အာဆီယံ၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ျဖစ္လာေသာ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ခရီး

By

ၿငိမ္းၿငိမ္းျပည့္

On  

Wed, 2015-11-18 17:05

Issue No.

အတြဲ (၁၄)၊ အမွတ္ (၃၇)

ဒီခ်ဳပ္ပါတီ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏုိင္ရရွိ၍ ေပ်ာ္ရႊင္ေအာင္ပြဲခံေနေသာ ျပည္သူအခ်ဳိ႕ ဓာတ္ပုံ−ရဲေအာင္သူ/ေအအက္ဖ္ပီ

 ‘‘ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္သူေတြက ဒါကို လုပ္ႏုိင္ၿပီး ဗီယက္နမ္ျပည္သူေတြက မလုပ္ႏိုင္တာ လဲ’’

ဗီယက္နမ္ျပည္သူ သန္း ၉၀ ယခုစဥ္းစားဆင္ျခင္ေနၾကသည့္ ေမးခြန္းတစ္ခုျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ ေရြးေကာက္ပြဲသည္ ေဒသတြင္း အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံရိွ လူမ်ားအေပၚ သုိ႔ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ သက္ေရာက္မႈႀကီး တစ္ခုျဖစ္ေစခဲ့ပါၿပီ။ အ တိုက္အခံဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ အႏုိင္ရသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီးကုိ ျမန္မာက က်င္းပေၾကာင္းၾကားသိရေသာအခါ ဗီယက္နမ္ရိွ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူမ်ားမွာ ၀မ္းသာမ်က္ရည္မ်ားပင္ က်ၾက ေၾကာင္း သတင္းမ်ားတြင္ ေတြ႕ရ သည္။

‘‘ဒီေမးခြန္းဟာ ဗီယက္နမ္ ျပည္သူေတြၾကားမွာ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္နဲ႔ ဒီမုိကေရစီအတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္လုိ စိတ္ကို က်ိန္းေသေပါက္ လႈံ႔ ေဆာ္မွာပဲ’’ဟု ဟႏိြဳင္းၿမိဳ႕မွ ေရွ႕ ေန ငုယင္ဗင္ဒုိင္က အေမရိကန္ အေျခစုိက္ ဗီယက္နမ္ဘာသာ သတင္းဌာနတစ္ခုအား ငိုသံပါျဖင့္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ သိပ္မေ၀း ေတာ့သည့္ တစ္ေန႔တြင္ ဗီယက္ နမ္လည္း ျမန္မာကဲ့သုိ႔ လြတ္လပ္ ေသာ ေရြးေကာက္ပဲြတစ္ခုကို က်င္းပႏုိင္လိမ့္မည္ဟု သူယံုၾကည္ေၾကာင္း
ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အျပည့္ျဖင့္ ေျပာသည္။

အေရွ႕ေတာင္အာရွတြင္ မည္သည့္ႏုိင္ငံမွ် ဒီမုိကေရစီႏွင့္ ပတ္ သက္လွ်င္ စံျပႏိုင္ငံ မဟုတ္ေပ။ အာဆီယံအဖဲြ႕၀င္ ႏိုင္ငံအခ်ဳိ႕မွာ ႏုိင္ငံေရး ေရွ႕တုိးမရ၊ ေနာက္ဆုတ္ မရအေျခအေနကုိ ႀကံဳေနရသည္။ လြန္ခဲ့သည့္
ႏွစ္အနည္းငယ္က အထိ ျမန္မာသည္ အာဆီယံအ တြက္ ဆူးေျငာင့္ခလုတ္တစ္ခုျဖစ္ ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ႏို၀င္ဘာ ၈ ရက္  ျမန္မာေရြးေကာက္ပြဲကမူ အာဆီ ယံႏိုင္ငံမ်ားအား လႈပ္ႏုိးလိုက္သည့္ သတိေပးေခါင္းေလာင္းသံ
ျဖစ္လာသည္။ အာဆီယံအဖဲြ႕၀င္ ႏုိင္ငံ တစ္ႏုိင္ငံ၏ ဒုိင္းနမစ္ႏွင့္ အာဆီယံအဖြဲ႕၏ အေျပာင္းအလဲ မ်ားကို ခဲြျခားထား၍ ရမည္မဟုတ္ ေပ။ ၁၉၈၈ က အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံ ေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈသည္ အာ ဆီယံတစ္ဖဲြ႕လံုး၌ အေျပာင္းအလဲ တစ္ခုကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ၿပီး အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရးလံုၿခံဳမႈအသုိက္ အ၀န္းကုိ တည္ေထာင္ရာ၌ သက္ေရာက္ခဲ့သည္။

ဒီခ်ဳပ္ပါတီ ႐ုံးခ်ဳပ္ေရွ႕တြင္ ေပ်ာ္ရႊင္စြာေအာင္ပြဲခံရင္း အမွတ္တရဓာတ္ပုံ႐ုိက္ကူးေနေသာ အမ်ဳိးသမီးငယ္မ်ား
ဓာတ္ပုံ−Nicolas ASFOURI/AFP

‘‘အားလံုးက သေဘာထား ႀကီးႀကီး၊ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ပူး ေပါင္းေဆာင္ရြက္ႏုိင္ရင္ ေဒသ တြင္းမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ေခါင္း ေဆာင္မႈေနရာကုိ ျပန္ေရာက္လာ ေတာ့မယ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္လည္း ရိွ ေနပါတယ္။ လြတ္လပ္ခြင့္နည္းပါး တဲ့ ဗီယက္နမ္၊ ႏိုင္ငံေရးေလသင္ တုန္းျဖတ္ေနတဲ့ ကေမၻာဒီးယား၊ ထြက္ေပါက္ပိတ္ေနတဲ့ ထုိင္းနဲ႔ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ လာအုိတို႔အနား မွာ ျမန္မာဟာ ရဲရင့္ၿပီး သစ္လြင္ တဲ့ ပံုရိပ္ကုိ နမူနာအျဖစ္ ျပသႏုိင္ မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ေမွ်ာ္လင့္ ခ်က္ဟာ ေဒသတစ္ခုလံုးရဲ႕ ေမွ်ာ္ လင့္ခ်က္လည္း ျဖစ္ပါတယ္’’ဟု ရန္ကုန္သတင္းစာပညာသင္တန္းေက်ာင္း၏ ဒါ႐ုိက္တာ ၀ါရင့္သတင္းစာဆရာ ဦးရဲႏုိင္မုိးက ေထာက္ျပသည္။

ဆယ္စုႏွစ္ ေျခာက္ခုၾကာ စစ္တပ္အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီးေနာက္တြင္ ႏုိ ၀င္ဘာ ၈ ရက္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ က်င္းပခဲ့ကာ အတိုက္အခံေခါင္း ေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ပါတီက မဲအျပတ္အသတ္
ျဖင့္ အႏိုင္ရခဲ့သည္။ လက္ရိွသမၼတဦးသိန္းစိန္က အာဏာလဲႊေျပာင္းမႈ ေခ်ာေမြ႕မည္ဟု ကတိေပးထားသကဲ့သုိ႔ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦး စီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္ လိႈင္ကလည္း အစိုးရသစ္ႏွင့္ လက္တြဲကာ
ႏုိင္ငံ့ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ ေဆာင္ရြက္မည္ဟု ေျပာၾကား ထားသည္။

ေဒသတြင္း အေျခအေန

ကေမၻာဒီးယားႏွင့္ မေလးရွား ကဲ့သုိ႔ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အတုိက္အခံ တု႔ိသည္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အေျခအေနေကာင္းသည့္တုိင္ ေရရွည္ အာဏာကိုင္ထားသူမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ တုိးတက္မႈအနည္း ငယ္ျဖစ္ေပၚေရးကို အသည္းအသန္ ႐ုန္းကန္ေနၾကရသည္။ ထုိင္းႏုိင္ငံတြင္ ဒီမုိကရက္တစ္ႏုိင္ငံေရး အေပၚ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းထားသည္။  ဖိလစ္ပုိင္ႏုိင္ငံတြင္မူလြန္ခဲ့ေသာ ေျခာက္ႏွစ္ခန္႔က ဂ်ာနယ္လစ္မ်ားကို အဆုိးရြားဆုံးအစုလိုက္
အၿပဳံလုိက္သတ္ျဖတ္မႈ အတြက္ တာ၀န္ရွိေသာ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားကို စြဲခ်က္တင္ရန္အတြက္ အာဏာပုိင္မ်ား  ႀကိဳးစားေနရဆဲျဖစ္သည္။  မေလးရွားတြင္လ ည္းအာဏာပုိင္တုိ႔သည္ ၎တုိ႔အေပၚ ေ၀ဖန္မႈမ်ား အသံတိတ္
သြားေစရန္အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵ ေဖာ္ထုတ္ျခင္းကိုပင္ ဥပေဒႏွင့္ညိႇ၊ ျပစ္မႈေျမာက္ေအာင္ လုပ္ထား သည္ဟု နယူးေယာက္စ္အေျခ စုိက္ HRWအဖြဲ႕ႀကီးက အစီရင္ခံ ထားသည္။

အာဆီယံ၌ ဒီမုိကေရစီအ ထြန္းကားဆုံးဟုဆုိသည့္ အင္ဒိုနီး ရွားႏုိင္ငံတြင္ပင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးကတိက၀တ္မ်ားႏွင့္တက္လာ ခဲ့သည့္အစုိးရသစ္အေပၚ သံသယ ပြားစရာျဖစ္ရပ္လတ္တေလာျဖစ္ ခဲ့သည္။ ၁၉၆၅ခုႏွစ္ ကြန္ျမဴနစ္ ၀ါဒေခ်မႈန္းစဥ္အတြင္း လူေပါင္း ငါးသိန္းခန္႔ကို အစုလုိက္အၿပဳံ လိုက္သတ္ျဖတ္ခဲ့ျခင္းအား ေအာက္ေမ့ဖြယ္က်င္းပသည့္ Ubud စာေရးဆရာမ်ားႏွင့္ စာ ဖတ္သူမ်ားပြဲေတာ္အခမ္းအနား မ်ားကို မၾကာေသးမီက ပယ္ဖ်က္ ခဲ့၍ျဖစ္သည္။

အာဏာအျမစ္တြယ္ထား သည္ ဘ႐ူႏုိင္း၊ ဗီယက္နမ္၊လာအုိ တုိ႔တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲဆုိသည္မွာ အာဏာပုိင္တုိ႔အတြက္ ရြံမုန္းစရာ တစ္ခုလုိုျဖစ္ေနသည္။ စင္ကာပူ၊ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပုိင္တုိ႔၏ ေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ယခင္
ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ သားမ်ားျဖစ္္ၾကေလသည္။ ႏုိင္ငံေရးတြင္မိသားစုခ်ည္ေႏွာင္မႈ မွာ အင္ဒိုနီးရွား၊ ကေမၻာဒီးယား ႏွင့္ ျမန္မာတုိ႔ကဲ့သုိ႔ပင္ ခုိင္မာေန ဆဲျဖစ္သည္။ ယခု ျမန္မာတြင္အတုိက္အခံ ဒီမုိကေရစီအႏုိင္ရၿပီး စစ္တပ္က အာဏာလႊဲေျပာင္းေရးအတြက္ လုိက္ေလ်ာကူညီမည္ဆုိ ေသာအခါ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံမ်ားသုိ႔ အားေကာင္းေသာအမွာစကား တစ္ခုေပးပို႔လုိက္သလုိျဖစ္သြားသည္။

‘‘အာဆီယံထဲမွာေတာ့ ျမန္ မာႏုိင္ငံဟာ ပုိၿပီးလူရာ၀င္လာၿပီး အမ်ားစုကေတာ့ ႀကိဳဆုိၾကမွာ။ အရင္တုန္းကဆုိ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ အာဆီယံရဲ႕ ဆူးေျငႇာင့္ခလုတ္ျဖစ္ခဲ့တာေလ။ ထုိင္းကေတာ့ နည္းနည္းလန္႔ေနမွာေပါ့။ အာဆီယံမွာ ထုိင္းတစ္ႏုိင္ငံပဲ စစ္အစုိးရျဖစ္သြားၿပီ။ အေျခအေနက ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ကုန္ၿပီ။ ႏုိင္ငံတကာအ သုိင္းအ၀ုိင္းကလည္းပဲ ႀကိဳဆုိၾကမွာ’’ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္အေျခစုိက္ ေနေသာ အမည္မေဖာ္လုိသည့္ အာရွအင္အားႀကီးႏုိင္ငံတစ္ခု၏ သံတမန္ကေျပာသည္။

ထုိင္းႏွင့္ေဒသတြင္းႏုိင္ငံမ်ား ၏ ႏုိင္ငံေရးအေၾကာင္းအထူးျပဳ ေရးသားေနခဲ့ၿပီး ဘန္ေကာက္အ ေျခစုိက္ေနးရွင္းမီဒီယာ၏ အႀကီး တန္းအယ္ဒီတာတစ္ေယာက္ လည္းျဖစ္သည့္ က၀ီခ်ဳံကစ္တ၀န္ က အာဆီယံအေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ ငံတြင္ ေခ်ာေမြ႕သည့္ ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈတစ္ခုကို ျမင္ ရရန္ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္ဟုဆုိ သည္။ ႏုိ၀င္ဘာ ၈ရက္ ေရြး ေကာက္ပြဲသည္ အာဆီယံအေန ျဖင့္ ျမန္မာကို အမီလုိက္ရေတာ့ မည္ဆုိေသာ အဓိပၸာယ္
ျဖစ္္သည္ ဟုလည္း ၎ကသုံးသပ္သည္။

‘‘ျမန္မာႏုိင္ငံက ဒီမုိကေရစီ နမူနာတစ္ရပ္ျဖစ္လာေတာ့မွာပါ’’ ဟု ၀ါရင့္ထုိင္းသတင္းစာဆရာက ၀ီကေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ႏုိင္ငံေရးအ ေၾကာင္းေဆြးေႏြးမႈသည္ အႏၲရာယ္မ်ားခဲ့ဖူးသည္။ ေထာက္ လွမ္းေရးမ်ားေနရာတကာတြင္ ရွိ ၿပီး အတိုက္အခံႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြး သူမ်ား ေထာင္က်ခဲ့ၾကဖူးသည္။ သတင္းမီဒီယာအေပၚတြင္ စာေပစိစစ္ေရးက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ျဖတ္ေတာက္ခဲ့ဖူးသည္။ ၿမိဳ႕လယ္ ေကာင္တြင္ ဆႏၵျပသူမရိွခဲ့။ သုိ႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ထိုအရာမ်ား အားလံုး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ရွိ လာၿပီျဖစ္သည္။စာရင္းမ်ား အရ ၂၀၁၁ က ေထာင္က်ေနသည့္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားတစ္ေထာင္ ေက်ာ္ရွိခဲ့ၿပီး ယခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသား တစ္ရာ ေက်ာ္သာ က်န္ေတာ့သည္။အရပ္ သားတစ္ပိုင္း ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ သည္ စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မ်ားကုိလည္း ပထမလိႈင္းလံုး၊ ဒုတိယလိႈင္းလံုးစသျဖင့္ လုပ္ ေဆာင္ခဲ့သည္။ သိ႔ုေသာ္ ၂၀၁၄ အေစာပုိင္းတြင္မူ ကမၻာ့ဘဏ္က ျမန္မာ့စီးပြားေရးအႏုတ္သေဘာ အေျခအေနကို အစီရင္ခံစာထုတ္ ခဲ့သည္။ အေမရိကန္သမၼတ
အိုဘားမားက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေမရိကန္စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ကို တားျမစ္မိန္႔ထုတ္ခဲ့သည္။ အေမရိကန္ႏွင့္ အေနာက္အုပ္စုက ထိုကဲ့သုိ႔ ေဆာင္ရြက္ခ်ိန္တြင္ အာ ဆီယံအုပ္စုကမူ ဦးသိန္းစိန္ အစုိးရကို
ေထာက္ခံခဲ့ၾကသည္။

အာဆီယံ ေထာက္ခံရသည့္ အေၾကာင္းအရင္းမွာ ႐ုိးစင္းသည္။ ျမန္မာအေပၚ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ အ ေနာက္အုပ္စုက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ ခဲ့စဥ္အတြင္း အာဆီယံႏုိင္ငံမ်ား က ဘ႑ာေရးအက်ိဳးအျမတ္သိိ သိသာသာ ရခဲ့ၾကသည္။ သယံဇာ တႂကြယ္၀ေသာ စီးပြားေရးရွိသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေဒသတြင္း မိတ္ ဖက္ႏုိင္ငံမ်ားက အျမတ္ရခဲ့ၾက သည္။ ျမန္မာကအမွန္တကယ္ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္း လဲမႈျပဳလုပ္ၿပီး ေစ်းကြက္ၿပိဳင္ဘက္ တစ္ဦးျဖစ္လာပါက ၎တို႔ရေန သည့္အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ထိ ခုိက္ႏုိင္သည္ဟု အေမရိကန္အ ေျခစိုက္ Foreign Affairs မဂၢဇင္း ႀကီးက မၾကာေသးမီက ေဖာ္ျပခဲ့ သည္။ ကန္စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔သည့္ ႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ကာလတြင္ တ႐ုတ္၊ ဂ်ာမနီ၊ အိႏိၵယ၊ ဂ်ပန္၊ မေလးရွား ႏွင့္ ထုိင္းႏုိင္ငံတို႔က ျမန္မာ၏ အဓိ က ကုန္သြယ္ဖက္မ်ားျဖစ္လာခဲ့ ၾကသည္။

ယခုအတိုက္အခံေခါင္း ေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ပါတီေရြးေကာက္ပဲြတြင္အျပတ္အ သတ္အႏုိင္ရၿပီးေနာက္ အစိုးရ သစ္ဖဲြ႕သည့္အခါတြင္လည္း အဓိ က မူ၀ါဒမ်ားကို ဆက္လက္က်င့္ သံုးမည္ျဖစ္၍ ဘန္ေကာက္ႏွင့္ ေနျပည္ေတာ္ၾကား ရင္းႏွီးေသာဆက္ ဆံေရးမွာ ေျပာင္းလဲစရာမရွိဟု ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ ထိုင္းသံအမတ္ ႀကီး ပီဆန္ႏုု ဆု၀ဏၰဇာတာက ဘန္ေကာက္ပို႔စ္အား ေျပာသည္။

အစိုးရသစ္တစ္ရပ္ဖဲြ႕စည္း ျခင္းသည္ ပိုမုိအေထာက္အပံ့ျဖစ္ မည့္ စီးပြားေရးအခင္းအက်င္းကို ျဖစ္ေစမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းအေပၚ အေျခခံ၍ အေနာက္ကမၻာ၏ ဖိအားမ်ားကိုလည္း ေလွ်ာ့ေပါ့ေစ မည္ဟု ထိုင္းသံအမတ္ႀကီးက ဆို သည္။ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပဲြမွေန ၍ ထုိင္းႏုိင္ငံအေနျဖင့္ မည္သည့္ သင္ခန္းစာရပါသလဲဟု ဘန္ ေကာက္ပို႔စ္ကေမးရာ ေရြးေကာက္ ပဲြစီမံခန္႔ခဲြမႈႏွင့္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈ မ်ားသည္ မဲေပးမႈကိုျမင့္တက္ေစ ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္ဟု သံ အမတ္ႀကီးက ေျပာသည္။

အာဆီယံအေပၚ ျမန္မာ၏ သက္ေရာက္မႈကုိ စံျပပံုစံတစ္ရပ္ အျဖစ္ ႐ႈျမင္ရန္ကုိမူ အေနာက္ တိုင္းမွ ျမန္မာ့အေရးေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္သူမ်ားက သိပ္လက္ မခံၾကေပ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈ တြန္းအား
ရွိလွ်င္ ေဒသတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ေကာင္းမြန္မည္ ဆိုေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏တ ကယ့္အာဏာဆုိင္ရာ ႐ုန္းကန္မႈ မွာ ယခုမွစတင္ရမည့္အေျခအေန ျဖစ္ေနသည္။

‘‘သည္ေလဒီ(ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္) ေျဖရွင္းႏိုင္တာထက္ ပိုတဲ့ ျပႆနာေတြ ခင္ဗ်ား ႏုိင္ငံမွာတင္ ရွိေနတယ္။ အခုက အင္မတန္ရွည္လ်ားၿပီး ခက္ခဲတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုရဲ႕အစတစ္ခု ပါ’’ဟု ဂ်ာမနီအေျခစိုက္ TAZ သတင္းဌာန၏အာရွ-ပစိဖိတ္ ေရးရာအယ္ဒီတာ ဆဗင္ဟန္ဆင္ က ေျပာသည္။

အာဆီယံတြင္ တစ္ႏိုင္ငံ၏ ျပည္တြင္းေရးကို တစ္ႏိုင္ငံက ဝင္မစြက္ရဆိုသည့္မူလည္း ရွိေနသည္။ ယခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံအာဏာရွင္လက္ေအာက္ရွိခ်ိန္၌ အာဆီယံ၏ဒီမုိကရက္တစ္ႏိုင္ငံ မ်ားျဖစ္ေသာ ထုိင္းႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ တို႔က ၾကားဝင္မစြက္ဖက္ေရးဆိုသည့္ မူ၏ အတုိင္းအတာႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေတာ္ပင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေဖာ္ေဆြးေႏြးေနခဲ့ၾကရသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခ်ိန္တြင္ အေျခအေနမ်ားက ေျပာင္းျပန္ ျဖစ္ကုန္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာ ပင္ ျမန္မာအေနျဖင့္ အာဆီယံအ တြင္း ဒီမုိကရက္တစ္အသံ၊ ဒီမို ကရက္တစ္စကားမ်ားပိုေျပာ ၾကားမည္ဆိုလွ်င္လည္း လက္ ေတြ႕သက္ေရာက္မႈမွာ အကန္႔အ သတ္ရွိဦးမည္ပင္။ ႏုိဝင္ဘာ ၈ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္တြင္ တ႐ုတ္အစုိးရက ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ျပဳ ေၾကာင္း ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့ၿပီး  ေရြးေကာက္ပြဲအလြန္အကူအညီ ေပးရန္အသင့္ရွိေၾကာင္း ကတိ ေပးခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေရြး ေကာက္ပြဲအႏုိင္ရ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံသို႔ တ႐ုတ္က ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးက်ဴးမႈ ယခုအခ်ိန္ထိ မျပဳလုပ္ေသးေပ။ တစ္ဖက္တြင္ ေတာင္ တ႐ုတ္ပင္လယ္အေရးႏွင့္ ပတ္ သက္၍ တ႐ုတ္ႏွင့္ဆက္ဆံေရး မေျပလည္ေသာ ေဒသတြင္းႏုိင္ငံ အစိုးရမ်ားကမူ အတုိက္အခံ အႏုိင္ရေသာ
ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲကို ဂုဏ္ျပဳမႈ လူသိရွင္ၾကားျပဳလုပ္ ျခင္းမရွိေသးေပ။

သို႔ေသာ္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံ မ်ားတြင္ ေရႊ႕ေျပာင္းအလုပ္လုပ္ ကိုင္ေနၾကသည့္ ျမန္မာအလုပ္သ မားအေနျဖင့္ အလုပ္ရွင္မ်ား၏ ယခင္ႏွင့္မတူေသာ အျပဳသေဘာ ဆက္ဆံေရးမ်ားကို ေရြးေကာက္ ပြဲၿပီးေနာက္ ခံစား
လာရေၾကာင္း ျမန္မာအလုပ္သမားမ်ားက ေျပာသည္။

‘‘ျမန္မာျပည္သူေတြဟာ ႏို ဝင္ဘာ ၈ ရက္ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ အဓိက အႏုိင္ရသူေတြပဲ။ သူတို႔ရဲ႕ အင္အား၊ စိတ္ပုိင္းျဖတ္မႈနဲ႔စည္း လံုးမႈကို ျပခဲ့ၾကတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အဲဒီေန႔က ရန္ကုန္မွာရွိေနတာ ေပါ့။ ကြၽန္ေတာ္ ေတာ္ေတာ္ သေဘာက်ခဲ့မိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပဲ ထုိင္းေတြ၊ မေလးရွားေတြနဲ႔ တျခားႏုိင္ငံက လူေတြက ျမန္မာ ေတြအေပၚ ပိုေလးေလးစားစား ဆက္ဆံလာၾကတာ(ဒါမွမဟုတ္) ျမန္မာကို ထုိက္တန္တဲ့ေလးစားမႈ နဲ႔ဆက္ဆံလာၾကတာလို႔ ကြၽန္ ေတာ္ထင္တယ္’’ဟု ျမန္မာ့အေရးကြၽမ္းက်င္သူ ဝါရင့္သတင္းစာ ဆရာ ဘာေတးလ္လင့္တနာက ေျပာသည္။

အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ျမန္မာ၏ဒီမို ကေရစီအေရြ႕မ်ားတြင္ တူညီ ေသာအခ်က္က ျပည္သူလူထုပါ ဝင္မႈျဖစ္သည္။ AFP သတင္း၏ အဆိုအရ မဲဆႏၵရွင္ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းမဲေပးခဲ့ေသာ ျမန္မာ့ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္သူပါဝင္မႈ အလြန္ျမင့္မားသည့္ေရြးေကာက္ ပြဲ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းရွိ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက အာဏာရွင္စနစ္ ဆိုးေအာက္မွ ႐ုန္းထြက္လိုလွၿပီး အေျပာင္းအလဲကို ငတ္မြတ္ေန ကာ မည္သူ႔ကို အုပ္ခ်ဳပ္ေစမည္လဲ ဆိုသည္ကို စည္းလံုးစြာ၊ ရဲရင့္ စြာျဖင့္ ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္တြင္ သက္ ေသျပခဲ့ပါသည္။

http://www.7daydaily.com/story/51239

..................

အာဆီယံ၏ မျှော်လင့်ချက် ဖြစ်လာသော မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီ ခရီး

Byငြိမ်းငြိမ်းပြည့်On  Wed, 2015-11-18 17:05Issue No.အတွဲ (၁၄)၊ အမှတ် (၃၇)

ဒီချုပ်ပါတီ ရွေးကောက်ပွဲတွင် အနိုင်ရရှိ၍ ပျော်ရွှင်အောင်ပွဲခံနေသော ပြည်သူအချို့ ဓာတ်ပုံ−ရဲအောင်သူ/အေအက်ဖ်ပီ

 ‘‘ဘာကြောင့် မြန်မာပြည်သူတွေက ဒါကို လုပ်နိုင်ပြီး ဗီယက်နမ်ပြည်သူတွေက မလုပ်နိုင်တာ လဲ’’

ဗီယက်နမ်ပြည်သူ သန်း ၉၀ ယခုစဉ်းစားဆင်ခြင်နေကြသည့် မေးခွန်းတစ်ခုဖြစ်သည်။ မြန်မာ့ ရွေးကောက်ပွဲသည် ဒေသတွင်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံရှိ လူများအပေါ် သို့ စိတ်ဓာတ်ရေးရာ သက်ရောက်မှုကြီး တစ်ခုဖြစ်စေခဲ့ပါပြီ။ အ တိုက်အခံဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင် အနိုင်ရသည့် ရွေးကောက်ပွဲကြီးကို မြန်မာက ကျင်းပကြောင်းကြားသိရသောအခါ ဗီယက်နမ်ရှိ တက်ကြွလှုပ်ရှားသူများမှာ ၀မ်းသာမျက်ရည်များပင် ကျကြ ကြောင်း သတင်းများတွင် တွေ့ရ သည်။

‘‘ဒီမေးခွန်းဟာ ဗီယက်နမ် ပြည်သူတွေကြားမှာ မျိုးချစ်စိတ်နဲ့ ဒီမိုကရေစီအတွက် တိုက်ပွဲဝင်လို စိတ်ကို ကျိန်းသေပေါက် လှုံ့ ဆော်မှာပဲ’’ဟု ဟနွိုင်းမြို့မှ ရှေ့ နေ ငုယင်ဗင်ဒိုင်က အမေရိကန် အခြေစိုက် ဗီယက်နမ်ဘာသာ သတင်းဌာနတစ်ခုအား ငိုသံပါဖြင့် ပြောကြားခဲ့သည်။ သိပ်မဝေး တော့သည့် တစ်နေ့တွင် ဗီယက် နမ်လည်း မြန်မာကဲ့သို့ လွတ်လပ် သော ရွေးကောက်ပွဲတစ်ခုကို ကျင်းပနိုင်လိမ့်မည်ဟု သူယုံကြည်ကြောင်း

မျှော်လင့်ချက်အပြည့်ဖြင့် ပြောသည်။

အရှေ့တောင်အာရှတွင် မည်သည့်နိုင်ငံမျှ ဒီမိုကရေစီနှင့် ပတ် သက်လျှင် စံပြနိုင်ငံ မဟုတ်ပေ။ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံအချို့မှာ နိုင်ငံရေး ရှေ့တိုးမရ၊ နောက်ဆုတ် မရအခြေအနေကို ကြုံနေရသည်။ လွန်ခဲ့သည့်

နှစ်အနည်းငယ်က အထိ မြန်မာသည် အာဆီယံအ တွက် ဆူးငြောင့်ခလုတ်တစ်ခုဖြစ် ခဲ့သည်။ သို့သော် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်  မြန်မာရွေးကောက်ပွဲကမူ အာဆီ ယံနိုင်ငံများအား လှုပ်နိုးလိုက်သည့် သတိပေးခေါင်းလောင်းသံ

ဖြစ်လာသည်။ အာဆီယံအဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံ တစ်နိုင်ငံ၏ ဒိုင်းနမစ်နှင့် အာဆီယံအဖွဲ့၏ အပြောင်းအလဲ များကို ခွဲခြားထား၍ ရမည်မဟုတ် ပေ။ ၁၉၈၈ က အင်ဒိုနီးရှားနိုင်ငံ ရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုသည် အာ ဆီယံတစ်ဖွဲ့လုံး၌ အပြောင်းအလဲ တစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေခဲ့ပြီး အထူးသဖြင့် နိုင်ငံရေးလုံခြံုမှုအသိုက် အဝန်းကို တည်ထောင်ရာ၌ သက်ရောက်ခဲ့သည်။

ဒီချုပ်ပါတီ ရုံးချုပ်ရှေ့တွင် ပျော်ရွှင်စွာအောင်ပွဲခံရင်း အမှတ်တရဓာတ်ပုံရိုက်ကူးနေသော အမျိုးသမီးငယ်များ

ဓာတ်ပုံ−Nicolas ASFOURI/AFP

‘‘အားလုံးက သဘောထား ကြီးကြီး၊ တည်တည်ငြိမ်ငြိမ်နဲ့ ပူး ပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်ရင် ဒေသ တွင်းမှာ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ခေါင်း ဆောင်မှုနေရာကို ပြန်ရောက်လာ တော့မယ် မျှော်လင့်ချက်လည်း ရှိ နေပါတယ်။ လွတ်လပ်ခွင့်နည်းပါး တဲ့ ဗီယက်နမ်၊ နိုင်ငံရေးလေသင် တုန်းဖြတ်နေတဲ့ ကမ္ဘောဒီးယား၊ ထွက်ပေါက်ပိတ်နေတဲ့ ထိုင်းနဲ့ အိပ်ပျော်နေတဲ့ လာအိုတို့အနား မှာ မြန်မာဟာ ရဲရင့်ပြီး သစ်လွင် တဲ့ ပုံရိပ်ကို နမူနာအဖြစ် ပြသနိုင် မှာပါ။ ဒါကြောင့် မြန်မာ့မျှော်လင့် ချက်ဟာ ဒေသတစ်ခုလုံးရဲ့ မျှော် လင့်ချက်လည်း ဖြစ်ပါတယ်’’ဟု ရန်ကုန်သတင်းစာပညာသင်တန်းကျောင်း၏ ဒါရိုက်တာ ၀ါရင့်သတင်းစာဆရာ ဦးရဲနိုင်မိုးက ထောက်ပြသည်။

ဆယ်စုနှစ် ခြောက်ခုကြာ စစ်တပ်အုပ်ချုပ်ပြီးနောက်တွင် နို ၀င်ဘာ ၈ ရက် ရွေးကောက်ပွဲကို ကျင်းပခဲ့ကာ အတိုက်အခံခေါင်း ဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ် (NLD) ပါတီက မဲအပြတ်အသတ်

ဖြင့် အနိုင်ရခဲ့သည်။ လက်ရှိသမ္မတဦးသိန်းစိန်က အာဏာလွှဲပြောင်းမှု ချောမွေ့မည်ဟု ကတိပေးထားသကဲ့သို့ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦး စီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီး မင်းအောင် လှိုင်ကလည်း အစိုးရသစ်နှင့် လက်တွဲကာ

နိုင်ငံ့ကောင်းကျိုးအတွက် ဆောင်ရွက်မည်ဟု ပြောကြား ထားသည်။

ဒေသတွင်း အခြေအနေ

ကမ္ဘောဒီးယားနှင့် မလေးရှား ကဲ့သို့ နိုင်ငံများတွင် အတိုက်အခံ တို့သည် ရွေးကောက်ပွဲတွင် အခြေအနေကောင်းသည့်တိုင် ရေရှည် အာဏာကိုင်ထားသူများနှင့် ပတ်သက်၍ တိုးတက်မှုအနည်း ငယ်ဖြစ်ပေါ်ရေးကို အသည်းအသန် ရုန်းကန်နေကြရသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရက်တစ်နိုင်ငံရေး အပေါ် စစ်တပ်က အာဏာသိမ်းထားသည်။  ဖိလစ်ပိုင်နိုင်ငံတွင်မူလွန်ခဲ့သော ခြောက်နှစ်ခန့်က ဂျာနယ်လစ်များကို အဆိုးရွားဆုံးအစုလိုက်

အပြုံလိုက်သတ်ဖြတ်မှု အတွက် တာဝန်ရှိသော ပြည်သူ့စစ်များကို စွဲချက်တင်ရန်အတွက် အာဏာပိုင်များ  ကြိုးစားနေရဆဲဖြစ်သည်။  မလေးရှားတွင်လ ည်းအာဏာပိုင်တို့သည် ၎င်းတို့အပေါ် ဝေဖန်မှုများ အသံတိတ်

သွားစေရန်အတွက် ငြိမ်းချမ်းစွာဆန္ဒ ဖော်ထုတ်ခြင်းကိုပင် ဥပဒေနှင့်ညှိ၊ ပြစ်မှုမြောက်အောင် လုပ်ထား သည်ဟု နယူးယောက်စ်အခြေ စိုက် HRWအဖွဲ့ကြီးက အစီရင်ခံ ထားသည်။

အာဆီယံ၌ ဒီမိုကရေစီအ ထွန်းကားဆုံးဟုဆိုသည့် အင်ဒိုနီး ရှားနိုင်ငံတွင်ပင် ပြုပြင်ပြောင်းလဲ ရေးကတိကဝတ်များနှင့်တက်လာ ခဲ့သည့်အစိုးရသစ်အပေါ် သံသယ ပွားစရာဖြစ်ရပ်လတ်တလောဖြစ် ခဲ့သည်။ ၁၉၆၅ခုနှစ် ကွန်မြူနစ် ၀ါဒချေမှုန်းစဉ်အတွင်း လူပေါင်း ငါးသိန်းခန့်ကို အစုလိုက်အပြုံ လိုက်သတ်ဖြတ်ခဲ့ခြင်းအား အောက်မေ့ဖွယ်ကျင်းပသည့် Ubud စာရေးဆရာများနှင့် စာ ဖတ်သူများပွဲတော်အခမ်းအနား များကို မကြာသေးမီက ပယ်ဖျက် ခဲ့၍ဖြစ်သည်။

အာဏာအမြစ်တွယ်ထား သည် ဘရူနိုင်း၊ ဗီယက်နမ်၊လာအို တို့တွင် ရွေးကောက်ပွဲဆိုသည်မှာ အာဏာပိုင်တို့အတွက် ရွံမုန်းစရာ တစ်ခုလိုုဖြစ်နေသည်။ စင်ကာပူ၊ မလေးရှား၊ ဖိလစ်ပိုင်တို့၏ ခေါင်းဆောင်များမှာ ယခင်

ခေါင်းဆောင်များ၏ သားများဖြစ််ကြလေသည်။ နိုင်ငံရေးတွင်မိသားစုချည်နှောင်မှု မှာ အင်ဒိုနီးရှား၊ ကမ္ဘောဒီးယား နှင့် မြန်မာတို့ကဲ့သို့ပင် ခိုင်မာနေ ဆဲဖြစ်သည်။ ယခု မြန်မာတွင်အတိုက်အခံ ဒီမိုကရေစီအနိုင်ရပြီး စစ်တပ်က အာဏာလွှဲပြောင်းရေးအတွက် လိုက်လျောကူညီမည်ဆို သောအခါ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသို့ အားကောင်းသောအမှာစကား တစ်ခုပေးပို့လိုက်သလိုဖြစ်သွားသည်။

‘‘အာဆီယံထဲမှာတော့ မြန် မာနိုင်ငံဟာ ပိုပြီးလူရာဝင်လာပြီး အများစုကတော့ ကြိုဆိုကြမှာ။ အရင်တုန်းကဆို မြန်မာနိုင်ငံဟာ အာဆီယံရဲ့ ဆူးငြှောင့်ခလုတ်ဖြစ်ခဲ့တာလေ။ ထိုင်းကတော့ နည်းနည်းလန့်နေမှာပေါ့။ အာဆီယံမှာ ထိုင်းတစ်နိုင်ငံပဲ စစ်အစိုးရဖြစ်သွားပြီ။ အခြေအနေက ပြောင်းပြန်ဖြစ်ကုန်ပြီ။ နိုင်ငံတကာအ သိုင်းအဝိုင်းကလည်းပဲ ကြိုဆိုကြမှာ’’ဟု မြန်မာနိုင်ငံတွင်အခြေစိုက် နေသော အမည်မဖော်လိုသည့် အာရှအင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်ခု၏ သံတမန်ကပြောသည်။

ထိုင်းနှင့်ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ ၏ နိုင်ငံရေးအကြောင်းအထူးပြု ရေးသားနေခဲ့ပြီး ဘန်ကောက်အ ခြေစိုက်နေးရှင်းမီဒီယာ၏ အကြီး တန်းအယ်ဒီတာတစ်ယောက် လည်းဖြစ်သည့် ကဝီချုံကစ်တဝန် က အာဆီယံအနေဖြင့် မြန်မာနိုင် ငံတွင် ချောမွေ့သည့် ဒီမိုကရေစီ အသွင်ကူးပြောင်းမှုတစ်ခုကို မြင် ရရန် မျှော်လင့်နေကြသည်ဟုဆို သည်။ နို၀င်ဘာ ၈ရက် ရွေး ကောက်ပွဲသည် အာဆီယံအနေ ဖြင့် မြန်မာကို အမီလိုက်ရတော့ မည်ဆိုသော အဓိပ္ပာယ်

ဖြစ််သည် ဟုလည်း ၎င်းကသုံးသပ်သည်။

‘‘မြန်မာနိုင်ငံက ဒီမိုကရေစီ နမူနာတစ်ရပ်ဖြစ်လာတော့မှာပါ’’ ဟု ၀ါရင့်ထိုင်းသတင်းစာဆရာက ၀ီကပြောသည်။

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နိုင်ငံရေးအ ကြောင်းဆွေးနွေးမှုသည် အန္တရာယ်များခဲ့ဖူးသည်။ ထောက် လှမ်းရေးများနေရာတကာတွင် ရှိ ပြီး အတိုက်အခံနိုင်ငံရေးဆွေးနွေး သူများ ထောင်ကျခဲ့ကြဖူးသည်။ သတင်းမီဒီယာအပေါ်တွင် စာပေစိစစ်ရေးက ပြင်းပြင်းထန်ထန် ဖြတ်တောက်ခဲ့ဖူးသည်။ မြို့လယ် ကောင်တွင် ဆန္ဒပြသူမရှိခဲ့။ သို့သော် ယခုအချိန်တွင် ထိုအရာများ အားလုံး လွတ်လွတ်လပ်လပ်ရှိ လာပြီဖြစ်သည်။စာရင်းများ အရ ၂၀၁၁ က ထောင်ကျနေသည့် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသားတစ်ထောင် ကျော်ရှိခဲ့ပြီး ယခုနှစ် ဇူလိုင်လတွင် နိုင်ငံရေးအကျဉ်းသား တစ်ရာ ကျော်သာ ကျန်တော့သည်။အရပ် သားတစ်ပိုင်း ဦးသိန်းစိန်အစိုးရ သည် စီးပွားရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု များကိုလည်း ပထမလှိုင်းလုံး၊ ဒုတိယလှိုင်းလုံးစသဖြင့် လုပ် ဆောင်ခဲ့သည်။ သို့သော် ၂၀၁၄ အစောပိုင်းတွင်မူ ကမ္ဘာ့ဘဏ်က မြန်မာ့စီးပွားရေးအနုတ်သဘော အခြေအနေကို အစီရင်ခံစာထုတ် ခဲ့သည်။ အမေရိကန်သမ္မတ

အိုဘားမားက မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမေရိကန်စီးပွားရေး ရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုများ ကို တားမြစ်မိန့်ထုတ်ခဲ့သည်။ အမေရိကန်နှင့် အနောက်အုပ်စုက ထိုကဲ့သို့ ဆောင်ရွက်ချိန်တွင် အာ ဆီယံအုပ်စုကမူ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရကို

ထောက်ခံခဲ့ကြသည်။

အာဆီယံ ထောက်ခံရသည့် အကြောင်းအရင်းမှာ ရိုးစင်းသည်။ မြန်မာအပေါ် အနှစ် ၂၀ ကျော် အ နောက်အုပ်စုက စီးပွားရေးပိတ်ဆို့ ခဲ့စဉ်အတွင်း အာဆီယံနိုင်ငံများ က ဘဏ္ဍာရေးအကျိုးအမြတ်သိိ သိသာသာ ရခဲ့ကြသည်။ သယံဇာ တကြွယ်ဝသော စီးပွားရေးရှိသည့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒေသတွင်း မိတ် ဖက်နိုင်ငံများက အမြတ်ရခဲ့ကြ သည်။ မြန်မာကအမှန်တကယ် စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်း လဲမှုပြုလုပ်ပြီး စျေးကွက်ပြိုင်ဘက် တစ်ဦးဖြစ်လာပါက ၎င်းတို့ရနေ သည့်အကျိုးအမြတ်များကို ထိ ခိုက်နိုင်သည်ဟု အမေရိကန်အ ခြေစိုက် Foreign Affairs မဂ္ဂဇင်း ကြီးက မကြာသေးမီက ဖော်ပြခဲ့ သည်။ ကန်စီးပွားရေးပိတ်ဆို့သည့် နှစ် ၂၀ ကျော်ကာလတွင် တရုတ်၊ ဂျာမနီ၊ အိန္ဒိယ၊ ဂျပန်၊ မလေးရှား နှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့က မြန်မာ၏ အဓိ က ကုန်သွယ်ဖက်များဖြစ်လာခဲ့ ကြသည်။

ယခုအတိုက်အခံခေါင်း ဆောင် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ပါတီရွေးကောက်ပွဲတွင်အပြတ်အ သတ်အနိုင်ရပြီးနောက် အစိုးရ သစ်ဖွဲ့သည့်အခါတွင်လည်း အဓိ က မူဝါဒများကို ဆက်လက်ကျင့် သုံးမည်ဖြစ်၍ ဘန်ကောက်နှင့် နေပြည်တော်ကြား ရင်းနှီးသောဆက် ဆံရေးမှာ ပြောင်းလဲစရာမရှိဟု မြန်မာနိုင်ငံဆိုင်ရာ ထိုင်းသံအမတ် ကြီး ပီဆန်နုု ဆုဝဏ္ဏဇာတာက ဘန်ကောက်ပို့စ်အား ပြောသည်။

အစိုးရသစ်တစ်ရပ်ဖွဲ့စည်း ခြင်းသည် ပိုမိုအထောက်အပံ့ဖြစ် မည့် စီးပွားရေးအခင်းအကျင်းကို ဖြစ်စေမည်ဖြစ်ပြီး ယင်းအပေါ် အခြေခံ၍ အနောက်ကမ္ဘာ၏ ဖိအားများကိုလည်း လျှော့ပေါ့စေ မည်ဟု ထိုင်းသံအမတ်ကြီးက ဆို သည်။ မြန်မာ့ရွေးကောက်ပွဲမှနေ ၍ ထိုင်းနိုင်ငံအနေဖြင့် မည်သည့် သင်ခန်းစာရပါသလဲဟု ဘန် ကောက်ပို့စ်ကမေးရာ ရွေးကောက် ပွဲစီမံခန့်ခွဲမှုနှင့် မဲဆွယ်စည်းရုံးမှု များသည် မဲပေးမှုကိုမြင့်တက်စေ ခဲ့ကြောင်း တွေ့ရသည်ဟု သံ အမတ်ကြီးက ပြောသည်။

အာဆီယံအပေါ် မြန်မာ၏ သက်ရောက်မှုကို စံပြပုံစံတစ်ရပ် အဖြစ် ရှုမြင်ရန်ကိုမူ အနောက် တိုင်းမှ မြန်မာ့အရေးလေ့လာ စောင့်ကြည့်သူများက သိပ်လက် မခံကြပေ။ မြန်မာနိုင်ငံမှ ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှု တွန်းအား

ရှိလျှင် ဒေသတွင်း လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီအတွက် ကောင်းမွန်မည် ဆိုသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံ၏တ ကယ့်အာဏာဆိုင်ရာ ရုန်းကန်မှု မှာ ယခုမှစတင်ရမည့်အခြေအနေ ဖြစ်နေသည်။

‘‘သည်လေဒီ(ဒေါ်အောင် ဆန်းစုကြည်) ဖြေရှင်းနိုင်တာထက် ပိုတဲ့ ပြဿနာတွေ ခင်ဗျား နိုင်ငံမှာတင် ရှိနေတယ်။ အခုက အင်မတန်ရှည်လျားပြီး ခက်ခဲတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တစ်ခုရဲ့အစတစ်ခု ပါ’’ဟု ဂျာမနီအခြေစိုက် TAZ သတင်းဌာန၏အာရှ-ပစိဖိတ် ရေးရာအယ်ဒီတာ ဆဗင်ဟန်ဆင် က ပြောသည်။

အာဆီယံတွင် တစ်နိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးကို တစ်နိုင်ငံက ဝင်မစွက်ရဆိုသည့်မူလည်း ရှိနေသည်။ ယခင်က မြန်မာနိုင်ငံအာဏာရှင်လက်အောက်ရှိချိန်၌ အာဆီယံ၏ဒီမိုကရက်တစ်နိုင်ငံ များဖြစ်သော ထိုင်းနှင့် ဖိလစ်ပိုင် တို့က ကြားဝင်မစွက်ဖက်ရေးဆိုသည့် မူ၏ အတိုင်းအတာနှင့် ပတ်သက်၍ အတော်ပင် ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ထုတ်ဖော်ဆွေးနွေးနေခဲ့ကြရသည်။ သို့သော် ယခုအချိန်တွင် အခြေအနေများက ပြောင်းပြန် ဖြစ်ကုန်သည်။ တစ်ချိန်တည်းမှာ ပင် မြန်မာအနေဖြင့် အာဆီယံအ တွင်း ဒီမိုကရက်တစ်အသံ၊ ဒီမို ကရက်တစ်စကားများပိုပြော ကြားမည်ဆိုလျှင်လည်း လက် တွေ့သက်ရောက်မှုမှာ အကန့်အ သတ်ရှိဦးမည်ပင်။ နိုဝင်ဘာ ၈ ရွေးကောက်ပွဲပြီးနောက်တွင် တရုတ်အစိုးရက ချီးကျူးဂုဏ်ပြု ကြောင်း ထုတ်ဖော်ပြောကြားခဲ့ပြီး  ရွေးကောက်ပွဲအလွန်အကူအညီ ပေးရန်အသင့်ရှိကြောင်း ကတိ ပေးခဲ့သည်။ သို့သော် ရွေး ကောက်ပွဲအနိုင်ရ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ထံသို့ တရုတ်က ဂုဏ်ပြု ချီးကျူးမှု ယခုအချိန်ထိ မပြုလုပ်သေးပေ။ တစ်ဖက်တွင် တောင် တရုတ်ပင်လယ်အရေးနှင့် ပတ် သက်၍ တရုတ်နှင့်ဆက်ဆံရေး မပြေလည်သော ဒေသတွင်းနိုင်ငံ အစိုးရများကမူ အတိုက်အခံ အနိုင်ရသော

မြန်မာ့ရွေးကောက်ပွဲကို ဂုဏ်ပြုမှု လူသိရှင်ကြားပြုလုပ် ခြင်းမရှိသေးပေ။

သို့သော် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ များတွင် ရွှေ့ပြောင်းအလုပ်လုပ် ကိုင်နေကြသည့် မြန်မာအလုပ်သ မားအနေဖြင့် အလုပ်ရှင်များ၏ ယခင်နှင့်မတူသော အပြုသဘော ဆက်ဆံရေးများကို ရွေးကောက် ပွဲပြီးနောက် ခံစား

လာရကြောင်း မြန်မာအလုပ်သမားများက ပြောသည်။

‘‘မြန်မာပြည်သူတွေဟာ နို ဝင်ဘာ ၈ ရက်ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ အဓိက အနိုင်ရသူတွေပဲ။ သူတို့ရဲ့ အင်အား၊ စိတ်ပိုင်းဖြတ်မှုနဲ့စည်း လုံးမှုကို ပြခဲ့ကြတယ်။ ကျွန်တော် အဲဒီနေ့က ရန်ကုန်မှာရှိနေတာ ပေါ့။ ကျွန်တော် တော်တော် သဘောကျခဲ့မိတယ်။ ဒါကြောင့် ပဲ ထိုင်းတွေ၊ မလေးရှားတွေနဲ့ တခြားနိုင်ငံက လူတွေက မြန်မာ တွေအပေါ် ပိုလေးလေးစားစား ဆက်ဆံလာကြတာ(ဒါမှမဟုတ်) မြန်မာကို ထိုက်တန်တဲ့လေးစားမှု နဲ့ဆက်ဆံလာကြတာလို့ ကျွန် တော်ထင်တယ်’’ဟု မြန်မာ့အရေးကျွမ်းကျင်သူ ဝါရင့်သတင်းစာ ဆရာ ဘာတေးလ်လင့်တနာက ပြောသည်။

အင်ဒိုနီးရှားနှင့် မြန်မာ၏ဒီမို ကရေစီအရွေ့များတွင် တူညီ သောအချက်က ပြည်သူလူထုပါ ဝင်မှုဖြစ်သည်။ AFP သတင်း၏ အဆိုအရ မဲဆန္ဒရှင် ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းမဲပေးခဲ့သော မြန်မာ့ရွေးကောက်ပွဲမှာ ပြည်သူပါဝင်မှု အလွန်မြင့်မားသည့်ရွေးကောက် ပွဲ ဖြစ်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတစ်ဝန်းရှိ သန်းပေါင်းများစွာသော မြန်မာပြည်သူများက အာဏာရှင်စနစ် ဆိုးအောက်မှ ရုန်းထွက်လိုလှပြီး အပြောင်းအလဲကို ငတ်မွတ်နေ ကာ မည်သူ့ကို အုပ်ချုပ်စေမည်လဲ ဆိုသည်ကို စည်းလုံးစွာ၊ ရဲရင့် စွာဖြင့် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက်တွင် သက် သေပြခဲ့ပါသည်။

http://www.7daydaily.com/story/51239