Proportional representation (PR) is a concept in voting systems used to elect an assembly or council. PR means that the number of seats won by a party or group of candidates is proportionate to the number of votes received. For example, under a PR voting system, if 30% of voters support a particular party then roughly 30% of seats will be won by that party.
PR
(ဝါ) Proportional Representation ဗမာလိုု အခ်ိဳးက်ကိုုယ္စားျပဳေရး (ဝါ)
ခ်ိဳးစားစနစ္ ဆိုုတာ ဘယ္လိုုလဲဆုုိေတာ့ ဥပမာ မဲဆႏၵနယ္ေျမ ေဒသၾကီး တခုုမွာ
NLD က ခုုႏွစ္မဲ၊ ၾကံ႔ဖြံ႔က ႏွစ္မဲ ၊ ၾကံ႔ဖြံ႔က လက္သိပ္ထိုုးထားတဲ့ တစည
(သိုု႔) NDF (သိုု႔) ပါတီအသစ္ကေလး မ်ိဳးေစာင့္ ပါတီက တမဲ အသီးသီး
ရၾကတယ္ဆိုုပါစိုု႔။ PR စနစ္က ေၾကျငာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ဆံုုးရလဒ္က
ဘယ္လိုုလဲဆိုု NLD က လႊတ္ေတာ္အမတ္ ခုုႏွစ္ေယာက္၊ ၾကံ႔ဖြံ႔က ႏွစ္ေယာက္၊
လက္သိပ္ထိုုးပါတီကေလးက တေယာက္ လႊြတ္ေတာ္ကိုု ေရြးေကာက္ခံရမွာ ျဖစ္တယ္။
ပံုုမွန္စနစ္မွာဆိုု NLD က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဆယ္ေယာက္ ေရြးေကာက္ခံရျပီး
က်န္ျပိဳင္ဖက္ေတြ အားလံုုး တေယာက္မွ အေရြးေကာက္မခံ ရပါဘူး။
PR (ဝါ) Proportional Representation ဗမာလိုု အခ်ိဳးက်ကိုုယ္စားျပဳေရး (ဝါ) ခ်ိဳးစားစနစ္ ဆိုုတာ ဘယ္လိုုလဲဆုုိေတာ့ ဥပမာ မဲဆႏၵနယ္ေျမ ေဒသၾကီး တခုုမွာ NLD က ခုုႏွစ္မဲ၊ ၾကံ႔ဖြံ႔က ႏွစ္မဲ ၊ ၾကံ႔ဖြံ႔က လက္သိပ္ထိုုးထားတဲ့ တစည (သိုု႔) NDF (သိုု႔) ပါတီအသစ္ကေလး မ်ိဳးေစာင့္ ပါတီက တမဲ အသီးသီး ရၾကတယ္ဆိုုပါစိုု႔။ PR စနစ္က ေၾကျငာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ဆံုုးရလဒ္က ဘယ္လိုုလဲဆိုု NLD က လႊတ္ေတာ္အမတ္ ခုုႏွစ္ေယာက္၊ ၾကံ႔ဖြံ႔က ႏွစ္ေယာက္၊ လက္သိပ္ထိုုးပါတီကေလးက တေယာက္ လႊြတ္ေတာ္ကိုု ေရြးေကာက္ခံရမွာ ျဖစ္တယ္။ ပံုုမွန္စနစ္မွာဆိုု NLD က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဆယ္ေယာက္ ေရြးေကာက္ခံရျပီး က်န္ျပိဳင္ဖက္ေတြ အားလံုုး တေယာက္မွ အေရြးေကာက္မခံ ရပါဘူး။
PR
စနစ္ကိုု ပယ္ခ်ဖိုု႔ အင္မတန္ အေရးၾကီးပါတယ္။ ဘာလိုု႔လဲဆိုုေတာ့
ဒီမိုုကေရစီစနစ္ဟာ "ဆိုုးဝါးမႈ အသက္သာဆံုုး စနစ္" တခုု အျဖစ္ က်ေနာ္တိုု႔
လက္ခံက်င့္သံုုးရျခင္း အဓိက ရည္ရြယ္ရင္းမွာ မဖယ္တမ္း ဖင္ထိုုင္ခံုုေပၚ
တက္ထိုုင္ေနတဲ့ လူေတြကိုု Majority Vote (ျပည္သူလူထုု အမ်ားစုုရဲ႔
မဲဆႏၵအား) နဲ႔ ျဖဳတ္ခ်ႏိုုင္ဖိုု႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုုကေရစီရဲ႕ ပင္ရင္း
ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ အေပၚယံ အမ်ားသူငါ နားလည္ၾကသလိုု တင္ေျမွာက္ဖုုိ႔ မဟုုတ္၊
ျဖဳတ္ခ်ဖိုု႔က စနစ္ရဲ႕ အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေနရာမွာ
လူထုုအမ်ားစုု မဲဆႏၵ (Popular vote) နဲ႔ ဘီလူးသဘက္လိုု အုုပ္စိုုးေနတဲ့
"အဖြဲ႔" ကိုု ဖယ္ရွားပိုုင္ခြင့္ဆိုတာကိုု ဒီမုုိကေရစီက ေပးအပ္ထားျခင္း
ျဖစ္ပါတယ္။
PR စနစ္မွာ ဘီလူးသဘက္လိုု အုုပ္စိုုးအျမတ္ထုုတ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔နဲ႔ အသင္းအပင္းေတြကိုု ဘယ္ေတာ့မွ ဖယ္လိုု႔ မရပါဘူး။ဘာလိုု႔လဲဆိုုေတာ့ သည္ေကာင္ေတြဟာ (*ပိုုက္ဆံအင္အား* လံုုလံုုေလာက္ေလာက္ ေတာင့္တင္းလိုု႔)ပါတီတခုုအျဖစ္ရပ္တည္ႏိုုင္တယ္၊
ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ႏိုုင္တယ္ဆိုုတာနဲ႔ သူတိုု႔ဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲ အျမဲေရာက္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်ိဳးစားစနစ္ ဆိုုတာကေတာ့ နာမည္အတိုုင္း အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က "အျမဲတမ္း" ခ်ိဳးျပီးစားဖိုု႔ ပါပဲ။ က်ေနာ္တိုု႔ ဗမာျပည္မွာ ဆိုုရင္ေတာ့ "ခ်ိဳးေကြ်းစနစ္" လိုု႔ ေခၚခ်င္လဲ ေခၚႏိုုင္ပါတယ္။ ဦးတင္ေအးက လုုပ္ခ်လာတဲ့ ပါတီေတြကိုု ကားပါမစ္ေတြ ေပးမယ္၊ ေျမကြက္ေနရာေတြ ေပးမယ္ဆိုုတာ သည္ "ခ်ိဳးေကြ်းခ်ိဳးစား စနစ္"ကိုု အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖိုု႔ ၾကံစည္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်ိဳးစားစနစ္ကိုု သူတိုု႔ ဘယ္လုုိအေၾကာင္းျပမလဲဆိုု အားလံုုး ပါဝင္ႏိုုင္ေအာင္လိုု႔ (all-inclusive) ဆိုုျပီး အေၾကာင္းျပပါလိမ့္မယ္ ။ အခ်ိဳးက် ကိုုယ္စားျပဳေရး (PR)၊ အားလံုုးပါဝင္ေစရမယ့္ ဒီမိုုကေရစီ ဘာညာ၊ နာမည္ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ေတြကိုု အထင္မၾကီးၾကပါနဲ႔။ သည္ အာဏာရူးေတြ အရူးခ်ီးပန္း ေလွ်ာက္ေျပာတာမွန္သမွ်ကိုု က်ေနာ္တိုု႕႔ လိုုက္ျငင္းေနဖိုု႔ အခ်ိန္သိပ္မရွိပါ။ အဓိကအခ်က္ကိုုပဲ ေျပာပါမည္။ PR စနစ္ဆိုုတာ ခ်ိဳးစားခ်ိဳးေကြ်းလူေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္၊ ခ်ိဳးစားခ်ိဳးေကြ်းလူေတြနဲ႔ နိုုင္ငံေရးကိုု ေလျဖတ္ျပီး ေသေနေအာင္ ၾကံစည္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူေပါေတြ တေလွၾကီးနဲ႔ ဘာအေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္မွ မယ္မယ္ရရ ထြက္မလာေအာင္ လုုပ္ဖိုု႔ရည္ရြယ္ထားတာ။ တိုုတိုုေျပာရင္ သူတိုု႔ရဲ႕ လက္ေတြ႔ရည္ရြယ္ခ်က္က "လက္ရွိအေျခအေန"ကိုု အခ်ိန္ဆြဲထားဖိုု႔ပဲ။
လက္ရွိႏိုုင္ငံေရးမွာ အေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္အသစ္ေတြ ထြက္ဖိုု႔လိုုပါတယ္။ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ အသစ္ေတြ မထြက္ဘဲ ႏိုုင္ငံေရးဟာ ေသ ေနရင္ ဒါဟာ လက္ရွိ စစ္တပ္ရဲ႔ အုုပ္စိုုးမႈ ဆက္လက္တည္ျမဲေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။အေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္အသစ္ေတြ ထြက္ဖိုု႔ majority လူမ်ားစုု ဆႏၵနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုုက္ခ်ပစ္ဖိုု႔ လိုုပါတယ္။ အေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္အသစ္ေတြ မထြက္ေပၚႏိုုင္ဘဲ လက္ရွိ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုု က်ေနာ္တိုု႔ မရုုပ္သိမ္းႏိုုင္ပါ။ နဂိုု အေျခအေနမွာဘဲ တန္႔ေနျခင္းဟာ က်ေနာ္တိုု႔ လံုုးဝ ရူံးနိမ့္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုု နားလည္ေစလိုုပါတယ္။
အားလံုုးပါဝင္လိုု႔ ရတဲ့ (all-inclusive) ဒီမိုုကေရစီ စနစ္ ျဖစ္ဖိုု႔ တကယ္ ေစတနာရွိတယ္ ဆိုုရင္လား။ လက္ရွိ ဗမာ့ႏိုုင္ငံေရးကေန ခင္ဗ်ားတိုု႔ ေဘာင္းဘီခြ်တ္ ေဘာင္းဘီဝတ္ေတြ အားလံုုး တေယာက္မက်န္ ခုုခ်က္ခ်င္း ထြက္ၾကပါ။ ခင္ဗ်ားတိုု႔ ထြက္ျပီဆိုုတာနဲ႔ ဗမာ့ႏိုုင္ငံေရးဟာ all-inclusive အားလံုုး ပါဝင္လိုု႔ ရပါျပီ။ PR စနစ္နဲ႔ ေဆးရိုုးသည္ေတြေမြး၊ ေဝေလေလေတြ လိုုက္ေအာ္ခိုုင္းဖိုု႔ ကလိန္မက်ခ်င္စမ္း ပါနဲ႔ဗ်ာ။
Phyo Myint Thu PR အေၾကာင္းမသိေသးသူမ်ားအတြက္
Unliker Linn ယခုလက္ရွိ
အသံုးျပဳခဲ့ေသာ စနစ္မွာ ႏိုင္သူအကုန္ယူဟူေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။ (၅၁)
ရာခိုင္ႏႈန္း မဲရသူက အႏိုင္ရၿပီး က်န္ (၄၉) ရာခိုင္ႏႈန္း၏ ဆႏၵမဲမ်ား
အေဟာသိကံ ျဖစ္ရသည့္ စနစ္ျဖစ္သျဖင့္ (၁၀၀)ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ မဲဆႏၵရွင္မ်ားကို
ကိုယ္စားျပဳသည္ ဟု ဆိုႏိုင္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ဒီမိုကေရစီ
ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ဤအခ်က္သည္ ေထာက္ျပ အခံရဆံုးေသာ အခ်က္ ျဖစ္၏။ ဥပမာ -
ပါတီ (၄) ခုသည္ (၂၆) ရာခိုင္ႏႈန္း၊ (၂၅) ရာခိုင္ႏႈန္း၊ (၂၅) ရာခိုင္ႏႈန္း
(၂၄) ရာခိုင္ႏႈန္း မဲအသီးသီး ရသည္ဟု ဆိုလွ်င္ (၂၆) ရာခိုင္ႏႈန္း
မဲအမ်ားဆံုး ရေသာ ပါတီက အႏိုင္ရသျဖင့္ က်န္ (၇၄) ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ
မဲဆႏၵရွင္မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳ ႏိုင္သည့္စနစ္ မဟုတ္ပါ။ Ironically, those MP
representatives even failed to represent majority in this case. Let
alone majority rules, even minority 26% decision WINS & WALKS over
the other 74% of majority. What a crap and flaw process everyone with
even half-a-brain can see. It becomes something tyrannical and monopoly.
မဲဆႏၵရွင္ အားလံုးကို ကိုယ္စားျပဳႏိုင္ရန္ ပညာရွင္တို႔ စဥ္းစား
လာခဲ့ၾကရာမွ အခ်ဳိးက် ကိုယ္စားျပဳ စနစ္ဟူေသာ Proportional Representation
ကို စတင္ သံုးစြဲလာခဲ့ၾကသည္။ မိမိတို႔ပါတီက အႏိုင္ရေသာ မဲရာခိုင္ႏႈန္း အရ
ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ရရွိေစႏိုင္သည့္ စနစ္ျဖစ္သည္။ ပါတီငယ္မ်ားအတြက္ မ်ားစြာ
အားထားရေသာ စနစ္ျဖစ္သည္။
PR စနစ္မွာ ဘီလူးသဘက္လိုု အုုပ္စိုုးအျမတ္ထုုတ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔နဲ႔ အသင္းအပင္းေတြကိုု ဘယ္ေတာ့မွ ဖယ္လိုု႔ မရပါဘူး။ဘာလိုု႔လဲဆိုုေတာ့ သည္ေကာင္ေတြဟာ (*ပိုုက္ဆံအင္အား* လံုုလံုုေလာက္ေလာက္ ေတာင့္တင္းလိုု႔)ပါတီတခုုအျဖစ္ရပ္တည္ႏိုုင္တယ္၊
ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ႏိုုင္တယ္ဆိုုတာနဲ႔ သူတိုု႔ဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲ အျမဲေရာက္ေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်ိဳးစားစနစ္ ဆိုုတာကေတာ့ နာမည္အတိုုင္း အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္က "အျမဲတမ္း" ခ်ိဳးျပီးစားဖိုု႔ ပါပဲ။ က်ေနာ္တိုု႔ ဗမာျပည္မွာ ဆိုုရင္ေတာ့ "ခ်ိဳးေကြ်းစနစ္" လိုု႔ ေခၚခ်င္လဲ ေခၚႏိုုင္ပါတယ္။ ဦးတင္ေအးက လုုပ္ခ်လာတဲ့ ပါတီေတြကိုု ကားပါမစ္ေတြ ေပးမယ္၊ ေျမကြက္ေနရာေတြ ေပးမယ္ဆိုုတာ သည္ "ခ်ိဳးေကြ်းခ်ိဳးစား စနစ္"ကိုု အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖိုု႔ ၾကံစည္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ခ်ိဳးစားစနစ္ကိုု သူတိုု႔ ဘယ္လုုိအေၾကာင္းျပမလဲဆိုု အားလံုုး ပါဝင္ႏိုုင္ေအာင္လိုု႔ (all-inclusive) ဆိုုျပီး အေၾကာင္းျပပါလိမ့္မယ္ ။ အခ်ိဳးက် ကိုုယ္စားျပဳေရး (PR)၊ အားလံုုးပါဝင္ေစရမယ့္ ဒီမိုုကေရစီ ဘာညာ၊ နာမည္ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ေတြကိုု အထင္မၾကီးၾကပါနဲ႔။ သည္ အာဏာရူးေတြ အရူးခ်ီးပန္း ေလွ်ာက္ေျပာတာမွန္သမွ်ကိုု က်ေနာ္တိုု႕႔ လိုုက္ျငင္းေနဖိုု႔ အခ်ိန္သိပ္မရွိပါ။ အဓိကအခ်က္ကိုုပဲ ေျပာပါမည္။ PR စနစ္ဆိုုတာ ခ်ိဳးစားခ်ိဳးေကြ်းလူေတြ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္၊ ခ်ိဳးစားခ်ိဳးေကြ်းလူေတြနဲ႔ နိုုင္ငံေရးကိုု ေလျဖတ္ျပီး ေသေနေအာင္ ၾကံစည္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ လူေပါေတြ တေလွၾကီးနဲ႔ ဘာအေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္မွ မယ္မယ္ရရ ထြက္မလာေအာင္ လုုပ္ဖိုု႔ရည္ရြယ္ထားတာ။ တိုုတိုုေျပာရင္ သူတိုု႔ရဲ႕ လက္ေတြ႔ရည္ရြယ္ခ်က္က "လက္ရွိအေျခအေန"ကိုု အခ်ိန္ဆြဲထားဖိုု႔ပဲ။
လက္ရွိႏိုုင္ငံေရးမွာ အေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္အသစ္ေတြ ထြက္ဖိုု႔လိုုပါတယ္။ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္ အသစ္ေတြ မထြက္ဘဲ ႏိုုင္ငံေရးဟာ ေသ ေနရင္ ဒါဟာ လက္ရွိ စစ္တပ္ရဲ႔ အုုပ္စိုုးမႈ ဆက္လက္တည္ျမဲေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။အေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္အသစ္ေတြ ထြက္ဖိုု႔ majority လူမ်ားစုု ဆႏၵနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုုက္ခ်ပစ္ဖိုု႔ လိုုပါတယ္။ အေရးၾကီးတဲ့ ဆံုုးျဖတ္ခ်က္အသစ္ေတြ မထြက္ေပၚႏိုုင္ဘဲ လက္ရွိ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကိုု က်ေနာ္တိုု႔ မရုုပ္သိမ္းႏိုုင္ပါ။ နဂိုု အေျခအေနမွာဘဲ တန္႔ေနျခင္းဟာ က်ေနာ္တိုု႔ လံုုးဝ ရူံးနိမ့္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကိုု နားလည္ေစလိုုပါတယ္။
အားလံုုးပါဝင္လိုု႔ ရတဲ့ (all-inclusive) ဒီမိုုကေရစီ စနစ္ ျဖစ္ဖိုု႔ တကယ္ ေစတနာရွိတယ္ ဆိုုရင္လား။ လက္ရွိ ဗမာ့ႏိုုင္ငံေရးကေန ခင္ဗ်ားတိုု႔ ေဘာင္းဘီခြ်တ္ ေဘာင္းဘီဝတ္ေတြ အားလံုုး တေယာက္မက်န္ ခုုခ်က္ခ်င္း ထြက္ၾကပါ။ ခင္ဗ်ားတိုု႔ ထြက္ျပီဆိုုတာနဲ႔ ဗမာ့ႏိုုင္ငံေရးဟာ all-inclusive အားလံုုး ပါဝင္လိုု႔ ရပါျပီ။ PR စနစ္နဲ႔ ေဆးရိုုးသည္ေတြေမြး၊ ေဝေလေလေတြ လိုုက္ေအာ္ခိုုင္းဖိုု႔ ကလိန္မက်ခ်င္စမ္း ပါနဲ႔ဗ်ာ။
No comments:
Post a Comment