေတာ့​ ​ေရး​လိုက္တဲ့​ ကဗ်ာပါပဲ။"

၁၉၉၁ မွ ၁၉၉၅ ထိ ​ေပဖူး​လႊာ မဂၢဇင္း​ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ၾအဖစ္ တာဝန္ ယူ​ေနစဥ္ စစ္အစိုး​ရက ဖမ္း​ဆီး​ၿပီး​ ​ေထာင္ ၄ ႏွစ္ ခ်ျခင္း​ကို ခံခဲ့​ ရပါတယ္။

၁၉၉၉ ဩဂုတ္လ ၁၁ ရက္​ေန႔​မွာ သမီး​ ျဖစ္သူ မိုး​မိုး​ႏွင္း​ ​ေနထိုင္ရာ ဘယ္လ္ဂ်ီယံ နိုင္ငံသို႔​ အလည္ ထြက္ခဲ့​ပါတယ္။ (၁၉၉၉) ခုႏွစ္ ​ေနာက္ပိုင္း​မွာ ​ေအာ္စလိုၿမို႔​ကို ​ေျပာင္း​ေရႊ႕​ၿပီး​ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့​အသံရဲ့​ ဂုဏ္ထူး​ေဆာင္ အယ္ဒီတာ ၾအဖစ္ တာဝန္ ထမ္း​ေဆာင္ ခဲ့​ပါတယ္။ (၂၀၀၃) ခုႏွစ္ အထိ ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့​ အသံရဲ့​ အပတ္စဥ္ က႑ ျဖစ္တဲ့​ '​ေၾကး​မံု မွန္ကြဲစမ်ား​' အစီအစဥ္ကို တာဝန္ယူ ​ေဆာင္ရြက္ ခဲ့​သူလဲ ျဖစ္ပါတယ္။

(၂၀၀၀) ခုႏွစ္ ​ေနာက္ပိုင္း​မွာ အ​ေမရိကန္ နိုင္ငံကို ​ေျပာင္း​ေရႊ႕​ သြား​ခဲ့​ၿပီး​ ကြယ္လြန္ခ်ိန္ အထိ သမီး​ မိုး​ခ်ိဳသင္း​ မိသား​စု ရွိရာ အ​ေမရိကန္နိုင္ငံ ​ေလာ့​စ္အိန္ ဂ်လိစ္ၿမို႔​ (LA) မွာ ​ေနထိုင္လၽွက္ ရွိပါတယ္။ ဒါ့​ၾအပင္ RFA ျမန္မာပိုင္း​ အစီအစဥ္ရဲ့​ 'ျမန္မာ စာ​ေပ ခရီး​ ပင္မ ​ေရစီး​' အစီအစဥ္မွာ အပတ္စဥ္ ပင္တိုင္ ​ေရး​သား​ၿပီး​ မကြယ္လြန္မီ အခ်ိန္ အထိ ကိုယ္တိုင္ အသံလႊင့္​ ​ေနခဲ့​ သလို၊​ မိုး​မခ ​ေရဒီယိုႏွင့္​ မီဒီယာမွာ အမွု​ေဆာင္ လူႀကီး​ ၾအဖစ္လည္း​ တာဝန္ ယူခဲ့​သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾအခား​ သတင္း​ ဌာန​ေတြ ျဖစ္တဲ့​ ဗြီအို​ေအ၊​ ဘီဘီစီ တို႔​မွာလည္း​ အသံလႊင္ ​ေဆာင္း​ပါး​ေတြ ​ေရး​သား​ ထုတ္လႊင့္​ ခဲ့​ပါ ​ေသး​တယ္။

နယ္သာလန္ နိုင္ငံ ယဥ္​ေက်း​မွုႏွင့္​ ဖြံ့​ၿဖိုး​ေရး​ ဆိုင္ရာ အဖြဲ႕​က ၂၀၀၄ ခုႏွစ္ Prince Clause ဆုကို ဆရာ တင္မိုး​အား​ ခ်ီး​ျမွင့္​ ခဲ့​ပါတယ္။

၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ အ​ေမရိကန္ရွိ လမင္း​တရာ စာ​ေပမွ ဆရာ တင္မိုး​ရဲ့​ 'ဗုဒၶႏွင့္​ ​ေတြ႕​ဆံုျခင္း​ႏွင့္​ ၾအခား​ ကဗ်ာမ်ား​'၊​ ၂၀၀၄ ခုမွာ ဩစ​ေၾတး​လၽွမွ အလကၤာ စာ​ေပက 'တင္မိုး​ ကဗ်ာ ​ေပါင္း​ခ်ဳပ္ (၁၉၉၉)'၊​ ၂၀၀၆ မွာ ကိုရီး​ယား​ရွိ ​ေရႊသဂဟၤာ စာၾကည့္​တိုက္က 'အညာ လမ္း​မွ တမာလမ္း​' ကဗ်ာ စာအုပ္​ေတြ ၾအပင္ ၂၀၀၅ အ​ေမရိကရွိ မိုး​မခ ​ေရဒီယိုက တင္မိုး​ႏွင့္​ ၁၂ လ ရာသီ ခံစား​မွုမ်ား​ အသံ စီဒီ စတာ ​ေတြကို ျပည္ပမွာ ထုတ္​ေဝ ခဲ့​ပါတယ္။

ဆရာ တင္မိုး​ဟာ ျပည္ပ ​ေရာက္ကတည္း​ နိုင္ငံ ​ေတာ္​ေတာ္ မ်ား​မ်ား​ကို သြား​ၿပီး​ စာပြဲ ​ေဟာ​ေျပာပြဲ​ေတြ ျပုလုပ္ ခဲ့​ ပါတယ္။ အိႏၵိယ နိုင္ငံ၊​ နယူး​ေဒလီရွိ ျမန္မာ့​ရိပ္သာ (BCRC) ခန္း​မ မွာလည္း​ စာ​ေပ ​ေဟာ​ေျပာပြဲ တရပ္ က်င္း​ပ ခဲ့​ပါတယ္။

​ေႂကြရွာ​ေလသည့္​ ျပည္သူ႔​ ကဗ်ာဆရာ ၾကယ္တပြင့္​ အတြက္ အမွတ္တရ ဝမ္နည္္း​တသ ​ေျပာစကား​မ်ား​

(ဒီဗြီဘီ၊​ ၂၃ ၊​ ဇန္နဝါရီ ၊​ ၂၀၀၇ ရက္​ေန႔​ည အသံလႊင့္​ သတင္း​မွ) -

"မ်ိဳး​ဆက္သစ္ရဲ့​ ​ေစတနာ"
(၈၈) မ်ိဳး​ဆက္သစ္တဲ့​
တ​ေခတ္ထူမယ့္​ လူငယ္မ်ား​
သမိုင္း​ထဲက ​ေမြး​လို႔​ဖြား​
​ေသြး​သစ္ အား​သစ္ ​ေလာင္း​ၿပီတကား​။
မင္း​ကိုနိုင္တို႔​ဆိုစကား​
သစၥာတရား​၊​ ​ေမတၱာျပား​
မ​ေထာင္မလႊား​၊​ မ​ေယာင္မွား​
စိန္​ေခၚသံႏွင့္​ မာန္ျမကြား​
ဣ​ေျႏၵရရ၊​ ခ်ိ္န္ဆဆႏွင့္​
စိန္ၾတမလို၊​ ထြင္း​ေဖာက္သြား​
​ေလး​စား​ဖြယ္ပါကလား​။

တို႔​တိုင္း​ တို႔​ျပည္ ​ေကာင္း​ေစသား​
​ေစတနာနဲ႔​ ​ေမတၱာထား​
ညႇိညႇိႏွိုင္း​ႏွိုင္း​၊​ ဝိုင္း​ပါလား​
မရိုင္း​ေလဘု၊​ သူတို႔​စကား​
မင္း​တို႔​စဥ္း​စား​၊​ ငါစဥ္း​စား​
နိုင္ငံ့​အက်ိဳး​ေမၽွာ္​ေထာက္ထား​
​ေထာက္ခံၾကစို႔​လား​။

မင္း​ကိုနိုင္နဲ႔​ (၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​ ​ေတြကို ဂုဏ္ျပု စပ္ဆို ခဲ့​တဲ့​ ဆရာ တင္မိုး​ရဲ့​ ​ေနာက္ဆံုး​ လက္ရာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို သူတို႔​ အ​ေပၚ ဂုဏ္ျပု စပ္ဆို ခဲ့​တဲ့​ ဆရာ တင္မိုး​ ႐ုတ္တရက္ႀကီး​ ကြယ္လြန္ သြား​ရတဲ့​ အ​ေပၚ (၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​ ​ေတြက က်န္ရစ္သူ မိသား​စု၊​ ျမန္မာ စာ​ေပ ​ေလာကနဲ႔​ ထပ္တူ အခုလို ဝမ္း​နည္း​ေၾကာင္း​ သဝဏ္လႊာ ထုတ္ျပန္ ထား​ပါတယ္။

"ျမန္မာ နိုင္ငံ၏ နိုင္ငံ ဂုဏ္​ေဆာင္ ကဗ်ာ ဆရာႀကီး​ ဦး​တင္မိုး​ ကြယ္လြန္ ဆံုး​ပါး​ သြား​ေၾကာင္း​ကို ယ​ေန႔​ ဇန္နဝါရီ (၂၃) ရက္ (၂၀၀၇) နံနက္ပိုင္း​တြင္ ၾကား​သိ လိုက္ရ ပါၾသဖင့္​ က်​ေနာ္တို႔​ (၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​မ်ား​ အ​ေျနဖင့္​ အထူး​ေၾကကြဲ ဝမ္း​နည္း​ စိတ္ထိခိုက္ ရပါသည္။

ဆရာႀကီး​ ဦး​တင္မိုး​သည္ ျမန္မာ့​ စာ​ေပ နယ္တြင္ အလြန္ ရွား​ပါး​ေသာ က​ေလး​ ကဗ်ာမ်ား​ကို အမ်ား​ဆံုး​ ​ေရး​သား​ ခဲ့​သည့္​ ၾအပင္ သူ၏ စာ​ေပ မွာလဲ ျမန္မာ့​ စာ​ေပ သမိုင္း​တြင္ လြန္စြာ ထင္ရွား​ ခဲ့​ေသာ မီး​ရွုး​ တန္​ေဆာင္ ျဖစ္​ေပသည္။ ထိုၾအပင္ ဆရာႀကီး​သည္ (၁၉၈၈) ဒီမိုက​ေရစီ အ​ေရး​ေတာ္ ပံုႀကီး​တြင္ စာ​ေရး​ ဆရာမ်ား​၏ အခန္း​ က႑ ဘက္မွ တက္ႂကြစြာ ပါဝင္ ခဲ့​ၿပီး​ ျမန္မာနိုင္ငံ ဒီမိုက​ေရစီ အ​ေရး​ အတြက္ က​ေလာင္ ကိုင္စြဲ၍ ဆက္လက္ ဆင္ႏႊဲ လာခဲ့​ရာ စစ္အစိုး​ရ၏ အက်ဥ္း​ေထာင္ အတြင္း​၌ ထိန္း​သိမ္း​ ခံရသူလဲ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ စာ​ေပ သမိုင္း​ႏွင့္​ ဒီမိုက​ေရစ တိုက္ပြဲဝင္ ကဗ်ာ ဆရာႀကီး​ ဦး​တင္မိုး​သည္ မကြယ္လြန္မီ (၂) ရက္ အလို (၂၀၊​ ၁၊​ ၂၀၀၇) ရက္​ေန႔​တြင္ မ်ိဳး​ဆက္သစ္ရဲ့​ ​ေစတနာ အမည္ ​ေပး​ထား​သည့္​ ကဗ်ာတပုဒ္ကို (၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​မ်ား​အတြက္ ရည္ရြယ္ဖြဲ႕​ဆိုသြား​ေပး​ခဲ့​ၿပီး​ က်​ေနာ္တို႔​ (၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​မ်ား​၏ အင္အား​ တရပ္ ၾအဖစ္ ျဖည့္​စြက္ ​ေပး​ခဲ့​သည္။ ထိုကဲ့​သို႔​ ျမန္မာ စာ​ေပကို ျမွင့္​တင္ ခဲ့​ေသာ ျမန္မာ နိုင္ငံ၏ အမ်ိဳး​သား​ ယဥ္​ေက်း​မွု မွတ္တိုင္ တခု ျဖစ္သူ ဆရာႀကီး​ ဦး​တင္မိုး​သည္ မိမိ၏ ​ေမြး​ရပ္ ​ေမြး​ေျမကို မစြန္႔​ခြာ လိုပါလ်က္ႏွင့္​ ဒီမိုက​ေရစီ​ေရး​ အတြက္ ႀကိုး​ပမ္း​ရင္း​ တပါး​ေၿမ တပါး​ေရသို႔​ ကြယ္လြန္ ဆံုး​ပါး​ သြား​ရ ျခင္း​မွာလည္း​ အလြန္ စိတ္မခ်မ္း​ ​ေျမ့​ဖြယ္ ​ေကာင္း​သည့္​ အ​ေျခအ​ေန တရပ္ ျဖစ္​ေန ​ေပသည္။

ကဗ်ာ ဆရာႀကီး​ ဦး​တင္မိုး​ ကြယ္လြန္ ဆံုး​ပါး​ သြား​ခဲ့​ ျခင္း​သည္ က်​ေနာ္တို႔​ ျမန္မာ နိုင္ငံ၏ စာ​ေပ သမိုင္း​ဝင္ ပုဂၢိဳလ္ႀကီး​ တဦး​ ဆံုး​ရွံုး​ ျရခင္း​ ျဖစ္သည္ သာမက က်​ေနာ္ တို႔​၏ ဒီမိုက​ေရစီ​ေရး​ ​ေဖာ္​ေဆာင္မွု တြင္လဲ အင္အား​ တရပ္ ဆံုး​ရွံုး​ ျရခင္း​ ျဖစ္ၾသဖင့္​ က်​ေနာ္တို႔​ (၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​မ်ား​မွ အထူး​ တလည္ ဝမ္း​နည္း​ ထိခိုက္ ​ေၾကကြဲ ခံစား​ရ ပါ​ေၾကာင္း​ ဝမ္း​နည္း​ျခင္း​ သဝဏ္လႊာကို ​ေပး​ပို႔​ လိုက္ရ ​ေပသည္။"

(၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​ေတြ ကိုယ္စား​ ဆရာ တင္မိုး​ အ​ေပၚ ထား​ရွိတဲ့​ ကိုမင္း​ကိုနိုင္ရဲ့​ ​ေက်း​ဇူး​ သိတတ္မွု က​ေတာ့​။

"က်​ေနာ္ အရင္ဆံုး​ မွတ္မိ တာက ထီး​က​ေလး​နဲ႔​ မနီ ကဗ်ာ။ မနီက​ေလး​ ဘယ္ကိုသြား​ ဆိုတဲ့​ ကဗ်ာ။ ဒါ အင္မတန္ ငယ္​ေသး​တဲ့​ အရြယ္​ေပါ့​။ ကဗ်ာကို သင္လို႔​ ရကာစ အရြယ္က ျစပီး​ေတာ့​ သင္​ေပး​တာ။ ​ေနာက္ မပန္း​မွံု​ေလး​ ကတက္တယ္ ဆိုတဲ့​ ကဗ်ာမ်ိဳး​ေပါ့​။ အဲဒါ​ေတြက က်​ေနာ္တို႔​ ႏွလံုး​သား​ ထဲကို မ်ိဳး​ေစ့​ တခုလို က်ၿပီး​ေတာ့​ ​ေပါက္မွန္း​ မသိ ​ေပါက္လာတဲ့​ အ​ေညႇာင့္​ ​ေလး​ေတြ​ေပါ့​။ အဲဒါ ​ေလး​ေတြက တခ်ိန္ က်လို႔​ရင္ အင္မတန္ မွကို လူသား​ရဲ့​ ဘဝမွာ ႏူး​ညံ့​တဲ့​ ႏွလံုး​သား​ရွင္​ေတြ ျဖစ္ဖို႔​ အတြက္ ျစပီး​ေတာ့​ အ​ေျခတည္ ၾအမစ္ စြဲလိုက္ တာပဲလို႔​ က်​ေနာ္တို႔​ ဟိုတုန္း​ က​ေတာ့​ ဘယ္ သိမလဲ ကုန္ကုန္ ​ေျပာမယ္၊​ ဆရာ့​ ကဗ်ာ ​ေတြကို အခ်စ္ ကဗ်ာ ​ေတြက အစ ႀကိုက္တယ္။ ဥပမာ မပိုင္ပန္း​က ပြင့္​ေလ၏ ဆိုတဲ့​ ကဗ်ာ မ်ိဳး​ကအစ စြဲစြဲ လန္း​လန္း​ကို ႀကိုက္တာ။ က်​ေနာ္တို႔​ နား​လည္တတ္၊​ စဥ္း​စား​တတ္တဲ့​ အရြယ္ ​ေရာက္လာမွ ဆရာ တို႔​ရဲ့​ ​ေက်း​ဇူး​ ​ေတြကို နား​လည္ ၾကတာ​ေပါ့​။"

ဒီ​ေနရာမွာ စိတ္မ​ေကာင္း​ စရာ တိုက္ဆိုင္မွု တခု ကိုလဲ ကိုမင္း​ကိုနိုင္က အခုလို ျပန္​ေျပာင္း​ ​ေျပာထား​ ပါ​ေသး​တယ္။

"က်​ေနာ္ ဆရာ တင္မိုး​နဲ႔​ တယ္လီဖုန္း​ အဆက္အသြယ္ ရလိုက္တယ္။ ဆရာ မဆံုး​ခင္က က်​ေနာ္ ဒုတိယ ၾအကိမ္ အဖမ္း​ မခံရင္ ခင္ကပါ။ ဆရာ့​ကို က်​ေနာ္က ​ေျပာတယ္ ဆရာ၊​ ဆရာတို႔​ ရြာက ရြာ အ​ေသး​ေလး​ ျဖစ္​ေပမဲ့​ တကယ့္​ ပုဂၢိဳလ္​ေတြ ထြက္တယ္​ေနာ္။ က်​ေနာ္ သိတဲ့​ ပ်ား​ရည္ ဘဏ္တိုက္ သီခ်င္း​ကို စပ္တဲ့​ သီခ်င္း​ေရး​ ဆရာလဲ ဆရာ တို႔​ရဲ့​ ကန္ျမဲ ရြာကလို႔​ က်​ေနာ္ သိ​ေတာ့​လို႔​ ​ေျပာ​ေတာ့​ ဆရာက မ​ေျပာပါနဲ႔​ ​ေတာ့​ဗ်ာ ဆိုၿပီး​ သူ ဝမ္း​နည္း​တဲ့​ အသံနဲ႔​ က်​ေနာ့္​ကို တုန္႔​ျပန္တယ္။ ဘာျဖစ္ လို႔​လဲ ဆို​ေတာ့​ က်​ေနာ္ သိပ္ျပန္ခ်င္တယ္ ဗ်ာတဲ့​ ရြာကို သတိရ တယ္တဲ့​။ က်​ေနာ္ ရြာမွာ ​ေခါင္း​ခ် ခ်င္တယ္ ဆိုၿပီး​ေတာ့​ ​ေတာ္​ေတာ္ ဝမ္း​နည္း​ ပက္လက္ ​ေလသံနဲ႔​ က်​ေနာ့္​ကို ရင္ဖြင့္​တယ္။ က်​ေနာ္က ​ေျပာပါတယ္။ ဆရာ စိတ္မ​ေလ်ာ့​ ပါနဲ႔​ တ​ေကြ႕​ မွာ​ေတာ့​ တိုင္း​ျပည္ ျပႆနာ ​ေျပလည္ သြား​ရင္​ေတာ့​ ဆရာ ျပန္လို႔​ ရမွာ ​ေပါ့​လို႔​။ ဆရာက သက္ျပင္း​ ခ်တယ္၊​ သက္ျပင္း​ ခ်ၿပီး​ေတာ့​ မီမယ္ မထင္ပါဘူး​ ဗ်ာတဲ့​၊​ က်​ေနာ္ သိပါတယ္တဲ့​။ အဲဒီလို ​ေျပာတယ္။"

ကိုမင္း​ကိုနိုင္ ​ေျပာခဲ့​ သလို ဆရာ တင္မိုး​ က​ေတာ့​ ဇာတိ​ေၿမ ကန္ျမဲ ရြာကို ဘယ္​ေတာ့​မွ ျပန္လာ နိုင္မွာ မဟုတ္ ​ေတာ့​ပါဘူး​။ ​ေရျစကို ၿမို႔​က စာ​ေရး​ ဆရာ ၾကည္​ေမာင္ခင္ရဲ့​ ခံစား​ခ်က္ ကလဲ။

"ဆရာ တင္မိုး​ အခုလို ကြယ္လြန္ ​ေသဆံုး​တာ ၾကာလိုက္ ရ​ေတာ့​၊​ မ​ေမၽွာ္လင့္​ေတာ့​ ဘာ​ေျပာရ မွန္း​ကို မသိရ ​ေလာက္​ေအာင္ ပါပဲ။ က်​ေနာ့္​ အ​ေနနဲ႔​က (၂၀၀၆) စက္တင္ဘာလထုတ္ ပန္း​ႏု​ေဝမွာ ကာလ​ေပၚ က​ေလး​ ကဗ်ာ စိန္ရတု ဆိုတဲ့​ ဆရာ မင္း​သုဝဏ္ရဲ့​ သ​ေျပသီး​ေကာက္ ကဗ်ာ (၇၅) ႏွစ္​ေျမာက္ အထိမ္း​အမွတ္ ​ေဆာင္း​ပါး​ ​ေရး​ခဲ့​ ပါတယ္။ အဲဒီမွာ က်​ေနာ္ ​ေရး​တဲ့​ အထဲမွာ ​ေမာင္ခ်စ္​ေအာင္ (​ေရျစကို) ဆိုၿပီး​ ဆရာ တင္မိုး​ကို က်​ေနာ္ ရည္ညြန္း​ၿပီး​ ​ေရး​ခဲ့​ ပါတယ္။ က်​ေနာ္တို႔​ ျမန္မာ ကဗ်ာ ကာလ​ေပၚ ကဗ်ာ ​ေလာကမွာ ဆရာႀကီး​ မင္း​သုဝဏ္က စြန္႔​ဦး​ တီထြင္သူ ျဖစ္သလို ဆရာႀကီး​ ​ေျခရာကို နင္း​ၾကတဲ့​ က​ေလး​ ကဗ်ာ ​ေရး​သူ ထဲမွာ ဆရာ တင္မိုး​ဟာ အဓိကရ ​ေရး​သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာ တင္မိုး​ ကြယ္လြန္ တာဟာ က်​ေနာ္တို႔​ ကဗ်ာ ျမတ္နိုး​ သူမ်ား​ သာမက က​ေလး​မ်ား​ အတြက္ပါ ​ေၾကကြဲ ဝမ္း​နည္း​စရာ ကိစၥရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။"

အနာဂတ္ က​ေလး​ေတြ အတြက္ပါ ဆံုး​ရွံုး​မွု တခုလို႔​ ဆရာ ၾကည္​ေမာင္ခင္က ဆိုခဲ့​ပါၿပီ။ ဆရာ တင္မိုး​ဟာ ​ေရျစကို ​ေက်ာင္း​ထြက္ ျဖစ္လို႔​ ပိုလို႔​ေတာင္ ခံစား​ ရပါတယ္ လို႔​လဲ သူက အခုလို ဆက္ရင္ဖြင့္​ ပါတယ္။

"ဆရာ တင္မိုး​က က်​ေနာ္တို႔​ ​ေရျစကို အထကမွာ (၆) တန္း​ က​ေန တကၠသိုလ္ ဝင္တန္း​ အထိ ​ေနသြား​တဲ့​သူ ျဖစ္ပါတယ္။ က်​ေနာ္တို႔​ ​ေရျစကို အထကမွာ ဂုဏ္ထူး​ ရွင္မ်ား​ကို အ​ေရာင္တင္ဆီ သုတ္ သင္ပုန္း​ႀကီး​နဲ႔​ တန္း​စီ ​ေရး​ထား​တဲ့​ အထဲမွာ ထိပ္ဆံုး​မွာ ​ေမာင္ဘဂ်မ္း​ ျမန္မာ စာဂုဏ္ထူး​ ဆိုတာ က်​ေနာ္တို႔​ အား​က် ၿပီး​ေတာ့​ နံရံကပ္ စာ​ေစာင္ကို (၈) တန္း​ ကတည္း​က ထုတ္ခဲ့​ ပါတယ္။ လက္ကမ္း​ စာ​ေစာင္​ေတြ ထုတ္ခဲ့​ ပါတယ္၊​ ​ေန႔​စဥ္ ခ်ိဳး​ျဖူ သတင္း​စဥ္ ထုတ္ခဲ့​ ပါတယ္။ ဆရာ တင္မိုး​ဟာ က်​ေနာ္ တို႔​အတြက္ စံၿပ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်​ေနာ္ သာမက ျမန္မာျပည္က ကဗ်ာ ဆရာ၊​ စာ​ေရး​ ဆရာ တက္လူ အ​ေပါင္း​ အတြက္ ဂုဏ္​ေဆာင္ ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ပါတယ္။ က်​ေနာ္ ဒီ​ေလာက္ပဲ ​ေျပာနိုင္ ပါတယ္။"

ဆရာနဲ႔​ အတူတူ ကဗ်ာ ​ေရး​ေဖာ္ ​ေရး​ဖက္ လဲျဖစ္ ယံုၾကည္ခ်က္ ခ်င္း​လဲတူ ရင္ခုန္သံ ျခင္း​လဲ တူတဲ့​ နိုင္ငံ​ေက်ာ္ ကဗ်ာ ဆရာ ၾကည္​ေအာင္ က​ေတာ့​။

"အဲ က​ေန႔​ ည​ေန ကိုတင္မိုး​ ကြယ္လြန္ အနိစၥ ​ေရာက္​ေၾကာင္း​ က်​ေနာ့္​ ဆီကို လူတ​ေယာက္က လာ အ​ေၾကာင္း​ ၾကား​ေတာ့​ စိတ္မ​ေကာင္း​ လိုက္တာ။ သူတို႔​ မိသား​စု ျမမင့္​ျမင့္​စန္း​က အင္း​စိန္ ​ေထာင္မွာ ​ေသဆံုး​ ခဲ့​ရတယ္ ဗ်၊​ ကိုတင္မိုး​ ရဲ့​သား​ ဉာဏ္မိုး​က အင္ဒိုနီး​ရွား​မွာ ကြယ္လြန္ ရတယ္။ ကိုတင္မိုး​ က​ေတာ့​ အခု အ​ေမရိကား​မွာ ကြယ္လြန္ ခဲ့​ရတယ္​ေပါ့​၊​ အဲ လူ​ေတြဟာ ကိုယ့္​သခၤ်ိဳင္း​ ရွိရာ သြား​ၾက ရတာ ​ေပါ့​ဗ်ာ၊​ ဗုဒၶ ဘာသာ​ေတြ ျဖစ္တဲ့​ က်​ေနာ္တို႔​ ခင္ဗ်ား​တို႔​ အား​လံုး​ က​ေတာ့​ တရား​ သ​ေဘာ​ေလး​ ဆင္ျခင္ၿပီး​ ​ေန​ေနရ ​ေပသည့္​ ဒီတရား​ က၊​ တရား​ ၾတခား​ ပဲဗ်။ လြမ္း​တာ​ေၾကကြဲတာက လြမ္း​တာ ​ေၾကကြဲတာ ၾတခား​ပဲ ဆီနဲ႔​ ​ေရ မစပ္မိဘူး​ ​ေပါ့​ဗ်ာ။ ကိုတင္မိုး​ ​ေရး​ခဲ့​တဲ့​ ကဗ်ာ​ေလး​ လိုပါ ပဲဗ်ာ၊​

'​ေဆး​လိပ္လည္း​တို
​ေနလည္း​ညိဳၿပီ
ငါ့​ကို ျပန္ပို႔​ၾကပါ​ေလ'
ဆိုတဲ့​ ကဗ်ာ​ေလး​ အတိ္ုင္း​ ပါပဲ။

​ေဆး​လိပ္ တိုခ်ိန္ ​ေနညိဳခ်ိန္ ကိုယ့္​ဌာန ရွိရာ ျပန္ရတာ ​ေပါ့​ဗ်ာ၊​ 'ဧည့္​သည္ႀကီး​' ဆိုတဲ့​ ကိုတင္မိုး​ရဲ့​ ကဗ်ာ ​ေလး​ကို က်​ေနာ္ ၿဗံုး​ကနဲ သတိရမိ ပါရဲ့​။ ​ေနာက္ ကိုတင္မိုး​က 'ဆင့္​ေခၚသံ' ဆိုတဲ့​ ကဗ်ာ ကိုလဲပဲ ​ေရး​တယ္၊​ အဲဒီ ကဗ်ာ ထဲက ဘာကို ​ေရး​ခဲ့​လဲ ဆို​ေတာ့​

'ယမမင္း​က ​ေနရာျခား​
ဘဝတလႊာ ငါ့​ေနရာဝယ္
ရင္ကာပန္း​ဆင္ အိပ္ယာျပင္၍
ကြက္ဆင္​ေပ်ာ္​ေန​ေတာ့​မယ္' ဆိုတဲ့​ ကဗ်ာ​ေလး​ ကိုလဲ သတိရ တယ္ဗ်။

က်​ေနာ္တို႔​ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္ ​ေျနက တုန္း​က ကိုတင္မိုး​ရယ္၊​ က်​ေနာ္ရယ္၊​ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္ရယ္၊​ ဒီ သံုး​ေယာက္ဟာ စာ​ေပ သူငယ္ခ်င္း​ ​ေတြလဲ ျဖစ္တယ္ ​ေပါ့​ဗ်ာ၊​ အတူတူ ​ေျနပီး​ေတာ့​ စာ​ေပ အလုပ္​ေတြ၊​ စာ​ေပ လွုပ္ရွား​မွု​ေတြ လုပ္ခဲ့​ ၾကတယ္ ​ေပါ့​ဗ်ာ။ အဲဒီမွာ သူ႔​ရဲ့​ ဖန္မီး​အိမ္ ကဗ်ာ​ေလး​ ထုတ္တယ္။ က်​ေနာ္နဲ႔​ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္ တို႔​က စိၾတ ကဗ်ာ စာအုပ္​ေလး​ ထုတ္တယ္။ ​ေနာက္ က်​ေနာ္က လမင္း​တရာ စာအုပ္ ထုတ္တယ္၊​ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္က အနီနဲ႔​ ၾအပာ ထုတ္တယ္ ​ေပါ့​ဗ်ာ။ က်​ေနာ္တို႔​ သူငယ္ခ်င္း​ သံုး​ေယာက္၊​ ကဗ်ာ ဆရာ သံုး​ေယာက္ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္မွာ ထုတ္ခဲ့​ ၾကတဲ့​ စာအုပ္​ေလး​ ​ေတြ​ေပါ့​၊​ ၾကည္​ေအာင္ ကလဲ ၾကည္​ေအာင္ျဖစ္၊​ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္ ကလဲ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္ျဖစ္၊​ မငယ္​ေတာ့​တဲ့​ အရြယ္​ေတြ၊​ က်​ေနာ္တို႔​ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္ႀကီး​ဟာ က်​ေနာ္တို႔​ ဒီ သား​ သံုး​ေယာက္ကို ကဗ်ာ ဆရာ သံုး​ေယာက္ကို ​ေမြး​ထုတ္ လိုက္​ေတာ့​ ဝမ္း​ေရ​ေတာ့​ စပ္သ​ေပါ့​ဗ်ာ၊​ ဒါ​ေပမဲ့​ ​ေမြး​က်ိဳး​ နပ္ပါတယ္။ အဲ​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို႔​ရဲ့​ မိခင္ မန္း​တကၠသိုလ္၊​ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္္ ကိုတင္မိုး​တို႔​၊​ က်​ေနာ္တို႔​၊​ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္တို႔​ ပညာ ဆည္း​ပူး​ ခဲ့​ၾကတယ္၊​ အဲဒီ အခ်ိန္မယ္၊​ ကိုတင္မိုး​က ​ေက်ာက္သား​ နန္း​ေတာ္ ​ေလွကား​မွာ ဆိုတဲ့​ ကဗ်ာတပုဒ္ ​ေရး​ဖူး​ တယ္ဗ်။ ဒီ​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို႔​ သူငယ္ခ်င္း​ သံုး​ေယာက္ အခု​ေတာ့​ ကဗ်ာ သူငယ္ခ်င္း​ သံုး​ေယာက္ တ​ေယာက္ ​ေလၽွာ့​သြား​ၿပီ၊​ ကိုတင္မိုး​ ​ေရး​ခဲ့​တဲ့​ ကဗ်ာ​ေလး​ ကို ဖတ္ရင္း​ သူ႔​ကိုပဲ က်​ေနာ္ လြမ္း​ေန မိတယ္ဗ်ာ။ ကဗ်ာရဲ့​ နာမည္က '​ေက်ာက္သား​ နန္း​ေတာ္ ​ေလွကား​မွာ'

​ေက်ာက္သား​နဲ႔​ဆစ္ ​ေလွကား​ထစ္မွာ
မူး​ယစ္အဘယ္သူတို႔​နည္း​
​ေငြလ​ေရာင္ဆင္း​ ​ေလွကား​ရင္း​မွာ
သီခ်င္း​တသိုက္ ငိုတရွိုက္ႏွင့္​
တလွိုက္လွိုက္ပင္ အ​ေတြး​ဆင္ၾက၊​
​ေလွကား​ထစ္ခ်င္း​ ညီတူနင္း​၍
အဆင္း​အတက္ ျပုၾကသတည္း​၊​
​ေသတဖန္ခြက္ ဉာဏ္ရင့္​က်က္မူ
ခြက္ဆင့္​လက္ကမ္း​ ​ေသာက္ၾကလွမ္း​က
ျပန္လဲျပန္ႂကြ အာကာသမွာ၊​ လွလည္း​ေအာက္ဆင္း​ ​ေျမမွာနင္း​၍
ဖန္ဆင္း​ရန္လည္း​၊​ ပိုင္ကုန္၏။
ပ်ိဳရြယ္ကာလ၊​ ပ်ံျမူး​ႂကြ၍
ဘဝ​ေသရည္​ေသာက္လိုသည္။

ကိုတင္မိုး​တို႔​ က်​ေနာ္တို႔​ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္တို႔​ မႏၲ​ေလး​ တကၠသိုလ္ရဲ့​ ​ေရာမဆန္တဲ့​ တိုင္ႀကီး​ ​ေတြ​ေအာက္ ​ေလွကား​ထစ္၊​ ​ေက်ာက္ဆစ္ ​ေလွကား​ ထစ္​ေပၚမွာ က်​ေနာ္တို႔​ သူငယ္ခ်င္း​ သံုး​ေယာက္ အသက္ အရြယ္ ​ေတြလဲ ႀကီး​ကုန္ၿပီဗ်၊​ အကယ္၍ ​ေတြ႕​ၾက စတမ္း​ ဆိုရင္ ကိုတင္မိုး​ က​ေတာ့​ မလာ နိုင္​ေတာ့​ဘူး​၊​ မပါနိုင္ ​ေတာ့​ဘူး​ေပါ့​၊​ က်​ေနာ္နဲ႔​ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္ပဲ ရွိရစ္ ျၾကပီ၊​ အဲ​ေတာ့​ ကိုတင္မိုး​ အခုလို ကြယ္လြန္ျခင္း​ဟာ သူ႔​မိသား​စုနဲ႔​ က်​ေနာ္တို႔​ သူငယ္ခ်င္း​ တသိုက္ရဲ့​ ဆံုး​ရွံုး​မွုတင္ မကပါဘူး​၊​ က်​ေနာ္တို႔​ ဗမာျပည္ရဲ့​ စာ​ေပ ​ေလာၾကကီး​ တခုလံုး​ရဲ့​ ဆံုး​ရွံုး​ တာပဲလို႔​ က်​ေနာ္ ဝမ္း​နည္း​ တသစြာနဲ႔​ ​ေျပာခ်င္တယ္။"

(မိုး​မခ ကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာမွ) -


လူထု​ေဒၚအမာ
ဇန္နဝါရီ၊​ ၂၃၊​ ၂၀၀၆။
"သူဆံုး​တယ္ ၾကား​လိုက္​ေတာ့​ ႏွ​ေျမာလိုက္တာ သူလိုလူ ႏွစ္​ေယာက္ မရွိဘူး​။ တို႔​ေခတ္မွာ ​ေဇာ္ဂ်ီ၊​ မင္း​သုဝဏ္ ရွိတယ္။ ကဗ်ာဆိုတာ တ​ေယာက္ တမ်ိဳး​ ​ေကာင္း​ၾကတာပဲ။ အိတယ္၊​ ထိတယ္၊​ မိတယ္၊​ ပိုၿပီး​ေတာ့​ ဗမာ ဆန္တယ္လို႔​ ခံစား​ ရတယ္။
အခု အ​ေမက ဘာမွ မ​ေရး​ နိုင္​ေတာ့​ဘူး​၊​ ႀကီး​ၿပီး​ အသံုး​ မက်တဲ့​ လူ (အဖြား​ႀကီး​) က ​ေသရမွာ။ (၇၃) ႏွစ္ ရွိတဲ့​ ​ေမာင္တင္မိုး​ ဆံုး​သြား​ ရွာသတဲ့​၊​ သူ႔​လို မ​ေနလို႔​ ​ေသရရင္ ကိုယ့္​နိုင္ငံ မွာပဲ ​ေသ​ေစ့​ ခ်င္တယ္။ ​ေနာက္ဆံုး​ ျမင္ရ ​ေတြ႕​ရ ၾသဂၤိုလ္ ရတာ​ေပါ့​။
တင္မိုး​ေရ သြား​ေတာ့​ေနာ္။ ဘဝ​ေတြ ရွိၾက ​ေသး​တယ္ ဆိုရင္ ​ေနာင္ဘဝမွာ ဆံုၾက ​ေတြ႕​ၾက ​ေသး​တာ ​ေပါ့​ေနာ္။"


နိုင္ငံ​ေက်ာ္ အဆို​ေတာ္ မာမာ​ေအး​
၁၊​ ၂၃၊​ ၂၀၀၆
ဂ်ပန္စံ​ေတာ္ခ်ိန္ ၁:၂၀။
"ဆရာတင္မိုး​သို႔​"
ပုဝါ​ေလး​တစ အသာ​ေလး​ခ်​ေဟ့​လို႔​
ဆရာ​ေျပာ​ေလတဲ့​ ႏွမ​ေအး​က
မသာ​ေတာင္ အ​ေဝး​တ​ေျမက မခ်သာဘူး​။
ဖူး​ေတြ႕​ခိုက္ အိမ္အလာမွာ
ၾအကိုက္အလိုက္
​ေဆး​ရွိုက္လဲအတူတူ
​ေတး​ၾကူလဲ တတြဲတြဲ တဟဲဟဲနဲ႔​ ဆရာ့​ရယ္သံ
နား​ဝယ္လၽွံခဲ့​ ျမင္ျပန္ၾအပံုး​
​ေဒါင္း​႐ုပ္ဖံုး​တဲ့​ ႏွလံုး​သား​
​ေဒါင္း​ငယ္မ်ား​ခ်စ္သူ
တင္မိုး​ဆိုတဲ့​၊​ ကဗ်ာလူ​ေၾကာင့္​
အပူကလွိုက္၊​ လူကရွိုက္ငင္
မ်က္ရည္စင္ႏွင့္​
ျမတ္ရွင္ဗုဒၶ
သူ႔​ဘဝ​ေျဖာင့္​တန္း​
ၿငိမ္း​ခ်မ္း​စိမ့္​ငွာ
ဆု​ေခၽြ​ေတာ္မူပါဘုရား​။ ။

ဂ်င္မီ
- ၈၈ မ်ိဳး​ေဆာင္ ​ေက်ာင္း​သား​ ​ေခါင္း​ေဆာင္
"အဲဒီမနက္က သစၥာတရား​ေတာင္ မ်က္ႏွာမ​ေကာင္း​ဘူး​ 'က်ဳပ္ကို ရွာ​ေတြ႕​သူ တ​ေယာက္ ​ေလ်ာ့​သြား​ၿပီ' တဲ့​။
ကဗ်ာ ဆရာႀကီး​ (ဦး​) တင္မိုး​အား​ အ​ေလး​ ျပုပါ၏။"

စာ​ေရး​ဆရာ ​ေမာင္ဝံသ
"ဆရာ တင္မိုး​ဟာ ရိုး​သား​တယ္ ဆိုတာထက္ ပိုပါတယ္။ သူကို ​ေျပာမယ္ ဆိုရင္ ျဖူစင္တယ္လို႔​ ​ေျပာရ ပါမယ္။"

စာ​ေရး​ဆရာ ​ေမာင္သာနိုး​
"ဆရာ ဂ်မ္း​ဟာ အာဏာ ရွိတဲ့​ လူနဲ႔​ အလိုက္သင့္​ ​ေပါင္း​ၿပီး​ ဘယ္တုန္း​ ကမွ ကိုယ္က်ိဳး​ စီး​ပြား​ ရွာခဲ့​တဲ့​သူ မဟုတ္ဘူး​။ ဒါဟာ က်​ေနာ္တို႔​ ဗမာျပည္မွာ ရွား​ပါး​တဲ့​ အရည္အခ်င္း​ တခုပါပဲ။"

(ယ​ေန႔​ ျမန္မာ သတင္း​ႏွင့္​ မီဒီယာ (Burma Today) ကြက္ရက္ စာမ်က္ႏွာမွ) -

"တစ္ က​ေတာ့​ဗ်ာ၊​ အစား​ထိုး​ မရတဲ့​ ဆံုး​ရွံုး​မွု တရပ္ ​ေပါ့​ဗ်ာ။ ဒါက​ေတာ့​ ႀကီး​က်ယ္တဲ့​ ပုဂၢိဳလ္​ေတြ ဆံုး​ၿပီ ဆိုရင္ ဒီအတိုင္း​ ခံစား​ ၾကရ တာပါဘဲ ဗ်ာ။ ညီအကို မက ရင္း​တဲ့​ သူငယ္ခ်င္း​ ​ေတြဆို​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို႔​ ဆံုး​ရွံုး​မွု ပိုႀကီး​ တာ​ေပါ့​။ သူကို ​ေျပာခ်င္ တာက သူက ရိုး​ရိုး​ ကဗ်ာ ဆရာႀကီး​ မဟုတ္ဘူး​ ဗ်။ သူက သိပ္ ရိုး​သား​တယ္၊​ ရဲရင့္​တယ္၊​ ျပတ္သား​တယ္၊​ တခ်ိန္တည္း​မွာ ယဥ္​ေက်း​တယ္၊​ အဲဒီလို ကဗ်ာ ဆရာႀကီး​။ သူက ထူး​ျခား​ တာက တိုင္း​ျပည္ သိပ္ခ်စ္တယ္ ဗ်။ တိုင္း​ျပည္ အ​ေပၚမွာ ​ေစတနာ သဒၶါ တရား​ သိပ္ႀကီး​တယ္။ သူ႔​ ကဗ်ာ အမ်ား​စုက ဘယ္​ေပၚ တည္ၿပီး​ ​ေရး​သလဲ ဆို​ေတာ့​ တိုင္း​ျပည္ အ​ေပၚမွာ သူထား​တဲ့​ ​ေစတနာ သဒၶါ တရား​ အုတ္ျမစ္ ​ေပၚမွာ အ​ေျခခံ ၿပီး​ေတာ့​ အမ်ား​ ႀကီး​ ​ေရး​တယ္ဗ်။

သူက ​ေန႔​တိုင္း​ ကဗ်ာ ​ေရး​တယ္။ သူက က်​ေနာ္ အိမ္မွာလည္း​ လာ​ေန ဖူး​တယ္။ သူအိမ္ မွာလည္း​ သြား​ေန ဖူး​တယ္။ သူနဲ႔​ အတူ ခရီး​သြား​ ဖူး​တယ္ ဆို​ေတာ့​ ​ေန႔​တိုင္း​ စာ​ေရး​တယ္၊​ စာ​ေတြကို ျဖန္႔​ေနတယ္၊​ ​ေဝ​ေနတယ္၊​ ပို႔​ေနတယ္၊​ ​ေပး​ေနတယ္။ ​ေပး​ရင္လည္း​ ​ေစတနာ​ေတြ ၾအမဲ ပါတယ္။ အဲဒီလို ကဗ်ာ ဆရာႀကီး​။ အင္မတန္ အလုပ္ လုပ္တဲ့​လူ ဗ်။ အဲဒါ ​ေၾကာင့္​မို႔​ အစား​ထိုး​လို႔​ မရဘူး​၊​ အလြန္ ႏွ​ေျမာ စရာ ​ေကာင္း​တယ္။ ဗမာ ျပည္သူ ျပည္သား​ေတြ အတြက္ဆို ဆံုး​ရွံုး​ရတာ အင္မတန္ကို နစ္နာ တယ္​ေပါ့​ဗ်ာ။ ​ေန႔​စဥ္ျမပတ္ အက်ိဳး​ ျပု​ေနတယ္။ ျမန္မာျပည္ လြတ္​ေျမာက္​ေရး​ အတြက္ အလြန္ လိုလား​တယ္။ ဒါ​ေတြ သူ အမ်ား​ႀကီး​ ​ေျပာခဲ့​ ပါတယ္ဗ်ာ။"

(ဗြီအို​ေအ ၂၃ ဇန္နဝါရီ ၂၀၀၇ အသံလႊင့္​ သတင္း​မွ) -
သတင္း​စာႏွင့္​ စာ​ေရး​ဆရာ လူထု စိန္ဝင္း​
"အဲဒီ သတင္း​ ၾကား​ၾကား​ျခင္း​ ​ေတာ့​ဗ်ာ၊​ စိတ္ထဲမွာ ဘယ္လို ျဖစ္သြား​လဲ ဆို​ေတာ့​ ဒီ စစ္တုရင္ ကစား​ ​ေကာင္း​ေနတုန္း​ ျမင္း​စီး​ သူရဲ​ေကာင္း​ အဆံုး​ရွံုး​ ခံလိုက္ ရတယ္လို႔​ စိတ္ထဲမွာ ခံစား​ လိုက္ရတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ ​ေနာက္ ျပန္စဥ္း​စား​ ၾကည့္​တဲ့​ အခါ က်​ေတာ့​ ကိုယ့္​ဘက္ မွာက ၾအဖူ​ေရာင္ နယ္႐ုပ္ ​ေတြက အမဲ​ေရာင္ နယ္႐ုပ္ ​ေတြထက္ အမ်ား​ႀကီး​ အား​ေကာင္း​ ​ေနတယ္ ဆိုတာ ​ေတြ႕​ရ ​ေတာ့​မွပဲ နဲနဲ ပါး​ပါး​ ​ေျဖသိမ့္​လို႔​ ရသြား​တယ္။ ပြဲသိမ္း​ က်လို႔​ ရွိရင္​ေတာ့​ ၾအဖူ​ေရာင္က နိုင္မွာပဲ ဆိုတာက စိတ္ခ် လက္ခ် ယံုၾကည္မိ သြား​တယ္​ေပါ့​။"

ဆရာတင္မိုး​ သမီး​ မမိုး​မိုး​ႏွင္း​
"ဆရာ လင္း​ယုန္ ​ေမာင္​ေမာင္ ဘာသာ ျပန္ခဲ့​တဲ့​ မာသာ ထရီစာ (Mother Teresa) စာအုပ္ကို အ​ေဖက ဖတ္တယ္။ ဖတ္မဲ့​ ​ေန႔​ေတြ တိုင္း​မွာ မိုး​နဲ႔​ ဖုန္း​ေျပာ ျဖစ္​ေတာ့​ သမီး​ေရ လူဆိုတာ ဘယ္လို စိတ္ဓာတ္ ရွိရတာ၊​ ဘယ္လို ျမင့္​ျမတ္ ရတာ၊​ အ​ေဖလည္း​ အဲဒီလို ပရဟိတ အက်ိဳး​ ​ေတြကို ဒီ အမ်ိဳး​သမီး​က ခရစ္ယာန္ အမ်ိဳး​သမီး​၊​ ကက္သလစ္ အမ်ိဳး​သမီး​၊​ အယ္လ္​ေဘး​နီး​ယန္း​ (Albanian) ​ေပါ့​ေလ၊​ ဟို လူသား​ ​ေတြကို ​ေစာင့္​ေရွာက္ တာ​ေပါ့​ေလ။ အ​ေဖက အမ်ိဳး​သား​ေရး​ ဆန္တယ္ ဆို​ေပမယ့္​လည္း​ ​ေတာ္​ေတာ္ ​ေပ်ာ့​ေျပာင္း​ ပါတယ္။ သူ လုပ္ခဲ့​ ရတဲ့​ အလုပ္​ေတြ၊​ သူလုပ္တဲ့​ ဟာ​ေတြ၊​ ​ေဒၚ​ေအာင္ဆန္း​စုၾကည္တို႔​ မာသာထရီစာ တို႔​ ​ေပါ့​ေနာ္၊​ ​ေဒါက္တာ ဆင္သီယာ​ေမာင္ တို႔​လို​ေပါ့​။ အဲဒါ​ေတြကို သူ အရမ္း​ ​ေလး​စား​တဲ့​ အ​ေၾကာင္း​ အဲဒါကို တဖြဖြ ​ေျပာသြား​တယ္ အမ။"

(၂၃ ၊​ ဇန္နဝါရီ ၊​ ၂၀၀၇ ည​ေနပိုင္း​ ဘီဘီစီ ျမန္မာပိုင္း​ အသံလႊင့္​ အစီအစဥ္မွ) -
ဆရာ တင္မိုး​ သမီး​ မမိုး​မိုး​ႏွင္း​
"​ေနာက္ဆံုး​ အ​ေနနဲ႔​ က်မ မွတ္မွတ္ရရ ​ေျပာသြား​တာ က​ေတာ့​ ဆရာ ဦး​ေစာထြန္း​ ဗမာျပည္က ျပန္လာ တယ္​ေလ၊​ သူျပန္ လာ​ေတာ့​ ဟို လူထု ​ေဒၚအမာ၊​ အ​ေမ ​ေဒၚအမာရဲ့​ စာၾကည့္​တိုက္ အ​ေၾကာင္း​ေတြ၊​ အဲဒီမွာ လြတ္လပ္ခြင့္​ သိပ္မရတဲ့​ အ​ေၾကာင္း​ေတြ၊​ စာၾကည့္​တိုက္ကို သူ အရမ္း​ အား​ေပး​ ခ်င္တယ္တဲ့​။ အ​ေဖက ငါ အဲဒါ ​ေတာ္​ေတာ္ အား​တက္ တယ္တဲ့​။ ​ေနာက္ၿပီး​ ဟို ဝင့္​ဝင္ြ႕​ႂကြား​ၾကား​ေတြ၊​ လူမွု​ေရး​ အက်ိဳး​ ​ေဆာင္တယ္ ဆိုၿပီး​ ဝင့္​ဝင္ြ႕​ႂကြား​ၾကား​ လုပ္တာ​ေတြ သိပ္မရွိဘူး​တဲ့​။ တကယ္တမ္း​ အက်ိဳး​ သက္​ေရာက္မဲ့​ စာၾကည့္​တိုက္ လုပ္ငန္း​ ဆို​ေတာ့​ အဲဒါကို ငါတို႔​ အား​ေပး​ ၾကရ​ေအာင္တဲ့​။ အ​ေမ ​ေဒၚအမာရဲ့​ စာၾကည့္​တိုက္ လုပ္ငန္း​ကို။ စာၾကည့္​တိုက္ လုပ္ငန္း​ေတြ စာ​ေတြ မ်ား​မ်ား​ ဖတ္နိုင္​ေအာင္ စာ​ေပနဲ႔​ အႏုပညာ​ေတြ မ်ား​မ်ား​ ဖတ္နိုင္​ေအာင္ စာၾကည့္​တိုက္ လုပ္ငန္း​လည္း​ လြတ္လပ္ခြင့္​ ရ​ေအာင္​ေပါ့​ေလ။ သူ ​ေနတဲ့​ အ​ေမရိကား​က လူ​ေတြ ကိုလည္း​ အကုန္ ဝိုင္း​ၿပီး​ေတာ့​ အား​တက္ သ​ေရာ ​ေဆာင္ရြက္ ​ေပး​ၾကပါလို႔​ သူ တိုက္တြန္း​ အုန္း​မယ္တဲ့​။ အဲလို မ်ိဳး​ေတာ့​ သူ ​ေနာက္ဆံုး​ ျဖစ္ခ်င္တဲ့​ ဆႏၵ ကို​ေတာ့​ က်မ အဲလိုပဲ ၾကား​ရ ပါတယ္​ေလ။"

(ဒီဗြီဘီ ၊​ ၂၄ ၊​ ဇန္နဝါရီ ၊​ ၂၀၀၇ ညပိုင္း​ အသံလႊင့္​ သတင္း​မွ) -

စာ​ေရး​ ဆရာ ညီပု​ေလး​
"ဆရာ ဦး​တင္မိုး​လို ပုဂၢိဳလ္ဟာ သူ႔​မိသား​စုနဲ႔​ အတူ ထပ္တူ ထပ္မၽွ ဝမ္း​နည္း​ ပါတယ္လို႔​ ​ေျပာၾကတာ၊​ တတိုင္း​ ျပည္လံုး​က ​ေျပာၾကရမဲ့​ ပုဂၢိဳလ္လို႔​ ထင္တယ္ဗ်ာ၊​ အဲလို ခံစား​ ရတယ္။

႐ုပ္ရွင္ မင္း​သား​ႀကီး​ ဦး​ေအာင္လြင္
"ျမန္မာျပည္ အတြက္ တန္ဖိုး​ ရွိတဲ့​ လူတ​ေယာက္ ျမန္မာျပည္မွာ မ​ေသ ရဘူး​ ဆိုတာ က်​ေနာ္လဲ စိတ္ မ​ေကာင္း​ပါဘူး​။"

(၂၀၀၆) ခုႏွစ္ ​ေရႊၾအမူ​ေတ စာ​ေပဆုရွင္ ဆရာ ​ေဇာ္ခိုင္ဝင္း​
"ဆရာ မင္း​သုဝဏ္ ကြယ္လြန္ သြား​တယ္၊​ က်​ေနာ္တို႔​ အနီး​ အနား​မွာ ရွိတယ္။ ဥပမာ ဆရာ ျမသန္း​တင့္​ ကြယ္လြန္ သြား​တယ္၊​ က်​ေနာ္တို႔​ အနီး​ အနား​မွာ ရွိတယ္၊​ ဆရာ ​ေဇာ္ဂ်ီ ကြယ္လြန္ သြား​တယ္၊​ က်​ေနာ္တို႔​ အနီး​ အနား​မွာ ရွိတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ ဆရာ တင္မိုး​ က​ေတာ့​ က်​ေနာ္တို႔​ အနီး​ အနား​မွာ မရွိဘဲနဲ႔​၊​ ဆရာ တင္မိုး​ရဲ့​ အသိုင္း​ အဝိုင္း​ေတြ က​ေတာ့​ ထား​ပါ​ေတာ့​ အဲဒီမွာ ရွိခ်င္ ရွိလိမ့္​မ​ေပါ့​။ သို႔​ေသာ္ က်​ေနာ္တို႔​ ဆရာ တင္မိုး​ကို ခ်စ္တဲ့​ ပရိတ္သတ္​ေတြ၊​ ဆရာ တင္မိုး​ကို ျမတ္နိုး​တဲ့​ စာဖတ္ သူ​ေတြရဲ့​ အ​ေဝး​ တ​ေနရာမွာ ဆံုး​ပါး​ သြား​တာ​ေတာ့​၊​ က်​ေနာ္ ​ေျပာ ျမပ နိုင္​ေလာက္​ေအာင္ ခံစား​ ရပါတယ္။"

နိုင္ငံ​ေက်ာ္ ကာတြန္း​ ဆရာ ​ေအာ္ပီက်ယ္
"က်​ေနာ္က အ​ေမရိကန္မွာ (၂၀၀၀) ႏွစ္နဲ႔​ (၂၀၀၂) မွာ အဲဒီ ပညာ လာသင္တယ္၊​ ပညာ လာသင္​ေတာ့​ အဲဒီ ဆရာ ဦး​တင္မိုး​ က်​ေနာ္ ​ေနတဲ့​ ၿမို႔​မွာ စာ​ေပ ​ေဟာ​ေျပာပြဲ​ေလး​ လာတယ္။ က်​ေနာ္ ​ေနတဲ့​ တကၠသိုလ္၊​ က်​ေနာ္ တက္တဲ့​ တကၠသိုလ္ ပတ္ဝန္း​က်င္ကို သူ၊​ သူက တကၠသိုလ္ လၻက္ရည္ဆိုင္ ​ေလး​ေတြ သိပ္ၿပီး​ေတာ့​ သ​ေဘာ က်တယ္​ေလ၊​ အဲ​ေတာ့​ လၻက္ရည္ လာလာ ​ေသာက္တယ္၊​ သူက အဲဒီ ၿမို႔​မွာ တလ​ေလာက္ ​ေန​ေတာ့​ က်​ေနာ့္​ ​ေက်ာင္း​ဘက္ကို ခဏခဏ လာၿပီး​ လၻက္ရည္ အတူတူ ​ေသာက္ၾကတယ္။ ဆရာနဲ႔​ လၻက္ရည္ ​ေသာက္တဲ့​ ရက္က​ေလး​ေတြ ​ေတာ္​ေတာ္ သတိရတယ္။ ​ေနာက္ က်​ေနာ္ (၂၀၀၂) ကို ဗမာျပည္ကို ပညာ သင္ၿပီး​လို႔​ ျပန္လာမယ္ ဆို​ေတာ့​ေလ ဆရာ က​ေလ ကို​ေအာ္ပီက်ယ္တဲ့​ ခင္ဗ်ား​ ျပန္ရင္ က်​ေနာ္လဲ လိုက္ခ်င္ လိုက္တာတဲ့​ အဲလို ​ေျပာတယ္ဗ်။ က်​ေနာ္နဲ႔​ လိုက္ခ်င္ လိုက္တာ သူ တကယ္ကို ျပန္ခ်င္ တယ္ဗ်။ အဲ အဲဒါ ​ေလး​ကို က်​ေနာ္ က​ေတာ့​ ဆရာ ရယ္လို႔​ တ​ေန႔​ေတာ့​ ျပန္​ေရာက္မွာ ​ေပါ့​လို႔​ က်​ေနာ္​ေတာင္ အဲလို ​ေျပာခဲ့​ ​ေသး​တယ္။ အဲ အခု​ေတာ့​ ဆရာ က​ေတာ့​ မ​ေရာက္ ​ေတာ့​ဘူး​ ​ေပါ့​ဗ်ာ။"

ဆရာ တင္မိုး​ရဲ့​ တပည့္​ အရင္း​ ျဖစ္ခဲ့​တဲ့​ မႏၲ​ေလး​ၿမို႔​က ဆရာ ဦး​ထြန္း​ေအာင္​ေက်ာ္
"ဟို နည္း​နည္း​မ်ား​ လြန္သြား​ သလား​ မသိဘူး​။ ​ေျပာရမယ္ ဆိုရင္​ေတာ့​ ဆရာ ​ေဇာ္ဂ်ီတို႔​၊​ ဆရာ မင္း​သုဝဏ္၊​ ပထမဆံုး​ က​ေတာ့​ ဆရာႀကီး​ သခင္ ကိုယ္​ေတာ္မွိုင္း​ေပါ့​၊​ ဆရာႀကီး​ သခင္ ကိုယ္​ေတာ္မွိုင္း​ ၿပီး​ရင္​ေတာ့​ ဆရာ ​ေဇာ္ဂ်ီတို႔​၊​ ဆရာ မင္း​သုဝဏ္ တို႔​ေပါ့​၊​ ၿပီး​ရင္​ေတာ့​ က်​ေနာ္ ထင္တယ္ ဆရာ တင္မိုး​ဟာ ​ေမဂ်ာပို႔​အက္လို႔​ က်​ေနာ္ ထင္တယ္၊​ ဗမာ ကဗ်ာ ​ေလာကရဲ့​ ​ေရွ႕​ေဆာင္ႀကီး​လို႔​ က်​ေနာ္ ျမင္ပါတယ္ ခင္ဗ်။"

နိုင္ငံ​ေက်ာ္ စာ​ေရး​ ဆရာျမကီး​ လူထု ​ေဒၚအမာ
"တင္မိုး​ ဆံုး​တာ အ​ေမ သိပ္ႏွ​ေျမာတာ။ ျဖစ္မွ ျဖစ္ရ ​ေလလို႔​။ လြမ္း​တာ​ေတာ့​ မ​ေျပာ နဲ႔​ေတာ့​၊​ ငါ ၾကား​တာ​ေနာ္ ယိုး​ဒယား​ဘက္ လာလာ ၿပီး​ေတာ့​ ​ေခ်ာင္း​ၾကည့္​ တာတဲ့​။ အ​ေမ က​ေတာ့​ ​ေသခ်င္ ​ေသရင္ ငါပဲ ​ေသလိုက္ ပါ​ေတာ့​လို႔​ ​ေအာက္​ေမ့​ တာ​ေပါ့​ကြယ္။"

စာ​ေရး​ဆရာ၊​ ကဗ်ာဆရာ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္
"ၾကည္​ေအာင္ရယ္ ကိုတင္မိုး​ရယ္ ​ေမာင္စြမ္း​ရည္ရယ္ သံုး​ေယာက္ တ​ေနကုန္ ထိုင္ၿပီး​ 'တမာရိပ္သာ' ဆိုတဲ့​ အိမ္​ေလး​တလံုး​ ငွား​ထား​တာ ရွိတယ္။ အဲဒီမွာ သူငယ္ခ်င္း​ေတြ ကိုယ္အိမ္မွာ ရွိ​ေပမဲ့​ အဲဒီမွာ ဆံုၾက အိပ္ၾကတယ္ ​ေပါ့​ဗ်ာ။ က်​ေနာ္နဲ႔​ ကိုတင္မိုး​က အတူ အိပ္တာပါ။ ကိုၾကည္​ေအာင္ က​ေတာ့​ သူ႔​အမ အိမ္ရွိ​ေတာ့​ ​ေန႔​စဥ္ လာတယ္​ေပါ့​၊​ လာ​ေတာ့​ တ​ေနကုန္ စကား​ ​ေျပာၾက ၿပီး​ေတာ့​ ည​ေန ျပန္ခါနီး​တဲ့​ က်​ေတာ့​ ကဲ ​ေဆး​လိပ္လဲ တိုလွၿပီကြာ ​ေနလဲ ညိဳလာၿပီ ဆို​ေတာ့​၊​ ကိုတင္မိုး​က ဝုန္း​ကနဲ ထရပ္ ပါတယ္။ ​ေနာက္ၿပီး​ေတာ့​ ​ေနအုန္း​ ​ေနအုန္း​ ဆိုၿပီး​ေတာ့​ '​ေဆး​လိပ္လည္း​တို၊​ ​ေနလည္း​ညိဳၿပီ၊​ ငါ့​ကို ျပန္ပို႔​ၾကပါ​ေလ' ဆိုၿပီး​ေတာ့​ 'ဧည့္​သည္ႀကီး​' ဆိုၿပီး​ေတာ့​ နာမည္ ​ေပး​လိုက္တယ္။ အဲဒါက က်​ေနာ္တို႔​ သံုး​ေယာက္ စလံုး​နဲ႔​ ပတ္သက္ ​ေနတာ ​ေပါ့​ေလ။ ဒီ ကဗ်ာက သူ ​ေထာင္ထဲ မွာ​ေရာ ​ေထာင္ျပင္ မွာ​ေရာ ဂယက္ ရိုက္တာကိုး​ဗ်၊​ က်​ေနာ္တို႔​ သံုး​ေယာက္ ၾကား​ထဲမွာ ျဖစ္လာတဲ့​ ကဗ်ာ​ေလး​ေပါ့​။ ဦး​ဝင္း​တင္ ကလဲ ဒီကဗ်ာကို အလြန္ အင္မတန္ သ​ေဘာက်ၿပီး​ သဘာပတိ လုပ္တဲ့​ စာ​ေပ ​ေဟာ​ေျပာပြဲမွာ အဲဒီ အ​ေၾကာင္း​ကို ​ေျပာတယ္ ​ေပါ့​ေလ။ အဲဒါ အဓိပၸါယ္ အမ်ိဳး​မ်ိဳး​ ရွိပါတယ္တဲ့​ ျပန္ခ်ိန္ တန္ရင္ ျပန္ၾက ရမွာပဲ ဆိုၿပီး​ စစ္အစိုး​ရကို ရည္စူး​ ၿပီး​ေတာ့​ ျပန္ပို႔​ဖို႔​ ဆိုတာမ်ိဳး​ ​ေျပာတယ္။ ​ေနာက္ၿပီး​ အဝွါက​ေတာ့​ သူ ကင္ဆာ ျဖစ္​ေနတဲ့​ အခ်ိန္မွာ မင္း​သား​ႀကီး​ ​ေကာလိပ္ဂ်င္ ​ေနဝင္း​ က​ေတာ့​ သူ​ေသလို႔​ ရွိရင္ဗ်ာ၊​ အဲဒီ ကဗ်ာ​ေလး​ကို က်​ေနာ္ အုတ္ဂူမွာ ထိုး​ခ်င္တယ္တဲ့​။"

(၈၈) မ်ိဳး​ဆက္ ​ေက်ာင္း​သား​မ်ား​ အဖြဲ႕​က ကိုမင္း​ကိုနိုင္ က​ေတာ့​ ​ေနာင္ဘဝ ဆိုတာ ရွိခဲ့​ရင္ ဆရာ တင္မိုး​ တ​ေယာက္ သူခ်စ္တဲ့​ ျပည္သူ သူခ်စ္တဲ့​ အမိ​ေၿမ မွာပဲ အသက္ ရာ​ေက်ာ္ ရွည္တဲ့​ ဘဝနဲ႔​ ​ေနထိုင္ နိုင္ပါ ​ေစလို႔​ အခုလို ဆု​ေတာင္း​ သြား​ခဲ့​ ပါတယ္။

"အဲဒီ​ေတာ့​ က်​ေနာ္ ႀကိုက္တဲ့​ ကဗ်ာ ဆရာ တ​ေယာက္ ဆံုး​ရွံုး​ တာတင္ မကဘူး​ အလင္း​ေရာင္ ​ေပး​တဲ့​ ၾကယ္တပြင့္​ကို ဆံုး​ရွံုး​ ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ​ေပမဲ့​ က်​ေနာ္ ယံုၾကည္ တာက ဆရာက ညက ၾကယ္တပြင့္​လို ​ေႂကြသြား​ၿပီ ဒါ​ေပမဲ့​ ၾကယ္ ဆိုတာ မ်ိဳး​က အလင္း​ႏွစ္​ေပါင္း​ ​ေထာင္ခ်ီ ၿပီး​ေတာ့​ အလင္း​ေရာင္ ​ေပး​နိုင္ အံုး​မယ္ ဆိုတာ က်​ေနာ္ ယံုၾကည္ ပါတယ္။ ​ေနာင္ ျဖစ္​ေလရာ ဘဝ တိုင္း​မွာ ဆရာဟာ သူခ်စ္တဲ့​ အမိ ဇာတိ​ေၿမ က​ေန ၿပီး​ေတာ့​ ဘယ္လို အ​ေၾကာင္း​ေၾကာင့္​၊​ ဘယ္လို ဖိအား​ ​ေၾကာင့္​မွ မခြဲရ ဘဲနဲ႔​ ခ်စ္တဲ့​ ​ေျမမွာပဲ ​ေသတဲ့​ ဆရာ ျဖစ္ပါ​ေစ၊​ အမိ ​ေျမက ျပည္သူ အား​လံုး​က ခ်စ္တဲ့​ ဆရာ ဘဝနဲ႔​ သက္​ေတာ္ ရာ​ေက်ာ္ ရွည္တဲ့​ ဘဝမ်ိဳး​ကို ​ေနာင္ အခါမွာ ​ေနရ ပါ​ေစလို႔​ က်​ေနာ္ ဆု​ေတာင္း​တယ္။"
Labels: ကဗ်ာဆရာ, စာ​ေရး​ဆရာ, တင္မိုး​