မဲစာရင္း မွားယြင္းမႈမ်ားအတြက္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္တြင္ အဓိကတာ၀န္ရွိေၾကာင္း တညီတညြတ္တည္း ေျပာၾကား

၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္းမ်ားကို တစ္ႏိုင္ငံလုံး၌ ထုတ္ျပန္ေၾကညာလ်က္ရွိရာ ထုတ္ျပန္သည့္စာရင္းမ်ားတြင္ အမွားအယြင္းမ်ားစြာရွိေနၿပီး ထိုမွားယြင္းမႈမ်ားအတြက္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာ္မရွင္၌ အဓိကတာ၀န္ရွိေၾကာင္း တညီတညြတ္တည္း ေ၀ဖန္ေျပာဆိုမႈမ်ား ရွိပါသည္။

■ ဘာေတြ မွားလဲ

လက္ရွိတြင္ အေျခခံမဲစာရင္း ေၾကညာၿပီးစီးသည့္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားႏွင့္ ေၾကညာလ်က္ရွိသည့္ ၿမိဳ႕နယ္မ်ားရွိ အေျခခံမဲစာရင္းမ်ားတြင္ ေသဆုံးသူမ်ား ပါ၀င္ေနျခင္း၊ အခ်က္အလက္ မွားယြင္းျခင္း၊ အမည္မပါ၀င္ျခင္း၊ မွတ္ပုံတင္မရွိသူမ်ား၏ အမည္စာရင္း ပါ၀င္ေနျခင္း၊ ေမြးရက္ႏွင့္ ေမြးလမ်ားအား ၃၀ ရက္ ၆ လဟု လူအမ်ားအျပားအား ျဖည့္သြင္းထားျခင္းစသည့္ မဲစာရင္းအားနည္းမႈ၊ မွားယြင္းမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။

ရာခိုင္ႏႈန္း ၈၀ ထက္မနည္း မွားယြင္းခဲ့ေသာ အဆိုပါမဲစာရင္းမ်ားကို ေဒသအသီးသီးရွိ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္မွဴး႐ံုးမ်ားတြင္ ရွိသည့္ လူဦးေရႏွင့္ အိမ္ေထာင္စုစာရင္း လ၀ကပုံစံ (၆၆/၆) တို႔ကို အေျခခံျပဳစုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

“ မဲစာရင္းျပဳစုတဲ့ေနရာမွာ ပုံစံ ၆၆/၆ အရသာမက ရပ္ကြက္၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕ေတြ ကုိယ္တုိင္က အိမ္ေတြကုိ လုိက္ၿပီးေတာ့ ဒီရပ္ကြက္မွာ လက္ရွိေနေနတဲ့သူေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲ။ မဲေပးႏုိင္တဲ့ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆုိတာကုိ ကြင္းဆင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ျပဳစုတာက မဲစာရင္းအမွား ပုိၿပီးနည္းႏုိင္တယ္ဆုိတာကုိ သူတို႔ ကုိယ္တုိင္ရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္ေတြအရေရာ ကြၽန္မတုိ႔ေတြ႕ရွိခ်က္ေတြအရေရာ သိရပါတယ္”ဟု ေရြးေကာက္ပြဲေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ဖန္တီးအိမ္အဖြဲ႕မွ မခင္ေလးငယ္ကလည္း ေျပာၾကားသည္။

“မဲစာရင္းျပဳစုတဲ့နည္းက ေရြးေကာက္ပြဲနီးမွ ျပဳစုတဲ့နည္းေပါ့။ ဆုိေတာ့ ပုံမွန္လုပ္ေနတဲ့ ပုံစံမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက အစုိးရက ရွိၿပီးသားစာရင္းကုိ ျပန္သုံးၿပီး မွီၿပီးေတာ့ ျပဳစုတဲ့အတြက္ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ စဦးလုပ္တဲ့ အေျခခံစာရင္းက မမွန္ဘူးဆုိရင္ ထြက္လာတဲ့စာရင္းကလည္း မမွန္ႏုိင္ဘူး”ဟု ေရြးေကာက္ပြဲဆုိင္ရာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးေဆာင္ရြက္လ်က္ရွိသည့္ New Myanmar Foundation မွ မျမနႏၵာလင္းက ေျပာၾကားသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ အေျခခံမဲစာရင္း မွားယြင္းမႈမ်ားမွာ ပ်မ္းမွ်ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ မွ ၈၀ ခန္႔ ရွိေနေၾကာင္း သိရသည္။

■ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္မွာ တာ၀န္အရွိဆုံး

တိုင္းျပည္၏ အနာဂတ္ကို ဆုံးျဖတ္ေပးမည့္၂၀၁၅ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပဳစုသည့္ အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္းမ်ားတြင္ မွားယြင္းမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚေနျခင္းသည္ သံသယ၀င္စရာျဖစ္ေနေၾကာင္းႏွင့္ ယင္းမွားယြင္းမႈမ်ားအတြက္ အဓိကတာ၀န္အရွိဆုံးမွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ျဖစ္ေၾကာင္း ေ၀ဖန္ၾကပါသည္။

“ျမင္ရသေလာက္ေတာ့ ေသဆံုးတဲ့သူေတြက မဲစာရင္းထဲမွာ ပါေနတယ္။ ကာယကံရွင္ေတြကေတာ့ စာရင္းမေပးႏုိင္ၾကလို႔ေပါ့။ Typing Error ေတြလည္း မ်ားတယ္။ ဒါေတြက ႐ိုး႐ိုးသားသားမွားတာလည္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါမွမဟုတ္ တမင္တကာ မွားတာလားလို႔လည္း သံသယျဖစ္မိတယ္”ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ေ၀ဖန္သည္။

“ဒီကိစၥဟာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က အဓိကတာ၀န္အရွိဆံုးလို႔ ထင္တယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစစအရာရာ တာ၀န္ယူရတဲ့ အဖြဲ႕အစည္း။ မဲစာရင္းမ်ားအားလံုးအတြက္ တာ၀န္ရွိတယ္။ တာ၀န္ခံၿပီး လုပ္ရမယ္”ဟု ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

“ကြၽန္ေတာ္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ေယာက္ ကိုယ္တိုင္မဲစာရင္းမွာ မပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ္ အသက္ ၇၀ ရွိၿပီ။ ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ကြၽန္ေတာ္မဲေပးခဲ့ၿပီးၿပီ။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲလည္း မဲေပးခဲ့ၿပီးၿပီ။ အဲဒီေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတုန္းက ဧည့္စာရင္းနဲ႔ ေတာင္ မဲေပးခဲ့တယ္။ အခု ကြၽန္ေတာ္ သန္းေခါင္စာရင္းနဲ႔ေနတာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္ မဲစာရင္းမပါဘူးဗ်။ ကြၽန္ေတာ့္ တစ္ရပ္ကြက္တည္း မဟုတ္ဘူး။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး ျဖစ္ေနတာဆိုေတာ့ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ပါလာမလားလို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သံသယျဖစ္မိတယ္”ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဦးေက်ာ္က ေျပာၾကားသည္။

အေျခခံမဲစာရင္း မွားယြင္းမႈမ်ားအတြက္ ပထမဆံုးတာ၀န္ရွိသူမွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ျဖစ္ၿပီး အစိုးရတြင္လည္း တာ၀န္ရွိေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ ဦးေဇာ္ရမ္းက ဆိုသည္။

ဦးေဇာ္ရမ္းနည္းတူ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ နယ္ပယ္ အသီးသီးရွိ ထင္ရွားသူမ်ားကလည္း မဲစာရင္းမွားယြင္းမႈအတြက္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၌သာ အဓိကတာ၀န္ရွိသည္ဟု ဆိုသည္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံေရြးေကာက္ပြဲသမိုင္းမွာေရာ၊ ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲသမိုင္းမွာေရာ ျပည္သူေတြဟာ ကိုယ့္မဲေပးပိုင္ခြင့္ကို ကိုယ္ျပန္စစ္ေဆးၿပီး ရယူရမယ္ဆိုတာ ဘယ္မွာမွမရွိဘူး။ မဲစာရင္း မွန္ကန္ေအာင္လုပ္ဖို႔ ျပည္သူေတြမွာ တာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာ ဘယ္မွာမွ မၾကားဖူးဘူး။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာမွ လာၿပီးေတာ့ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ပါတီေတြက မဲစာရင္းၾကည့္ေပးရမယ္။ ျပည္သူေတြက ကိုယ့္မဲစာရင္းကို ၾကည့္ေပးရမယ္ဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ႀကီးကို အံ့ၾသစရာေကာင္းတဲ့ပံုစံ ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒီေတာ့ အဓိက တာ၀န္ရွိတာက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ပဲ။ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဟာ ေစတနာ့၀န္ထမ္း Volunteer လုပ္တဲ့ ေကာ္မရွင္မဟုတ္ဘူး။ ျပည္သူ႔ဘ႑ာကို စားေနတဲ့ Professional လုပ္တဲ့သူေတြပဲ။ တာ၀န္ေက်ေအာင္ လုပ္ကိုလုပ္ရမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးဟာလည္း ဒီတာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတာ သက္တမ္း သံုးႏွစ္ရွိၿပီ။ ဒီသံုးႏွစ္အတြင္းမွာ အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္းေလာက္မွ မွန္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ဒီေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ယံုၾကည္စရာရွိမလဲ” ဟု Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။

■ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ရပိုင္ခြင့္ႏွင့္ ခံစားခြင့္မ်ား

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒မွာ ဦးတင္ေအးျဖစ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၌ ခန္႔အပ္ထားသည့္ ၀န္ထမ္းအင္အားမွာ ၁၄၁၁ ေယာက္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ထိုသူမ်ားအနက္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနမွ ဌာနေျပာင္း ၁၂၄ ဦး၊ အျခား၀န္ႀကီးဌာန အသီးသီးမွ ဌာနေျပာင္း ၁၇၁ ဦးႏွင့္ အသစ္ခန္႔အပ္သည့္ အရပ္သား၀န္ထမ္း ၁၁၂၆ ေယာက္ရွိၿပီး ၿမိဳ႕နယ္အဆင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ခြဲမ်ားတြင္ အျမဲတမ္း ၀န္ထမ္း ေလးပုံတစ္ပုံခန္႔သာ ခန္႔အပ္ႏုိင္ေသးေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ အျမဲတမ္း ၀န္ထမ္း ၆၅ ဦး ရွိၿပီး မဲဆႏၵရွင္ ၂၉ သန္းေက်ာ္ကုိ အဆုိပါ ၀န္ထမ္းအင္အားျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု၏ ဘ႑ာေငြ အရအသုံးဆိုင္ရာ ဥပေဒတြင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ သာမန္သုံးေငြမွာ က်ပ္ ၄၉၅၅၅ ဒသမ ၂၉၅ သန္း၊ ေငြလုံး ေငြရင္း သုံးေငြမွာ က်ပ္ ၁၇၂၉ ဒသမ ၉၀၀ သန္းျဖစ္ၿပီး စုစုေပါင္းမွာ က်ပ္ ၅၁၂၈၅ ဒသမ ၁၉၅ သန္းျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

ထို႔ျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ႏွင့္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို INGO မ်ားက တစ္ဆင့္ USAID ၊ British Aid ၊ Australian Aid ႏွင့္ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံမ်ားအပါအ၀င္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားက အတည္ျပဳလွဴဒါန္းေပးၿပီးျဖစ္သည့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၄၀ မွ ၅၀ အနက္ သန္း ၂၀ နီးပါးကို သုံးစြဲခဲ့ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းေဖာ္ျပခ်က္မ်ားအရ သိရသည္။

ထိုသို႔ ျပည္ပေထာက္ပံ့အကူအညီမ်ားအျပင္ အစိုးရဘတ္ဂ်က္မွ ရေငြအေနျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္၁၃၇၃ ဒသမ ၀၂၀ သန္း၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၁၇၁၈ ဒသမ ၃၁၆ သန္း၊ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၄၁၈၈ ဒသမ ၈၃၇ သန္း၊ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၉၃၁၄ ဒသမ ၄၂၆ သန္း၊ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ေငြက်ပ္ ၅၁၂၈၅ ဒသမ ၁၉၅ သန္း စသျဖင့္ ရွိခဲ့ၿပီး ငါးႏွစ္တာကာလအတြင္း ေငြေၾကးသံုးစြဲခြင့္ ေငြက်ပ္ ၆၈ ဘီလ်ံနီးပါး ရရွိခဲ့သည္။

ထို႔အတူ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတႏွစ္ဦးၿပီးလွ်င္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံု႐ံုးဥကၠ႒တို႔ႏွင့္ တန္းတူ အေဆာင္အေယာင္ရရွိသူတစ္ဦး ျဖစ္သည္။

ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒၏ တစ္လလစာေငြမွာ ေငြက်ပ္ သိန္း ၃၀ က်ပ္ျဖစ္ၿပီး အေဆာင္အေယာင္အေနျဖင့္ အစုိးရေနအိမ္တြင္ အခမဲ့ေနထိုင္ခြင့္ရျခင္း၊ ေနအိမ္အတြက္ လိုအပ္သည့္ ပရိေဘာဂစရိတ္အခမဲ့ရျခင္း၊ လုံျခံဳေရးအေစာင့္အေရွာက္၊ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ အခမဲ့ေဆးကုသခြင့္၊ ေရအခမဲ့သုံးစြဲခြင့္၊ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား အခမဲ့သုံးစြဲခြင့္၊ ျပည္တြင္းေခၚဆိုမႈအတြက္ တယ္လီဖုန္း အခမဲ့သုံးစြဲခြင့္၊ ကိုယ္ေရးအရာရွိတစ္ဦး၊ အိမ္အကူႏွစ္ဦး၊ ထမင္းခ်က္ႏွစ္ဦး၊ ဥယ်ာဥ္ထိန္းသိမ္းစရိတ္ အခမဲ့၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေလးစီး၊ ယာဥ္ေမာင္း ေလးဦး၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေလးစီးအတြက္ တစ္စီးလွ်င္ စက္သုံးဆီ တစ္ဂါလန္ ၆၀ ႏႈန္း၊ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ေလးစီးအတြက္ အမွန္ကုန္က်သည့္ စက္ဆီႏွင့္ ေခ်ာဆီတို႔ရရွိျခင္း စသည့္ ခံစားခြင့္မ်ား ေပးအပ္ထားၿပီး ျဖစ္သည္။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားမွာလည္း ျပည္ေထာင္စု ဒုတိယ၀န္ႀကီးအဆင့္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီၿပီး ခံစားခြင့္မ်ားလည္း ထပ္တူရရွိသူမ်ား ျဖစ္သည္။

■ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ တာ၀န္

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ အဓိကတာ၀န္မွာ စစ္မွန္ခိုင္မာေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္အတြက္ အမ်ားယုံၾကည္လက္ခံေသာ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို တူညီေသာအခြင့္အေရးျဖင့္ ဘက္လိုက္ျခင္းမရွိဘဲ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ က်င္းပေပးရန္ျဖစ္သည္။

မဲစာရင္းျပဳစုရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္ မဲဆႏၵနယ္တြင္ ေနထိုင္သူလည္းျဖစ္၍ ေရြးေကာက္ပြဲ စတင္က်င္းပသည့္ေန႔တြင္ အသက္ (၁၈)ႏွစ္ျပည့္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာလႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္ မဆန္႔က်င္ေသာ ႏိုင္ငံသား၊ ဧည့္ႏိုင္ငံသားႏွင့္ ႏိုင္ငံသားျပဳခြင့္ရသူမ်ား လူဦးေရစာရင္းကို သက္ဆိုင္ရာၿမိဳ႕နယ္၊ ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ ေက်းရြာအုပ္စုအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ားထံမွ လည္းေကာင္း၊ လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရး ႏွင့္ အမ်ဳိးသားမွတ္ပုံတင္ေရးဦးစီးဌာနမ်ားထံမွ လည္းေကာင္းရယူအေျခခံၿပီး သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ျပဳစုရမည္ျဖစ္ပါသည္။

အေျခခံထားသည့္ စာရင္းမ်ားတြင္ မဲေပးခြင့္မရွိသူမ်ား ပါရွိလာပါက စိစစ္ဖယ္ထုတ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ မဲေပးခြင့္ရွိသူမ်ား မပါ၀င္ေသးပါက ျဖည့္စြက္ေဖာ္ျပျခင္းတို႔ကို ရပ္ကြက္ သို႔မဟုတ္ေက်းရြာအုပ္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲမ်ားက ဥပေဒႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မဲစာရင္းျပဳစုရာတြင္ သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားႏွင့္အညီ ျပဳစုရမည္ျဖစ္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲမ်ားက ဥပေဒ ႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္သျဖင့္ မဲစာရင္းမွန္ကန္ေရးအတြက္ ၎တို႔အေနျဖင့္ တာ၀န္ရွိၿပီး တာ၀န္ယူရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားက ေျပာၾကားသည္။

“ခ်င္းျပည္နယ္ဘက္မွာ ေလ့လာသုံးသပ္ၾကည့္တဲ့အခါမွာ အထူးသျဖင့္ မွားယြင္းမႈ တအားမ်ားတယ္။ မွားယြင္းမႈ မ်ားရတဲ့အေၾကာင္းရင္းက ႏွစ္မ်ဳိးေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတယ္။ ေအာက္ေျခ၀န္ထမ္းေတြက အေသအခ်ာမလုပ္လုိ႔ မွားယြင္းတာရယ္၊ ၀န္ထမ္းေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြ နားမလည္တာရယ္၊ ေပါ့ေလ်ာ့တာေတြက နံပါတ္တစ္ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ နံပါတ္ႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က တာ၀န္ရွိသူမ်ားနဲ႔ ေအာက္ေျခက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတုိ႔ကုိယ္သူတုိ႔ လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းလုိ႔ မခံယူဘဲနဲ႔ လက္ရွိအစုိးရရဲ႕ လက္ေအာက္ခံမွာ ေရာက္ေနသလုိမ်ဳိး ခံယူေနတဲ့အခ်က္ကုိက သူတုိ႔ ရဲ႕လုပ္ေဆာင္မႈမွာ မွားယြင္းမႈကုိ ျဖစ္ေစတယ္လုိ႔ အဲဒီလုိပဲျမင္ပါတယ္ ”ဟု ခ်င္းဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ဦးငိုင္ဆာ့ခ္က ေျပာၾကားသည္။

“၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာလည္း ဘယ္လုိေတြ လုပ္ခဲ့သလဲ။ ဒီမဲစာရင္းေတြ မွားယြင္းမႈေတြဟာ တကယ္ပဲ ေသြး႐ုိးသား႐ုိးဟုတ္ရဲ႕လားဆုိတာ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာတယ္။ ေနာက္ ဒီေလာက္အထိမွားတယ္ဆုိတာ ဒါ ႐ုိး႐ုိးတန္းတန္းစဥ္းစားမယ္ဆုိရင္ အေျခခံအက်ဆုံးက ရပ္ကြက္ေပါ့။ ရပ္ကြက္ေတြမွာ ဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴးေတြရွိတယ္ဆုိေတာ့ ဒီဆယ္အိမ္မွဴး၊ ရာအိမ္မွဴးေတြက သူတုိ႔ရပ္ကြက္မွာရွိတဲ့ လူဦးေရစာရင္းကုိ မွန္မွန္ကန္ကန္ မလုပ္ႏုိင္စရာမရွိဘူးဆုိေတာ့ ဘယ္သူေသတယ္။ ဘယ္သူရွိတယ္ဆုိတာလည္း လုပ္လုိ႔ရတယ္။ အမွန္တကယ္ပဲ ေသြး႐ုိးသား႐ုိးဟုတ္ရဲ႕လား။ တမင္ပဲ ဒီလုိျဖစ္ေအာင္လုပ္ေနတာလားဆုိတာ စဥ္းစားစရာျဖစ္လာတယ္”ဟု အလားတူ ရခုိင္အမ်ဳိးသားပါတီမွ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။

■ ၂၀၁၄ သန္းေခါင္စာရင္းကို အေျခခံၿပီး မဲစာရင္း ျပဳစုသင့္

လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ေအာက္တုိဘာလကုန္ သုိ႔မဟုတ္ ႏို၀င္ဘာလဆန္းတြင္ ျပဳလုပ္မည္ဟု ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ထုတ္ျပန္ေၾကညာထားရာ ယခုကဲ့သုိ႔ အမွားမ်ားစြာပါ၀င္ေနသည့္ အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္းကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္ အခ်ိန္မွာမ်ားစြာ မက်န္ေတာ့ေပ။

လက္ရွိ ေၾကညာလ်က္ရွိသည့္ အေျခခံမဲစာရင္းမ်ားအား အိမ္ေထာင္စုစာရင္း လ၀က ပုံစံ (၆၆/၆) ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး႐ုံးရွိ လူဦးေရစာရင္းတုိ႔အား အေျခခံကာ ျပဳစုထားျခင္းျဖစ္သျဖင့္ အနီးစပ္ဆုံးမွန္ကန္သည့္ မဲဆႏၵရွင္စာရင္းရရွိရန္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းပါ လူဦးေရအတုိင္း မဲစာရင္းျပဳစုသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳမႈမ်ားရွိလာသည္။

အလားတူ မၾကာမီျပဳလုပ္မည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအတြက္ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း ျပဳစုရာမွာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ လူဦးေရႏွင့္ အိမ္ေၾကာင္းအရာ သန္းေခါင္စာရင္း ပင္မအစီရင္ခံစာပါ လူဦးေရစာရင္းကို အေျခခံျပဳစုရမွာျဖစ္ေၾကာင္း ဇြန္ ၂ ရက္က ျပည္သူလူထုကိုေျပာၾကားသည့္ လစဥ္ ေရဒီယုိမိန္႔ခြန္း၌ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ထည့္သြင္းေျပာၾကားထားသည္။

“ပုံစံ ၆၆/၆ အေျခခံ႐ုံနဲ႔ မျပည့္စုံတာေတာ့ ေသခ်ာတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိရင္ အခုလက္ရွိျပဳစုတဲ့ ပုံစံ ၆၆/၆ ထဲမွာ တခ်ဳိ႕အခ်က္အလက္ေတြ မပါ၀င္ေသးဘဲနဲ႕ အခုဟာက အသက္ ၁၈ ႏွစ္ျပည့္လုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံသားျဖစ္တဲ့ သူေတြကလည္း အမ်ားႀကီးပဲ။
အဲဒီလူေတြကုိေတာ့ ျပန္ျဖည့္ဖုိ႔ ဘာဖုိ႔ကေတာ့ လုပ္ရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ တစ္ခုတည္းနဲ႔ မျပည့္စုံႏုိင္ဘူး။ အရင္ေဒတာအရ မျပည့္မစုံျဖစ္ေနတယ္ဆုိရင္ေတာ့ လက္ရွိ update ျဖစ္တဲ့ အခ်က္အခ်ဳိ႕နဲ႔ ေပါင္းစပ္အသုံးျပဳရင္ေတာ့ ပုိၿပီးေတာ့ ေသခ်ာႏုိင္၊ အမွားနည္းႏိုင္တယ္လုိ႔ ျမင္တယ္ဟု ခ်င္းဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ ဦးငိုင္ဆာ့ခ္က ေျပာၾကားသည္။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ အေျခခံမဲစာရင္းမ်ားကုိ ပထမအႀကိမ္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ၁၀ ၿမိဳ႕နယ္၌ လည္းေကာင္း၊ ဒုတိယအႀကိမ္အျဖစ္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီး ၁၀ ၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ေကာင္စီနယ္ေျမ ရွစ္ၿမိဳ႕နယ္၌လည္းေကာင္း၊ တတိယအႀကိမ္အျဖစ္ ကရင္၊ ကယား၊ ခ်င္း၊ မြန္ျပည္နယ္ႏွင့္ မေကြးတုိင္းေဒသႀကီးတုိ႔အပါအ၀င္ အျခားျပည္နယ္ႏွင့္ တုိင္းေဒသႀကီးမ်ားမွ ၿမိဳ႕နယ္ စုစုေပါင္း ၁၅၃ ၿမိဳ႕နယ္၌ လည္းေကာင္း ေၾကညာခဲ့ၿပီးျဖစ္သည္။

လက္ရွိတြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ဧရာ၀တီတုိင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးတုိ႔ အပါအ၀င္ ၿမိဳ႕နယ္ ၁၃၈ ၿမိဳ႕ နယ္၌ ဇြန္ ၂၂ ရက္မွ ဇူလုိင္ ၅ ရက္အထိ ၁၄ ရက္ၾကာ သက္ဆုိင္ရာ ရပ္ကြက္/ေက်းရြာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ႐ုံးမ်ား၌ ျပည္သူမ်ား ၾကည့္႐ႈစစ္ေဆးႏုိင္ရန္ ကပ္ထားေၾကညာထားလ်က္ ရွိသည္။

ဇြန္၂၂ ရက္က ထုတ္ျပန္ခဲ့သည့္ စတုတၳအႀကိမ္ မဲစာရင္းေၾကညာမႈ၌လည္း မွားယြင္းမႈမ်ားစြာ ဆက္ရွိေနသည္ဟု ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားႏွင့္ အရပ္ဘက္လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ေျပာၾကားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမျပဳလုပ္မီ က်န္ရွိေနေသာ လပိုင္းအတြင္း ျပီးျပည့္စံုသည့္ မဲစာရင္းျဖစ္ေပၚႏိုင္ေရးအတြက္ မၾကာေသးမီက အတည္ျပဳထုတ္ျပန္ထားေသာ သန္းေခါင္စာရင္းျဖင့္ တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးၿပီး ျပဳလုပ္မွသာ နီးစပ္ေသာ အေျဖမွန္ကို ရရွိႏိုင္မည့္တစ္ခုတည္းေသာ နည္းလမ္းျဖစ္ပါသည္။

ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ ဦး၀င္းၾကည္က တစ္ႏိုင္ငံလံုးအတိုင္းအတာအရ မဲစာရင္းမ်ားကို ၾသဂုတ္လတြင္ ထပ္မံေၾကညာမည္ျဖစ္ၿပီး ထိုတစ္ႀကိမ္ ေၾကညာမႈသည္ မဲစာရင္းစစ္ေဆး ျပင္ဆင္ရန္ ေနာက္ဆံုးအခြင့္အေရးျဖစ္မည္ဟု ေျပာဆိုထားပါသည္။

“ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ေၾကညာမယ့္ မဲဆႏၵရွင္စာရင္းမွာ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္း မွန္ကန္မႈမရွိဘူးဆိုရင္ မထုတ္ျပန္ပါနဲ႔။ အဲဒီေလာက္ မွန္ကန္မႈရွိမွသာ မဲစာရင္းကို ထုတ္ျပန္ပါ။ မဲစာရင္းေတာင္မွ မွန္ကန္ေအာင္ျပဳစုလို႔ မရဘူးဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို ဖယ္ရွားပစ္ဖို႔ပဲ ရွိေတာ့တယ္။ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာေရာ ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒမွာေရာ ၁၈ ႏွစ္ ျပည့္ၿပီးသူ ႏိုင္ငံသားတိုင္းဟာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ ရွိရမယ္။ မဲေပးပိုင္ခြင့္ကို ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကပဲ တာ၀န္ယူေပးရလိမ့္မယ္။ ျပည္သူေတြ မဲေပးပုိင္ခြင့္ဆံုး႐ံႈးရင္ အဓိက တာ၀န္ရွိသူဟာ ေကာ္မရွင္ပဲ”ဟု Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာ သန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

♣
မဲစာရင္းမွားယြင္းမႈမ်ားအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္မ်ား

“မဲစာရင္းမွန္ကန္ဖုိ႔ လုိတယ္ဆုိတာက မဲစာရင္းမမွန္ကန္ဘူးဆုိရင္ မမွန္ကန္တဲ့မဲစာရင္းေတြနဲ႔ မွန္ကန္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ရမွာမဟုတ္ဘူး။ မဲေပးသင့္ မဲေပးထုိက္တဲ့သူေတြ မဲေပးႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္းျပည့္စုံတဲ့သူေတြက မဲစာရင္းထဲပါဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ထုိ႔အတူပဲ ကြယ္လြန္သြားတဲ့သူေတြ စိတ္ေပါ့သြပ္တဲ့သူေတြ ေနာက္ ေထာင္က်ေနတဲ့သူ ေတြ ေနာက္တစ္ခါ သာသနာ့ေဘာင္ေျပာင္းသြားတဲ့သူေတြ ဒီလိုေပါ့ေနာ္ မဲေပးဖုိ႔ အရည္အခ်င္းမမီတဲ့ အဲဒီလူေတြက မဲစာရင္းထဲပါဖုိ႔ မလုိအပ္ဘူး။ ပါေနျခင္းအားျဖင့္ ဒီမဲစာရင္းမွာ အလြဲသုံးတာေတြ ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့”

■ ဦးထြန္းထြန္းဟိန္ (ဗဟုိအလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႕၀င္၊ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္)

“မဲစာရင္းမွန္မွ မဲခိုးတာေတြ၊ လူတစ္ေယာက္တည္းက အႀကိမ္ႀကိမ္အဖန္ဖန္ မဲ႐ံုေတြခြဲၿပီး မဲေပးတာေတြ၊ မျဖစ္မွာေပါ့။ ေနာက္ၿပီေတာ့ ဒီနယ္မွာ မဲေပးခြင့္ရွိတဲ့သူထက္ပိုၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲနားနီးမွ မဲဆႏၵရွင္ေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ မ်ားလာတာမ်ိဳးေတြကို ကာကြယ္ႏိုင္မွာေပါ့။ ဥပမာအားျဖင့္ မႏိုင္မျဖစ္ႏုိင္ရမယ့္ လူႀကီးေတြေနရာမွာေပါ့။ ဒါျပည္သူေတြရဲ႕ စိုးရိမ္မႈပါ။ မႏိုင္မျဖစ္ႏုိင္ရမယ့္ေနရမွာ တပ္တစ္တပ္လံုး ေျပာင္းလာတာတို႔၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔၀င္လာတာမ်ိဳးတို႔ျဖစ္တယ္ဆိုရင္ မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ဖို႔ ခဲယဥ္းသြားၿပီ။ လူေတြကလည္း ဒီအေပၚမွာ စိုးရိမ္ၾကတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲနီးမွ ရက္ေပါင္း ၁၈၀ အတြင္းမွာ မဲဆႏၵရွင္စာရင္းေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္း၊ ၀င္ေရာက္ျခင္းေတြကို ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ ကိုင္တြယ္သင့္တယ္လို႔ ျမင္တယ္”

■ ေဒါက္တာညိဳညိဳသင္း (ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ မဲဆႏၵနယ္အမွတ္(၂)မွ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္)

“မဲဆႏၵရွင္စာရင္း ျပဳစုျခင္းက အေရးႀကီးတယ္။ ဘာလုိ႔လည္းဆုိေတာ့ အခုအခ်ိန္မွာဆုိရင္ အရမ္းမွားေနတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက ကြၽန္မတုိ႔တေတြက မဲဆႏၵရွင္စာရင္းျပဳစုျခင္းေတြအေပၚမွာပဲ ပညာေပးျခင္းေတြ လုပ္ေနရေသးတယ္။ အျခားမဲ ဘယ္လုိေပးရမယ္။ ဘာေၾကာင့္ေပးရမယ္ဆုိတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ထိထိေရာက္ေရာက္ ျပည္သူလူထုကို ေရာက္ေသးတာမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီအတြက္လည္း စုိးရိမ္စရာ အရမ္းေကာင္းတယ္။ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အကုန္လုံးကုိယ့္မဲစာရင္းကို သြားၾကည့္ၾကဖုိ႔ေျပာခ်င္တယ္။ မဲစာရင္းမွန္ကန္ဖုိ႔ ေကာ္မရွင္မွာ တာ၀န္ရွိတယ္”

■ ေဒၚဇင္မာဦး (Myanmar Network Organization for Free and Fair Elections (MYNFREL))

“မဲစာရင္းမွားယြင္းတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ႀကီးၾကပ္သူျဖစ္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္မွာ တာ၀န္အရိွဆံုးလို႔ ထင္ပါတယ္။ မဲစာရင္းကို ေသခ်ာစိစစ္ၿပီးမွ ထုတ္ျပန္သင့္တယ္။ မွားယြင္းတာလည္း နည္းနည္းေနာေနာ မွားတာမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ ဒီစာရင္းေတြက ဘယ္အေပၚမွာ အေျခခံၿပီး လုပ္ထားတာလည္းဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာသလို ဒီအတြက္ ဘယ္သူက တာ၀န္ယူမွာလဲ၊ တာ၀န္ခံမွာလဲဆိုတာလည္း အေရးပါပါတယ္။ ဒီလိုတစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာအရ အမွားအယြင္းေတြ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့အေပၚကို ရဲရဲ၀ံ့၀ံ့တာ၀န္ယူတဲ့ စကားတစ္ခြန္းေတာ့ အနည္းဆံုး ကြၽန္ေတာ္တို႔ ၾကားသင့္တယ္လို႔ထင္တယ္။”

■ ဒါ႐ိုက္တာအကယ္ဒမီ၀ိုင္း

http://goo.gl/KYFeuR
Eleven Media Group